فریده خدادادی-درسال‏‏های اخیرمصرف بالای آب، سفره ‏های آب زیرزمینی را با کمبود مواجه ساخته است به طوری که فشار بر این سفره‏ ها روز به روز تشدید می‏شود و مواجهه با تنش آبی را دوچندان می‏سازد.

به گزارش جهان اقتصاد، به دنبال کاهش میزان بارندگی و تداوم خشکسالی درسال جاری، بسیاری از استان‏ها درآستانه تنش آبی قراردارند و به نوعی با بحران آب مواجه‌اند به طوری که آبرسانی به بسیاری از روستاها با تانکر صورت می‎گیرد و حتی ذخایر سدها هم با کاهش حجم مواجه شده‌اند.

لازم است برنامه‌ریزی‌های مناسب در راستای مدیریت مصرف بهینه آب در حوزه‌های مختلف ازجمله شرب، کشاورزی و صنعت انجام شود و برای عبور از بحران کمبود آب، همکاری تمامی شهروندان و دستگاه‌های اجرایی لازم است.

خبرنگارجهان اقتصاد نیز پیرواهمیت این موضوع با محمدرضا محبوب فر، کارشناس محیط زیست وتوسعه پایدار به گفتگو پرداخته است که درادامه می‏خوانید:

این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار درباره آخرین آمار مربوط به تنش آبی اظهارکرد: با توجه به آمارهای مربوط به بارندگی‏ و میزان بارش در کشور در یکصد سال گذشته، متوسط بارش در ایران یک سوم میانگین جهانی است.

 وی گفت: بارش‏ها درایران در میانگین بلندمدت سی ساله کاهش پیدا نکرده است بلکه بارش‏ها به صورت نرمال و طبیعی نوسان داشته است به طوری که در بعضی از سال‏ها 20 الی 30 درصد کاهش یا افزایش داشته است که یک روند طبیعی در تمامی کشورها محسوب می‏شود.

محبوب فر افزود: درایران بارش‏ها تقریبا ثابت بوده است اما همزمان با این ثابت بودن بارش‏ها، افزایش مصرف آب را شاهد بودیم یعنی هیچ گاه مصرف آب با میزان بارش‏ها و آب موجود ( آب زیرزمینی و آب سطحی ) متعادل سازی نشده است.

وی گفت: بیشتر ازمیزان بارش‏ها در نقشه جغرافیایی ایران و همچنین بیشتر از توان ورودی و خروجی آبخوان‏های سفره‏های آب زیرزمینی و همچنین منابع آب سطحی، در کشور بارگذاری صورت گرفته است. به طورمثال پیش از انقلاب دراستان اصفهان نزدیک به 50 هزارهکتارزمین کشاورزی داشتیم اما پس از انقلاب این 50 هزار هکتار به 600 هزارهکتار زمین کشاورزی تبدیل شده است درحالی که میزان بارندگی‏ها ثابت بوده است. حتی جمعیت کشور پیش از انقلاب 35 میلیون نفر بود که پس از پیروزی انقلاب به 80 میلیون نفر رسید یعنی درشهرها به تناسب جمعیت اضافه شده باید زمین کشاورزی برای کشت و توسعه صنعتی برای اشتغال و تولید مهیا شود و به کاربری تحت عنوان پارک و فضای سبز نیاز دارند درحالی که اغلب این فعالیت‏ها آب بر است.

عضو انجمن آمایش سرزمین ایران گفت: همان‌طور که در قسمت فوق اشاره شد، تاکنون میزان بارش‏ها ثابت بوده و نوسان موجود آن طبیعی بوده است اما توسعه ناپایدارغیرطبیعی بوده که به‌دلیل عدم نگاه درست به منابع طبیعی آب بوده است یعنی بیش از توان اکولوژیکی کشور، توسعه صورت گرفته که تخریب سرزمینی را به دنبال داشته است یعنی کشور زیست‌پذیری خود را از دست داده است.

محبوب فر گفت: درحال حاضر باید زمین‏های کشاورزی تجمیع و توسعه صنعتی متوقف شود اما اکنون از شمال تا غرب و مرکز کشور همچنان برای توسعه کشاورزی و صنعت به دنبال منازعات آبی هستند.

به گفته وی، اگر بنا باشد که بحث توسعه فضای سبز شهری توسعه پیدا کند، یک راه وجود دارد به طوری که باید به نفع حفظ و احیای سرزمین، توقف فرونشست و رانش، کشاورزی و صنعت، رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت را متوقف کرد و رهاسازی آب در طبیعت صورت پذیرد .

به گفته وی، هر پروژه انتقال آب بین حوضه‌ای با 30 تا 40 درصد هدررفت آب در کانال‏های انتقال آب همراه است یا با اجرای هر پروژه سدسازی، افزایش تبخیر پشت دریاچه سد را به دنبال دارد. (70درصد از منابع آب سطحی پشت سدهای کشور تبخیر می‏شود.)

به گفته وی، رهاسازی آب درطبیعت و محیط زیست به منظوراحیای آبخوان‏ها (سفره ‏های آب زیرزمینی و منابع آب سطحی) باید انجام شود، درصورت تحقق این مهم فضاهای سبز شهری از آب سیراب خواهد شد.

** حفظ سرزمین از اوجب واجبات است

عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران  با بیان این که حفظ سرزمین و منابع طبیعی از اوجب واجبات است، تاکید کرد: با توجه به اهمیت این موضوع دولت‏ها از توسعه طرح‏های آبی تحت عنوان انتقال آب و توسعه صنعت و کشاورزی که با مصرف زیاد آب همراه است، صحبت می‎کنند. حال چگونه ممکن است با وجود ثابت بودن ثابت بارندگی‎ها و ثابت بودن ظرفیت اکولوژیکی محیط زیست، با مازاد بر توان اکولوژیکی آب‏های سطحی و زیرزمینی در این کشور بارگذاری صورت پذیرد؟ درحالی که اکنون 80 درصد استان‏ها خشک هستند و فرونشست همه استان‏ها را درنوردیده و کشورغیرقابل زیست شده است.