همه افرادی که برای کسب و کار خود از دستگاه‌های کارتخوان یا دستگاه پوز استفاده می‌کنند، باید حتما مالیات آن را هم بپردازند. اما عده‌ای از اصناف و مشاغلی که کسب و کارهای خرد دارند برای فرار از پرداخت مالیات دست به ترفندهای مختلفی می‌زنند. بسیاری از مشتریان هنگام پرداخت این جمله را می‌شنوند" پز نکشید؛ کارت به کارت کنید". در واقع اصناف از مشتریان می‌خواهند که در صورت امکان پول نقد بپردازند یا پول را برایشان کارت به کارت، سانتا و یا پایا کنند. این برخوردها در صنف پزشکی بیشتر دیده می‌شود و برخی پزشکان بیماران را وادار می‌کنند تا از دستگاه‌های عابربانک و باجه‌ها پول را به حساب نزدیکانشان واریز کنند. عده‌ای هم از حساب‌های اقوام و خویشاوندانشان یا منشی شان برای واریز وجه استفاده می‌کنند. اما در اتفاقی عجیب، برخی کسب و کارها اخیرا حساب دیگران را اجاره می‌کنند و مبلغ ناچیزی در قبال آن می‌دهند. در مجموع کارت خوان‌ها رسما در بازار برای فرار مالیاتی از دور خارج شده‌اند تا جایی که حتی ترجیح بازاریان این است که مشتریان رقم‌های پایین را نیز برایشان کارت به کارت کنند. البته یک مورد عجیبی که وجود دارد این است که بانک مرکزی در برخی رستوران‌ها یا املاکی‌ها عابر بانک قرار داده و موجب شده تا صاحبان این مشاغل به راحتی به خاطر در دسترس بودن دستگاه عابربانک از مردم وجه نقدی دریافت کنند بدون دادن هیچ مالیاتی به دولت. برخی اصناف هم ابتدا از مشتریانشان می‌پرسند که قادر به کارت به کارت کردن هستند یا خیر، در این موارد اگر مشتری نتوانست این کار کند و در نهایت فروشنده مجبور به کارت به کارت شد قیمت جنس را به او بالاتر می‌فروشند تا اینگونه مالیات خود را از جیب مردم بدهند. اما باید دید واکنش سازمان امور مالیاتی در این خصوص چیست و چه اقداماتی برای بستن راه‌های سواستفاده و فرار مالیاتی در پیش گرفته است.

مهدی موحدی، سخنگوی سازمان امور مالیاتی در خصوص اصنافی که مردم را وادار به پرداخت پول نقدی یا واریز پول از طریق کارت به کارت، ساتنا و پایا می‌کنند، گفت: یکی از دلایل استفاده نکردن اصناف از دستگاه‌های پز، کارمزد تراکنش هاست که توسط بانک مرکزی اعمال می‌شود و ارتباطی هم به سازمان مالیات ندارد. این مسئله یا هر بهانه دیگری که موجب شود اصناف، صاحبان مشاغل و کسب و کارهای خرد از دستگاه کارتخوان استفاده نکنند و منجر به فرار از شفاف شدن درآمدهای فروش بشود، واکنش سازمان مالیاتی را به دنبال خواهد داشت.

موحدی ادامه داد: استفاده نکردن از دستگاه‌های پز موجب می‌شود تا افراد به دنبال راهکارهای جایگزین برای تبادل پول باشند اما مشاغل و اصناف باید از این موضوع آگاه باشند که سعی ما بر این است که با تعاملی که با بانک مرکزی داریم تا جای ممکن به شفافیت اقتصادی کشور کمک کنیم. بنابراین به دنبال این خواهیم بود کسانی که از حساب‌های شخصی خودشان کارکرد تجاری می‌گیرند یعنی سعی می‌کنند حساب‌های حاصل از فروش خودشان را با ابزارهایی مانند کارت به کارت انتقال دهند یا حساب هایی را اجاره کنند یا با حساب‌های اقوام و خویشان یا حساب‌های منشی خودشان کار کنند باید این موضوع را بدانند که ما به دنبال این هستیم که درآمد حاصل از حساب هایی که مشکوک به فعالیت تجاری هست را شناسایی کنیم و آنها را مشمول مالیات کنیم.

سخنگوی سازمان امور مالیاتی گفت: کسانی که میزان درآمد خود را آشکار نکرده باشند مشمول کتمان درآمد و تبعات و جرائم حاصل از کتمان درآمد خواهند بود. لذا شرایط موجود برای کسانی که به دنبال فرار مالیاتی هستند آسان نخواهد بود.

وی در خصوص تراکنش‌های دستگاه‌های پز هم اظهار کرد: تراکنش دستگاه‌های پز مالیات ندارد. وجهی که الان از دستگاه‌های پز در قالب تراکنش‌ها کسر می‌شود، کارمزدهایی است که توسط بانک مرکزی گرفته می‌شود و ارتباطی به مالیات ندارد. ما اساسا مالیاتی به عنوان مالیات بر تراکنش نداریم که گاها در مورد آن صحبت می‌شود. مالیات از مجموع درآمد و وجوه واریزی به حساب‌های متصل به دستگاه‌های کارتخوان است که به حکم قانون به عنوان حساب‌های تجاری و حساب‌های حاصل از فروش تلقی می‌شود و ما موظفیم آن را به عنوان درآمد فروش تلقی کنیم و اگر بخواهیم مالیاتی بگیریم بر اساس شناسایی این درآمدها باشد.

موحدی در پاسخ به این پرسش که چه حساب هایی تجاری محسوب می‌شوند، گفت: ما یک سری قواعد برای شناسایی حساب‌های تجاری برای خودمان داریم که محرمانه است چون اگر بخواهیم این قواعد را در اختیار عموم مردم بگذاریم و آشکار کنیم چه بسا موجب تغییر رفتار سازمان مشاغل و یا کسانی که به دنبال فرار مالیاتی باشند، می‌شود و عملا انحراف در رفتارهای واقعی مردم را ایجاد می‌کند. در مورد تشخیص حساب‌های تجاری با بانک مرکزی به تفاهم می‌رسیم و بانک مرکزی این قواعد را اعمال می‌کند و اطلاعات تراکنش‌ها و حساب‌های مشکوک به فعالیت‌های تجاری را در اختیار سازمان مالیات قرار می‌دهد.

وی این موضوع را هم عنوان کرد: بانک مرکزی اطلاعات حساب‌های کارت به کارت، سانتا و پایا را هم در اختیار ما قرار می‌دهد. در واقع همه اطلاعات و وجوه واریزی که به حساب‌های مختلف صورت می‌گیرد و طبق آن تفاهمی که با بانک مرکزی داشتیم و طبق قواعدی که مشخص کردیم تمام اطلاعات حساب هایی که تجاری هستند را در اختیار ما قرار می‌دهد. بانک مرکزی اطلاعات سال ۱۴۰۱ را در اخیرا در اختیار سازمان مالیات قرار داد. ما حدود ۳۰۸ هزار کد ملی که حداقل با یکی از حساب هایشان در یک ماه فعالیت‌های مشکوک به تجاری را با حساب هایشان انجام دادند را شناسایی کردیم. برای حدود ۱۷۶ کد ملی که پرونده مالیاتی نداشتند، پرونده مالیاتی در حال شکل گیری است.

سخنگوی سازمان مالیاتی در خصوص اینکه آیا سازمان مالیات جلساتی را برای توجیه اصناف برای پرداخت مالیات برگزار کرده است یا خیر هم توضیح داد: ما بارها توصیه و اخطارهای لازم را از طریق رسانه‌ها قرار دادیم و در جلسات مشترک با اصناف و بازاریان هم به این مسئله اشاره کردیم که اگر فرار مالیاتی داشته باشند برای خودشن عواقب خواهد داشت و آنها مشمول جرایم کتمان درآمد خواهند شد.

موحدی در مورد کسانی که قرعه کشی‌های خانگی دارند و جابه‌جایی پول دارند، گفت: فعلا سازمان مالیاتی روی این مسئله ملاحظه‌ای ندارد و بانک مرکزی باید این مسئله را حل کند. اگر الان مسئله به جایی برسد که حساب این افراد در لیست افرادی که حساب تجاری دارند قرار گرفت و مشمول مالیات شد، افراد می‌تواند صورت جلسه‌ای از قرعه کشی که در حال انجام است، تهیه کنند و مدارک و مستندات خود را به سازمان مالیات ارائه دهند تا از خود دفاعی داشته باشند و مشمول مالیات نشوند. اگر حل مشکل را بانک مرکزی به شکل ریشه‌ای تر باید حل کند.

سخنگوی بانک مرکزی در مورد اینکه اطلاعات حساب‌های کارت به کارت، سانتا و پایا حساب‌های تجاری در اختیار سازمان مالیات گذاشته می‌شود اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: « من در خصوص این تفاهمنامه اطلاعاتی ندارم.»

به نظر می‌رسد امسال، سال اخذ مالیات است و سازمان مالیات مصمم به انجام این کار است و به تناسب درآمد از هر شغلی مالیات خواهد گرفت. لذا فرار از پرداخت مالیات نه تنها سودی برای مشاغل ندارد بلکه این افراد مشمول جریمه‌های کتمان درآمد نیز خواهند شد.

منبع: همشهری آنلاین