سال قبل مردم چقدر فقیرتر شدند؟
جدیدترین گزارش شاخص های عدالت اجتماعی ایران از سوی مرکز آمار منتشر شد.
بر اساس مستندات گزارش مرکز آمار، افرادی که کمتر از دو دلار در روز درآمد دارند از ۰.۰۸ درصد کل جمعیت کشور در سال ۱۳۹۱ به ۰.۷۲ درصد در سال ۱۴۰۰ افزایش پیدا کرده اند یعنی حدود ۹ برابر افزایش رخ داده است! همچنین افراد با درآمد کمتر از یک دلار در روز نیز در همین فاصله زمانی ۹ برابر شده اند.
از سوی دیگر نسبت هزینه های ۱۰ درصد پرهزینه ترین بخش جمعیت کشور به ۱۰ درصد کم هزینه ترین افراد از ۱۰.۷۹ در سال ۱۳۹۱ به ۱۳.۴۶ در سال ۱۴۰۰ افزایش پیدا کرده است.
کاهش ازدواج و افزایش طلاق
در بخش دوم گزارش که به بیان شاخص های عدالت در بعد اجتماعی پرداخته، تصریح شده است: در طی سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰ میزان عمومی ازدواج روند کاهشی داشته است به طوری که این میزان از ۱۱.۲ درصد در سال ۱۳۹۱ (به ازای هر هزار نفر جمعیت) به ۶.۹ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است. همچنین در طی سال های مذکور میزان عمومی طلاق با تغییرات اندکی از میزان ۰.۲ درصد در سال ۱۳۹۱ به ۲.۵ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است.
یکی از نکات جالب توجه این گزارش ثبت ۹۳۷۴ واقعه طلاق در سال ۱۴۰۰ از سوی زوج هایی است که بیش از ۲۹ سال باهم زندگی کرده اند. بیشترین میزان ثبت طلاق هم از سوی زوج هایی بوده که بین ۱ تا ۵ سال باهم زندگی کرده اند.
میانگین سنی مردانی که در سال ۱۴۰۰ ازدواج کرده اند ۲۷.۸ سال و میانگین سنی زنانی که در همان سال ازدواج کرده اند ۲۳.۶ سال بوده است.
همچنین نرخ رشد جمعیت کشور در سال ۱۴۰۰ به ۱.۶ درصد رسیده که نسبت به سال ۱۳۹۵ افزایش داشته است.
افزایش چشمگیر خانوارهای تحت پوشش سازمان های حمایتی
گزارش مرکز آمار نشان می دهد که تعداد خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی نظیر کمیته امداد امام خمینی(س) و سازمان بهزیستی از ۲.۰۸ میلیون خانوار در سال ۱۳۹۵ به ۳.۴۶ میلیون خانوار رسیده که رقم بسیار قابل توجهی است.
همچنین تعداد زنان سرپرست خانوار تحت پوشش نهادهای حمایتی ۱.۴۶ میلیون نفر در سال ۱۴۰۰ رسیده است.
علاوه بر این، حدود ۲۳۶ هزار کودک معلول و کودک کار تحت حمایت سازمان بهزیستی قرار دارند که نسبت به سال ۱۳۹۱ بیش از ۴ برابر رشد داشته است.
افزایش وقوع جرایم در سال ۱۴۰۰
اطلاعات مندرج در گزارش مرکز آمار می گوید در سال ۱۴۰۰ حدود ۲۳۱۶ قتل، ۵۰۸۵ مرگ مشکوک به خودکشی و ۲۴۸۰۶ مرگ مشکوک رخ داده که در هر سه مورد با افزایش نسبت به سال قبل و افق ده ساله قبل مواجه بوده ایم.
همچنین در سال مورد اشاره ۶۱۵ هزار فقره نزاع فردی و ۶۸۰۰ فقره نزاع دسته جمعی رخ داده که نسبت به سال قبل قدری کاهش نشان می دهد.
از سویی این گزارش به ما می گوید، آمار سرقت در کشور در حال افزایش است به گونه ای که از ۵۴۵ هزار فقره وقوع سرقت در سال ۱۳۹۱ به ۹۰۳ هزار سرقت در سال ۱۴۰۰ رسیده ایم. در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۴۵ هزار نفر به جرم سرقت دستگیر شده اند.
۱۶ هزار کشته ناشی از تصادف در سال ۱۴۰۰
در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۶۲۰۰ فوتی بر اثر تصادف در دم جان باخته اند که از این تعداد ۳۸۰۰ نفر در تصادف درون شهری کشته شده اند. در کل تعداد فوتی های ناشی از تصادف نسبت به سال ۱۳۹۱ بیش از ۲۶۰۰ نفر کاهش نشان می دهد.
کاهش هزینه خانواده ها برای امور فرهنگی
در بخش ابعاد فرهنگی شاخص های عدالت اجتماعی گزارش مذکور آمده است که خانوارها دیگر مانند گذشته برای امور فرهنگی شامل تفریحات، سرگرمی و خدمات فرهنگی هزینه نمی کنند. می توان گفت افزایش هزینه های ضروری زندی در سال های اخیر مهم ترین عامل کاهش این شاخص بوده است.
با این اوصاف بر اساس اطلاعات، هر خانوار شهری در سال ۱۴۰۰ حدود ۱.۶ درصد از هزینه های خالص خود را به تفریح، سرگرمی و .. اختصاص داده درحالیکه این نسبت در سال ۱۳۹۶ حدود ۲.۹ درصد بوده است.
چند درصد ایرانیان باسواد هستند؟
در سال ۱۴۰۰ نرخ باسوادی جمعیت ۶ ساله و بیشتر ۹۰.۳ درصد بوده است که نسبت به سال قبل ۰.۶ واحد درصد افزایش داشته است. در همین سال شاخص مذکور برای مردان و زنان به ترتیب ۹۳.۵ و ۸۷ درصد بوده است. در سال ۱۴۰۰ نرخ باسوادی افراد ۱۵ تا ۲۴ سال ۹۸.۶ درصد بوده که نسبت به سال قبل ۰.۲ واحد درصد افزایش داشته است. در همین سال شاخص مذکور برای مردان و زنان به ترتیب ۹۸.۷ و ۹۸.۵ درصد بوده است.
کاهش شدید ادامه تحصیل دانش آموزان مقطع دوم دبیرستان
در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ پوشش واقعی تحصیلی در مقطع ابتدایی، دوره متوسطه اول و دوره متوسطه دوم به ترتیب ۹۷.۷، ۹۱ و ۸۰.۴درصد بوده که نسبت به سال تحصیلی قبل در دوره متوسطه اول و دوم به ترتیب ۳.۲ و ۲.۱ واحد درصد کاهش داشته است. در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نرخ ترک تحصیل در مقطع ابتدایی، دوره متوسطه اول و دوره متوسطه دوم به ترتیب ۰.۹۵ ۴.۳۶ و ۲.۳۲ درصد بوده است.
در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ حدود ۱۸۵ هزار نفر در سنین ۶ تا ۱۱ سال، ۱۸۹ هزار نفر در سنین ۱۲ تا ۱۴ سال و ۵۳۵ هزار نفر در سنین ۱۵ تا ۱۷ سال به عنوان بازمانده از تحصیل دوران ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم شناسایی شده اند.
آمارها نشان می دهد که نرخ ترک تحصیل پسران و دختران تقریبا برابر است.
شکاف باسوادی بین فقرا و ثروتمندان
به گزارش جماران، بر اساس اطلاعات این گزارش ها، متوسط تعداد افراد باسواد در خانوارهای ثروتمندترین دهک شهری تقریبا ۲ برابر فقیرترین دهک شهری است اما علیرغم این شکاف فاحش، طی ده ساله اخیر متوسط تعداد افراد باسواد در خانوارهای دهک اول از ۱.۵۱ به ۱.۶۱ رسیده درحالیکه این نسبت در بین خانوارهای ثروتمندترین دهک از ۳.۶۲ به ۳.۱۹ کاهش یافته است.
افزایش سهم تحصیلات پولی
از نکات مهم این گزارش رشد سهم مدارس خصوصی در ۱۰ ساله اخیر از تعداد کل دانش آموزان است به طوریکه از ۸.۲ درصد در سال ۱۳۹۱ به ۱۲.۴ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است.
همچنین از ۳.۳ میلیون دانشجوی کشور در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ حدود ۲ میلیون دانشجو با پرداخت پول به دانشگاه های آزاد، پیام نور، غیرانتفاعی و علمی کاربردی تحصیل کرده اند.
افزایش امید به زندگی در ۱۰ سال اخیر
بر اساس نتایج حاصل از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ ،امید به زندگی در بدو تولد ۷۴.۲ سال و برای مردان و زنان به ترتیب معادل ۷۲.۵ و ۷۵.۵ سال بوده است. این شاخص نسبت به سال ۱۳۹۰ در کل کشور، ۱.۸ سال افزایش داشته است.
وضعیت برخورداری خانوارها از زیرساخت ها
به گزارش جماران، سهم جمعیت تحت پوشش آب لوله کشی روندی افزایشی در طی سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰ داشته است به طوری که از ۷۱.۷ درصد به ۸۴.۷ درصد رسیده است. البته بیش از ۱۵ درصد جمعیت کشور همچنان فاقد آب لوله کشی هستند و نسبت جمعیت استفاده کننده از خدمات سیستم دفع فاضلاب مدیریت شده و ایمن ۵۳ درصد است.
همچنین ۷۴.۳ روستاهای بالای ۲۰ خانوار دارای آب آشامیدنی سالم هستند.
در حوزه گازرسانی نیز، از ۲۳ میلیون خانوار کشور، ۱۸.۲ میلیون خانوار تحت پوشش گازرسانی قرار گرفته اند.
ضریب نفوذ تلفن همراه ۹۲ درصد و ضریب نفوذ اینترنت در مناطق شهری ۸۲.۶ و در مناطق روستایی ۶۵.۷ درصد است.
منبع: فردای اقتصاد