مرتضی ابراهیمی

همواره 3 عامل مهم و اثرگذار بر بازارهای سرمایه‌گذاری خصوصا بازار سرمایه وجود داشته است که عبارتند از نرخ دلار، تورم و سایر عوامل مانند نرخ‌های فروش محصولات و ارائه خدمات؛ برای پیش‌بینی روند آتی بازار سرمایه و صنایع فعال بهتر است روند این عوامل مشخص گردد تا بتوان تصمیم مطمئن‌تری با مفروضات آتی انجام داد. درمورد دلار باتوجه به تحلیف ریاست جمهوری جدید بخش اعظمی از روند پیش روی آن وابسته به تصمیمات برجام و فروش نفت ایران است که باتوجه به اعلام نظرات طرفین بعید است در کوتاه‌مدت اتفاق محسوسی رخ دهد و انتظار می‌رود روند قیمتی دلار به طور میانگین در نرخ‌های فعلی باقی بماند و تنها درصورت اتفاقات سیستماتیک داخلی و خارجی تحت تاثیر قرار گرفته و رشد نماید.

محمد هرورانی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتگو با جهان اقتصاد، با اشاره به مطلب فوق افزود: در مورد تورم باتوجه به آمار منتشر شده بانک مرکزی پایه پولی خردادماه 9.2 درصد نسبت به اسفندماه رشد نموده و از طرفی نقدینگی 6.6 درصد رشد نموده است. اگر فرض کنیم در فصل بهار نقدینگی ماهی 2.2 درصد رشد کرده باشد و به طور میانگین همین میزان را برای یکسال به صورت مرکب تعمیم دهیم برای انتهای سال تورم 30 درصدی پیش بینی میگردد. لازم به ذکر است که طبق آخرین آمار بانک مرکزی ضریب فزاینده در همین دوره زمانی از 7.6 به 7.4 رسیده که بیانگر کاهش قدرت خلق پول توسط سیستم بانکی کشور است.

این تحلیل‌گر بازارهای مالی بیان داشت: توجه به این نکته ضروری است که اگر فروش نفت و درنتیجه درآمدهای ارزی به واسطه توافق برجام افزایش پیدا نکند، دولت در زمینه ارز با مضیقه مواجه خواهد بود و لذا می‌توان پیش بینی کرد که نمی‌تواند با منابع ارزی حاصل از ارزش فروش نفت قیمت‌ها را سرکوب نماید و با این اتفاق عملا فاصله بین افزایش نقدینگی و افزایش قیمت‌ها کاهش نخواهد یافت.

هرورانی با اشاره به این سوال که در چنین شرایطی درآینده بازار سرمایه ایران چه روندی می‌تواند پیش رو داشته باشد؟ پاسخ داد: باتوجه به اطلاعات ارائه شده اگر اتفاق خاصی درمورد برجام و توافقات صورت نگیرد و ریسک سیستماتیک خاصی برای شرایط کلان کشور رخ ندهد میزان بازدهی صنایع و شرکت‌ها تماما به روند رشد سودآوری آنان بستگی خواهد داشت. برای درک بهتر این موضوع باید نگاه خاصی به روند آینده قیمت‌های جهانی، محصولات تولیدی توسط واحدهای پتروشیمی، فلزات اساسی و سایر گروه ها داشت.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: به طور کلی خوراک و سوخت واحدهای تولیدی ایران گاز و نفت بوده که درمورد گاز باید توجه داشت که موجودی گاز در جهان، 5.8 درصد کمتر از حد معمول برای این زمان سال است و بیشترین کسری از سال 2019 به صورت فصلی است که نشان دهنده محدود بودن عرضه بیشتر در سال آتی است. همچنین موجودی گاز اروپا در این زمان از سال، کمترین میزان موجودی بیش از یک دهه گذشته است. اگر کسری گاز در فصل زمستان پیش رو افزایش یابد، سوخت زغال سنگ کشورهای اروپایی افزایش و تولید صنایع( به خصوص صنایعی که مصرف برق زیادی دارند) کشورهای تاثیر گذاری همچون کشور چین برای جلوگیری از قطعی برق و گاز، کاهش یابد. به گفته کارشناسان به دلیل جبران کمبود سرمایه گذاری در زمینه عرضه جدید در سال 2020 و رشد سریع تقاضا ، این صنعت احتمالاً برای دو یا سه سال آینده همچنان محدود خواهد بود، بنابراین صنایعی نظیر ؛ فلزی ها ، پتروشیمی ها ، سیمانی ها از افزایش نرخ گاز طبیعی متاثر خواهند شد.

هرورانی تاکید کرد: در طرف مقابل روند قیمتی نفت در دوره های آتی کاملا وابسته به تصمیمات اوپک و توافق برجام است. طبق برنامه اوپک تولید نفت کشورهای عضو ماهانه 400 هزار بشکه در روز افزایش و این روند تصاعدی تا پایان سال ادامه خواهد داشت، اما امارات معتقد به افزایش عرضه و آزاد کردن سقف تولید است. به دیدگاه گلدمن ساکس تقاضا در هفته های اخیر رشد حدود 2 میلیون بشکه ای داشته و به 97 میلیون بشکه رسیده است. انتظار نفت 80 دلاری در دوره های آتی بعید نیست. ویتول بزرگترین شرکت تجارت کننده نفت دنیا می‌گوید که با وجود اختلاف اوپک و امارات در خصوص روند افزایش تولید نفت انتظار دارد تفاهم‌نامه مورد تایید اوپک هرچه سریع‌تر نهایی شود. نکته اینجاست که در صورت تفاهم افزایش تولید نفت تقاضا همچنان جلوتر از عرضه رشد کرده و لذا انتظار تداوم رشد قیمت‌ها در ادامه سال می‌رود. درطرف مقابل اگر سناریوی مورد اشاره اتفاق نیفتاده و از طرفی روند رو به رشد کرونا در جهان سرعت گیرد یا تغییر محسوسی در پی‌گیری برجام و فشار عرضه ناشی از ایران و یا تصمیمات اشاره شده از سمت اوپک پلاس رخ دهد طبیعتا شاهد افت مجدد قیمت‌ها خواهیم بود. این افزایش و کاهش اثر مستقیم بر شرکت‌های پالایشی و زیرمجموعه های آنها حتی شرکت‌های فرعی داشته چراکه روند کرک اسپرد نشان می‌دهد کاهش اندک نفت و ثبات نسبی بنزین باعث رشد کرک اسپرد به 5 دلار در روزهای اخیر شده درحالی که میانگین بهار 4 دلار بوده و به نفع آنهاست. لازم به ذکر است کاهش قیمت نفت باتوجه به افزایش نرخ اخیر روانکارها می‌تواند باعث افزایش حاشیه سود آنان گردد.

 این تحلیل‌گر بازارهای مالی بیان داشت: درمجموعه­ی قیمت‌های جهانی کامودیتی ها، کنترل شیوع ویروس کرونا مهم ترین عامل درکوتاه مدت بوده و سایر عوامل مربوط به طرح ها و پروژه های درحال تکمیل و اثر گذار برعرضه و تقاضای این محصولات است. در مجموعه پتروشیمی افق روشن تری در گروه اوره به نسبت متانول، الفین و پلی الفین ها انتظار می رود و در مجموعه فلزات اساسی فلز مس باتوجه به طرح های توسعه چین و سایر نقاط جهان من جمله آمریکا از افق روشن تری برخوردار است. لازم به ذکر است سایر گروه محصولات مانند دارو، سیمان، روانکار و... که نرخ های آن‌ها دستوری بوده نیز با ارائه محصول به بورس کالا، دریافت افزایش نرخ و یا آزاد سازی قیمت فروش محصولاتشان تحت تاثیر قرار گرفته و می‌گیرند.

هرورانی در پایان تاکید کرد: درنتیجه سرمایه گذاران باید باتوجه به افق های و چالش های پیش روی بازارهای سرمایه‌گذاری، انتظارات خود را تعدیل نمایند و در شرایط فعلی برای سرمایه‌گذاری سراغ هر بازار و یا هر صنعتی نروند، چراکه باتوجه به ریزش‌های شدید اخیر، انتخاب سهام اشتباه در شرایط فعلی شاید آنان را به میزان زیادی متضرر نسازد، اما می‌تواند برای سرمایه آنان خواب پول و جاماندگی از تورم و به تبع آن زیان درپی داشته باشد.