خرماي ايراني رو به افول است
رتبه اول توليد را به مصر وعربستان داديم
سالانه بيش از هفت ميليون تن خرما در جهان توليد مي‌شود که ايران با توليد يک ميليون تن پس از مصر و عربستان سعودي، رتبه سوم توليد را به خود اختصاص داده و اين درحالي است که پيش از اين اولين توليدکننده و تا سال گذشته دومين رتبه را در توليد اين محصول داشتيم.
تا سال گذشته ايران با توليد يک ميليون تن خرما رتبه دوم را به خود اختصاص داده بود اما به دليل نبود تمايل سرمايه‌گذاران در اين بخش، قديمي شدن نخلستان‌ها، وجود برخي دلال بازي‌ها و بي‌توجهي و عدم حمايت، ميزان توليدش افزايش نيافته و به دليل بالا بودن قيمت در شرف خروج از گردونه بازارهاي جهاني است.
ظرفيت توليد 3.5 ميليون تن خرما
به گزارش ايسنا، به رغم اينکه ايران ظرفيت توليد سالانه 3.5 ميليون تن خرما را دارد، طي هشت سال گذشته هيچ افزايش توليدي در اين بخش نداشته‌ايم چراکه نه تنها سرمايه‌گذاران تمايل چنداني به سرمايه گذاري در اين بخش نداشته‌اند، بلکه دولت نيز حمايتي از توليد خرما ندارد.
بلاتکليفي ستاد حمايت از توليدکنندگان خرما
ايجاد ستاد حمايت از توليدکنندگان خرما، بحثي است که تا قبل از انتزاع امور بازرگاني به بخش کشاورزي مطرح بوده، اما تاکنون به ثمر نرسيده که اين عوامل موجب شکستن رتبه خرماي ايراني در جهان شده است.
تفاوت فاحش قيمت خرما از باغ تا سفره مردم
موسوي، دبير کل انجمن خرماي ايران نبود حمايت‌هاي دولتي و دلال بازي‌ها را عاملي براي کاهش رتبه ايران در اين زمينه مي‌داند چرا که به دليل وجود برخي سياست‌هاي نادرست، خرما در نخلستان با قيمت حدود 2500 تا 3500 تومان از نخلدار خريداري مي شود در حالي که در بازار مصرف کيلويي 10 هزار تومان فروخته مي‌شود.
سالانه يک سوم خرماي توليدي کشورمان از بين مي‌رود
از سوي ديگر به دليل فقدان توسعه مکانيزاسيون در کشت و برداشت، سالانه يک سوم خرماي توليدي کشورمان از بين مي‌رود.
همچنين تعداد زيادي از باغات خرما به دليل فرسودگي، غيراقتصادي هستند و بايد احيا شوند که وزارت جهاد کشاورزي هر ساله بودجه‌اي را به عنوان نوسازي نخلستان‌هاي فرسوده اختصاص مي‌دهد، اما اگر بخواهيم در يک پروسه 10 ساله همه باغات فرسوده و غيراقتصادي خرما را نوسازي کنيم، به بودجه‌اي 10 برابر رقم فعلي نياز است.
با نوسازي باغات فرسوده خرما، توليد دگرگون و کميت و کيفيت اين محصول ارتقاء چشم‌گيري خواهد داشت.
افزايش 100 برابري هزينه توليد نسبت به گذشته
به گفته دبير کل انجمن خرماي ايران، با توجه به اينکه در 25 سال گذشته هزينه باغداري بسيار افزايش يافته است، مي‌توان گفت اين افزايش هزينه‌ها در بخش آب، برق و حمل‌ونقل موجب شده قيمت هزينه‌هاي داخلي توليد خرما 100 برابر شود و با وجود دلال بازي‌هاي حاضر، نخلداران متحمل ضرر و زيان بسياري شوند که همين امر موجب کاهش توليد شده است.
موسوي اظهار کرد: در کنار افزايش 100 برابري هزينه‌هاي داخلي، قيمت دلار تنها 10 برابر افزايش داشته که اين تورم موجب شده ايران در بخش خرما از دايره رقابت جهاني خارج شود.
توليد 400 نوع خرما در ايران
سطح زيرکشت نخلستان‌هاي کشور 245 هزار هکتار است که حدود 184 هزار هکتار از اين سطح بارور است و به‌طور متوسط 4.5 تا 5.5 تن در هکتار محصول برداشت مي‌شود که خرماي مضافتي بيشترين متقاضي را بين انواع مختلف خرما دارد.
همچنين 180 رقم خرما شناسايي و ثبت ژنتيکي شده که در 13 استان خوزستان، سيستان و بلوچستان، بوشهر، کرمان، فارس، اصفهان، ايلام، خراسان جنوبي، سمنان، کرمانشاه، کهگيلويه و بوير احمد و يزد توليد مي‌شوند، اما 98 درصد توليد خرما به استان‌هاي کرمان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، فارس، سيستان و بلوچستان اختصاص دارد.
خرما يکي از مهمترين محصولات باغي کشور است و نقش مهمي در امنيت غذايي، ايجاد اشتغال، حفظ و پايداري محيط زيست، اقتصاد ملي، صادرات و ارزآوري کشور دارد. همچنين کشت خرما فقط از جنبه امرار معاش کوير‌نشينان مطرح نيست و نقش خاصي در جلوگيري از پيشرفت بيابان دارد.
با توجه به افت رتبه ايران در توليد خرما انتظار مي‌رود وزارت جهاد کشاورزي به عنوان متولي توليدات و بازار کشاورزي تدبير اساسي بينديشد تا روند نزولي توليد و صادرات خرما متوقف شود.
