مرتضی ابراهیمی

در آخرین عرضه اولیه‌هایی که در بازارسرمایه روی داد پس از گذشت چند روز صف‌های خرید میلیون تبدیل به صف های فروش میلیونی شد و کام سهام‌داران حقیقی و خرد و افرادی که دانش کمی را به بازار‌سرمایه دارند تلخ کرد، این موضوع موجب خواهد شد تا اعتماد از بازارسرمایه از بین برود، احتمالا به همین دلیل است که روابط عمومی سازمان بورس اطلاع داد که در هفته جاری هیچ گونه عرضه اولیه‌ای در بورس نداریم. با توجه به اهمیت این موضوع با یک کارشناس بازارسرمایه گفتگو کرده‌ایم.

احمد جان‌جان، کارشناس بازارسرمایه در گفتگو با جهان اقتصاد بیان داشت: ساختار عرضه اولیه در ایران کاملا غلط است زیرا سازمان بورس سهم محدود برای هر یک از کدهای معاملاتی اختصاص می‌دهد و چنین وانمود می کند که قرار است این سهم صد درصد بازدهی بدهد، از طرفی تجربه نشان داده است که عرضه اولیه 70 درصد یا 100 درصد و حتی بیشتر بازدهی دارند، بنابراین سهام دارن حقیقی و خرد هر روز برای آن سهم «سرخطی» می زنند.

جان‌جان افزود: این در حالی است افرادی در «سرخطی زدن» موفق هستند که در استیشن معاملاتی دارای پارتی و یا آشنا هستند، که این موضوع یک نوع رانت و فساد به وجود می‌آورد و این رانت و فساد نشان از توزیع نامناسب ابزار و شرایط معاملاتی دارد.

این تحلیل‌گر بازارهای مالی گفت: توزیع نامناسب ابزار و شرایط معاملاتی موجب شده است تا افرادی که با رانت‌بازی 40درصد بازدهی به‌دست کسب کرده‌اند، زمانی که احتمال می‌دهند سرمایه آن‌ها با خطر مواجه شده، سهام‌هایشان را به سهام دار حقیقی که مدت‌ها است در صف خرید ایستاده است به فروش می‌رسانند و همین که سهام معامله شد صف‌های خرید تبدیل به صف‌های فروش می شود و سهام‌داران حقیقی و خرد متحمل زیان سنگین می‌شوند. بنابراین باید قوانین و سیستم عرضه اولیه در کشور اصلاح شود.

جان جان با بررسی عرضه اولیه نماد «فجهان» گفت: این سهم 550 تومان عرضه شد و تا محدوده 731 تومان رشد کرد و پس از آن ریزش کرده و در حال حاضر در کانال 662 تومان ایستاده است، به عبارت دیگر این سهم در 8 روز معاملاتی حدود 34 درصد تقویت شده است اما در دو روز معاملاتی حدود 10 درصد اصلاح کرده است.

این کارشناس بازار سرمایه در پایان تاکید کرد: حرکت قیمتی این سهم نشان می دهد که این نماد بورسی گرفتار دستکاری قیمتی و یا بازارسازی شده است. این فساد موجب خواهد شد تا سهام داران حقیقی اعتماد خود را به بازار سرمایه از دست بدهند و این افراد با ترس و لرز سهام خود را به فروش برسانند، در این زمان مجددا سهام داران دارای رانت اقدام به جمع کردن سهم می کنند تا سهم را بالا بکشند و نماد «فجهان» احتمالا بین 580 تومان تا 610 تومان ریزش خواهد کرد و پس از آن رشد خود را از نوع شروع خواهد کرد و این فرایند بسیار برای بازار زیان‌آور است.