علی نجفی خوشرودی*
نکته حائز اهمیتی که در بررسی موضوع برگزاری همهپرسی استقلال در اقلیم کردستان به آن توجه داشته باشیم این است که مسائل و حواشی بسیاری در برگزاری این همهپرسی و اساساً بحث استقلال اقلیم کردستان دخیل است که برای تحلیل دقیق موضوع باید ابعاد مختلف این مسائل را درنظر داشته باشیم. همهپرسی استقلال در اقلیم کردستان رویدادی مهم در حوزه ژئوپلتیک منطقهای ماست و آنچنان که مقامات مختلف جمهوری اسلامی ایران نیز مکرر تاکید کردهاند، برگزاری این همهپرسی با اصل تمامیت ارضی عراق و ثبات و امنیت در منطقه مغایرت دارد.
علاوه بر این، به نظر میرسد جریانهای مختلف در عراق در این مقطع مهم که روند مبارزه با تروریسم تکفیری و غلبه بر داعش گامهای نهایی خود را طی میکند، این کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند وحدت و انسجام داخلی است. ضمن آنکه برگزاری همهپرسی استقلال در اقلیم کردستان بهصورت بالقوه میتواند منشاء بروز برخی ناآرامیها و بیثباتی در منطقه شده و عواقب و تبعات آن دامن مردم عراق را بگیرد.
جمهوری اسلامی ایران از مدتها پیش، بهطور مشخص این مسئله را تحتنظر داشته و هماکنون نیز این مسئله را زیرنظر دارد و علیالقاعده از تمامی ابزارها و سازوکارهای دیپلماتیک خود و مکانیزیمهای منطقهای و بینالمللی استفاده خواهد کرد که به روند ثبات و امنیت در این منطقه یاری برساند. ضمن آنکه ما با ملت عراق و بهویژه ملت کُرد نزدیکی و اشتراکات بسیاری داریم و مخالفت جمهوری اسلامی با برگزاری همهپرسی استقلال در اقلیم کردستان بههیچعنوان تقابل و مخالفت با ملت کُرد نبوده و مخاطبمان در این موضعگیری، مشخصاً مسئولان اقلیم کردستان است. به بیان دیگر ما به مسئولان اقلیم کردستان میگوییم اقدامی هیجانی و احساساتی که در درازمدت به ضرر ملت کُرد خواهد بود را در دستورکار قرار ندهند.
سیاست ایران در قبال تحولات منطقه مبتنی بر شرایط و اقتضائات منطقه و البته در چارچوب دیدگاهها و مواضع اصولی جمهوری اسلامی است. مسئولان اقلیم کردستان برای توجیه برگزاری همهپرسی استقلال در اقلیم کردستان به اصل حق تعیین سرنوشت استناد میکند و این درحالی است که آنها همزمان باید دیگر اصول حقوق بینالملل ازجمله حق حفظ تمامیت ارضی سرزمین نیز توجه داشته باشند. با این حساب، سیاست جمهوری اسلامی با نظرداشت به منافع ملی، اصول و موازین بینالمللی و همچنین شرایط منطقهای و کمک به صلح و امنیت منطقهای و بینالمللی قابل تبیین و ارزیابی است. از طرفی جمهوری اسلامی ایران همواره بهعنوان یک موضوع اصولی تاکید داشته که مسائل منطقه باید با نقشآفرینی و توسط کشورهای منطقه حل و فصل شود. ما قطعاً موافق حضور آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه نیستیم و آنها نیز باید بدانند نمیتوانند از تحولات منطقه برای پیشبرد اهداف و منافع خود استفاده کنند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس