گروه سیاسی
politics@jahaneghtesad.com
علی اکبر ناطق نوری دیروز سکوت مالوفش را شکست و به صراحت در مورد مهم ترین مسائل سیاسی کشور سخن گفت.
 کمتر کسی است که صحنه سیاسی ایران پس از انقلاب اسلامی را حتی از دور نظاره کرده باشد و شیخ مازندرانی را نشناسد. طلبه ای که روزگاری بی عبا و عمامه پشت سر بنیانگذار جمهوری اسلامی در سخنرانی تاریخی بهشت زهرا تهران نشسته بود. بعدها وزیر کشور کابینه های مرحوم مهدوی کنی و مهندس میر حسین موسوی شد. هر چند به دنبال برخی اختلافات از این دولت کنار رفت. در دو دهه نخست حیات جمهوری اسلامی از مهم ترین رهبران جناح موسوم به راست بود، شاید به همین دلیل و البته به دلیل سابقه طولانی نمایندگی مجلس، وقتی جناح راست در چهارمین مجلس جمهوری اسلامی به پیروزی کامل رسید، قبای ریاست قوه مقننه به قامت او دوخته شد.
۸ سال پر فراز و نشیب رئیس مجلس بود. دوران دولت های سازندگی و سال های نخست دوره ای که اصلاحات نام گرفت دورانی بود که او در صندلی ریاست نشسته بود. نقش او در همه اتفاقات آن سال ها کانونی بود. از اختلافات میان دولتمردان اکبر هاشمی رفسنجانی با نمایندگان مجلس که به تولد جریان کارگزاران سازندگی منجر شد، تا حضور پر جنجالش در مقام کاندیدای اصلی جناح راست در رقابت با سید محمد خاتمی. دوم خردادی که قرار بود جشن پیروزی کامل راست در سپهر سیاسی ایران باشد با همان شگفتی های همیشگی سیاست در ایران به نقطه آغاز و منشا هویت جدید جناح رقیب شد.
در ۸ ساله اصلاحات بود که از متن درگیری های سیاسی و جدال های جناحی کناره گرفت. هر چند هنوز از مهم ترین رهبران جریان محافظه کار بود.
در حیات دوباره محافظه کاران هم دستی داشت. می گویند او بود که برای تایید صلاحیت محمود احمدی نژاد برای شهرداری تهران میانجیگری کرد.
با رسیدن موسم انتخابات ریاست جمهوری دست به کار هماهنگی دوستان راستگرایش شد که حالا رقیبانشان محافظه کار خطابشان می کردند و خودشان صفت اصولگرا را ترجیح می دادند. اصولگراها با تدابیر شیخ نور به راه هماهنگی نیامدند و با چند کاندیدا در انتخابات حاضر شدند و با همان شگفتی های سیاست در ایران پیروز شدند.
اما پیروزی چندان به کام آن ها شیرین نماند، محمود احمدی نژاد از همان روزهای نخست ساز مخالف زد و اعصاب رفیقان اصولگرا را خراشید. در مناظره های تاریخی انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ هم او بود که دل چرکین از عدم حمایت ناطق نوری از او و فرزندش درکنار هاشمی رفسنجانی و فرزندانش سخن گفت و اتهام زد. در دومین دولت احمدی نژاد او در حصار سکوت ماند، با فرا رسیدن موعد انتخابات ۹۲ اما باز به میدان آمد. پیشنهاد کاندیداتوری اکبر هاشمی رفسنجانی را رد کرد اما با او در حمایت از حسن روحانی همراه شد و این دو در کنار رئیس دولت اصلاحات پایه های اجماع عارف و روحانی را بنا کردند و رئیس جمهور ساز شدند. رقبای دوم خرداد۱۳۷۶ همراهان ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ بودند.
با پیروزی حسن روحانی قصه شیخ نور فصل تازه ای یافته است. رقیبان دیروز او را به صحنه می خوانند. در انتخاباتی که احتمالا اصول گرایان میانه رو، هواداران دولت و اصلاح طلبان در آن ائتلافی بزرگ خواهند ساخت، نقش او کلیدی خواهد بود. چه در قامت کاندیدای نخست این ائتلاف که باید جامه ریاست را این بار در بهارستان بر تن کند چه در قامت شیخ پر نفوذی که اصول گرایان میانه رو از او فرمان برند، هواداران دولت سخن بشنوند و اصلاح طلبان حرمت بگیرند تا کار ائتلاف به سامان برسد.
***
شاید به دلیل همین نقش مهم است که سخنرانی دیروز او در جمع گروهی از مدیران سایت های خبری و دانشجویان علوم سیاسی برای تحلیل حوادث ماه های آتی بسیار مهم است. سخنرانی که در آن از هر دری سخن گفت و نظر خود در مورد مهم ترین مسائل کشور را روشن کرد.  
لزوم جوان گرایی در بدنه مدیریتی کشور
در این جلسه ناطق نوری در پاسخ به سوالی درباره علت حضور کم فروغ جوانان در عرصه مدیریت کشور، بی‌توجهی دولتمردان به بدنه جوان جامعه، عدم‌استفاده از آن‌ها در عرصه‌های مختلف، بهره‌گیری از نیروی جوان در انتخابات و رویکرد خود نسبت به قشر جوان اظهار کرد: دغدغه من در خصوص استفاده ابزاری از جوانان در ایام انتخابات و فضای تبلیغات دوران انتخابات مساله‌ای است که نه از امروز، بلکه از ابتدای دوران فعالیت مدیریت اجرایی‌ام در سی و چند سال گذشته وجود داشته و این حرف حقی است. اولا استفاده از پتانسیل و نیروی جوانی در مسئولیت‌های اجرایی سیره معصومین علیهم السلام و پیامبر اعظم بوده است؛ لذا پیامبر اکرم(ص) وقتی می‌ خواهد اولین استاندار یا فرماندار را برای مدینه انتخاب کند مصعب بن عمیری را انتخاب می‌کند که ۲۱ ساله است در حالی که مدینه شخصیت‌های برجسته‌ای داشته است.
وی خاطرنشان کرد : در دورانی که من مسئولیت وزارت کشور را داشتم حدود سال‌های ۶۰ تا ۶۴ به جوانان توجه داشتم و از نیرو پتانسیل آن‌ها استفاده کردم.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: زمانی که رفتم (وزارت کشور)؛ معاون سیاسی که ایشان شخصیتی متدین و مومن بود که بعدها وزیر ارشاد نیز شد، با این‌که ایشان با من هم حزبی بودند و در شورای مرکزی در کنار ما قرار داشتند بعد از قدردانی از ایشان خواستم که تشریف نیاورند و از جوانان دعوت و استفاده کردم. البته این وزارتخانه معاونان دیگر هم داشت که با آمدنم از آن‌ها تشکر و در نهایت خداحافظی کردم و آقای عباس آخوندی که آن زمان هنوز باجناق من نشده بود و یک جوان دانشجو بود را به عنوان معاون سیاسی منصوب کردم و همچنین احمد پورنجاتی، احمد مسجدجامعی و حتی ابراهیم نبوی - طنز نویس که به آن سوی مرزها رفته و الان با ما نیست - را در سمت‌های مختلف قرار دادم. حتی وقتی دوران من تمام شد آقای مهندس موسوی نخست وزیر وقت به من گفته بود یکی از کارهای خوبی که شما در وزارت کشور انجام دادید همین جوانگرایی در وزارت کشور بود.
وی یادآور شد: همیشه به دوستان خودم در تشکل‌های سیاسی یادآور شده‌ام که همیشه شما ستاد انتخاباتی را در آستانه انتخابات راه می‌اندازید، از نیروی جوان و بدنه جوان جامعه بهره می‌گیرد اما همین که انتخابات تمام شد به جای آن‌که به کادرسازی بپردازید و پس از انتخابات هم از نیروی فعال جامعه بهره بگیرید همه چیز را فراموش می‌کنید. این اشکال و نقص در همه جناح‌های سیاسی متاسفانه وجود دارد.
به مذاکرات هسته ای خوش بین بودم
ناطق نوری  در ادامه به بحث پیرامون توافق هسته‌ای پرداخت و گفت: من مانند انتخابات ریاست جمهوری در گذشته به حسب ظاهر به عنوان یک جریان مطرح نبودم؛ اما به عنوان شخص خودم آن‌چه را که باید انجام می‌دادم را در حالت چراغ خاموش انجام دادم. البته صراحتا هم می‌گفتم که کاندیدای من کیست. در ادامه هم هر جا هم لازم بود از دولت حمایت کردم. راجع به مسائل هسته‌ای هم من از اول قسمت پر لیوان را دیدم و نسبت به نتیجه و دستاورد مذاکرات کاملا خوشبین بودم.
جریان های معتدل برنامه مشخصی برای انتخابات ندارند
یکی از مهم ترین بخش های سخنان ناطق نوری اما به مسئله انتخابات پیشاروی مجلس باز می گشت او در پاسخ به سوالی درباره حضور در انتخابات و نتیجه آن گفت: من از ابتدا در درون جریان‌های سیاسی کشور حضور داشتم و کاربلد این کار هستم؛ بنابراین معتقدم در شرایط فعلی نه اصلاح‌طلبان و نه اصولگرایان معتدل برنامه مشخصی برای انتخابات نداشته و ندارند. زمانی که بنده مسئولیت داشتم یک سال و نیم مانده به انتخابات اجاق انتخابات را روشن می‌کردیم و شش ماه مانده به انتخابات کاندیداها را نیز اعلام می‌کردیم. من اعتقاد دارم هنوز چنین چیزی در جریان‌های سیاسی شکل نگرفته است، همه گروه‌ها برای مشورت سراغ من می‌آیند و من به آن‌ها گفته‌ام سلانه سلانه می‌روید، این طور نمی‌شود؛ بنابراین این انتقاد به جریان های معتدل سیاسی کشور وارد است که هیچ برنامه مشخصی برای انتخابات ندارند. این در حالی است که من شنیده‌ام و از نشانه‌هایش هم مشخص است که برخی جریان‌های تندرو و افراطی که من آن‌ها را قبول ندارم در برخی گروه‌های سیاسی با برنامه‌ریزی منسجم‌تری می‌خواهند در انتخابات مجلس آتی شرکت کنند.
وی همچنین در ادامه انتقاد به عملکرد انتخاباتی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل در آستانه انتخابات مجلس دهم گفت: من به گروه‌های سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا گفته‌ام؛ این‌طور که شما در خصوص انتخابات پیش می‌روید به نتیجه مطلوب نخواهید رسید. چون غافل هستید.
ناطق نوری درباره راهبرد انتخاباتی جریان‌های سیاسی نیز گفت: من معتقدم باید روی این حرف مقام معظم رهبری که دو سال پیش فرمودند رای مردم حق‌الناس است، بیشتر توجه شود و این حق‌الناس باید حفظ شود. شما می‌توانید از این کدها بسیار خوب استفاده کنید و با بسترسازی برای شرکت بیشتر مردم تلاش کنید. همچنین دستگاه‌های تصمیم‌گیرنده و شورای نگهبان باید به گونه‌ای عمل کنند که همه نیروها در انتخابات حضور پیدا کنند. به هر حال باید همه گروه‌های سیاسی توجه داشته باشند که کسی نباید در عرصه انتخابات قهر کند.
وی همچنین در ادامه درباره حضور خود در عرصه سیاسی کشور گفت: من هیچ گاه از عرصه سیاسی کشور قهر نکرده‌ام و اصلا اهل قهر نیستم شما روش من را در برخورد با جریان‌های سیاسی در همان دوم خرداد ۷۶ دیده‌اید؛ آن پیام تبریکی که گفتم آبی بود که بر آتش ریخته شد. روز بعد از انتخابات هم اعلام کردم که تا دیروز رقابت بود و از امروز رفاقت است. آقای خاتمی هم همواره از مجلس پنجم به خوبی یاد می‌کند. اما همچنان بنده در عرصه سیاسی هستم ولی متاسفانه مطلبی که توسط رسانه به درستی منعکس نشده بود این بحث است؛ من هیچ گاه نگفتم از عرصه سیاسی کشور خارج شده‌ام. لکن من از عرصه سیاست‌های اجرایی کشور با تحلیل خودم از همان مجلس پنجم کنار رفتم. من از سال ۷۸ اعلام کردم که دیگر در انتخابات شرکت نمی‌کنم. با این تحلیل که من ۲۰ سال است که در انتخابات و کار اجرایی حضور داشته‌ام اکنون باید فرصت برای حضور جوانان مهیا شود متاسفانه این بحث باید در کشور ما جا بیافتاد که افسوس این‌گونه نشده است. در دنیا رجال سیاسی برای کار سیاسی عمری را تعریف می‌کنند، بعد از این‌که عمر کار سیاسی به پایان رسید آن‌ها به اتاق‌های فکر می‌روند. در آمریکا هنوز از کارتر استفاده می‌شود و او در اتاق فکر حضور دارد ولی ما می‌خواهیم مدام بیاییم تا موتور بسوزانیم این غلط است، باید با فرصتی را فراهم می‌کنیم زمینه حضور جوانان به وجود آید.
وی ادامه داد: وقتی که ۳۸ ساله بودم وزیر کشور شدم، قبل از آن هم در مجلس بودم، جوانان برای این‌که بتوانند مطرح شوند باید از مجلس شروع کنند، من هرچه خلاقیت و نوآوری بود به کار بردم، باید جوان‌ها بیایند و با تجربه امثال من امور را به پیش ببرند.
رفع حصر در اختیار رییس جمهور نیست
ناطق نوری در پاسخ به سوالی درباره تصمیم گیری در خصوص رفع حصر گفت: تصمیم گیری در خصوص مسئله حصر و رفع آن تنها در حوزه اختیارات مقامات عالی نظام است و بر حسب منافع ملی و خط قرمزها تعیین می‌گردد؛ بنابراین نه آقای روحانی و نه هیچ کس دیگری توانایی ورود و تصمیم گیری در خصوص این موضوع را ندارند. رهبری بارها در خصوص مسائل داخلی خط قرمزهای خود را مشخص کرده است؛ بنابراین این مسائله با گفتن و توصیه حل نخواهد شد. بلکه اگر مقامات عالی مصلحت بدانند و تشخیص بدهند مسئله حل خواهد شد.
موضع مقام معظم رهبری در مورد گروه های سیاسی
وی همچنین درباره موضع‌گیری مقام معظم رهبری نسبت به گروه‌های سیاسی، گفت: مقام معظم رهبری هیچ حساسیتی روی گروه‌های سیاسی ندارند. در دولت آقای روحانی هم وزیری از حزب مشارکت و یا مسئولی از حزب کارگزاران فعالیت می‌کنند، ایشان روی جناح‌ها بحثی ندارند اما در مساله فتنه که تعریف خودشان را دارند خط قرمز‌هایی را مطرح می‌کنند. خط قرمز هم یعنی چراغ قرمز پس نباید از آن عبور کرد.
خانم ها در سیاست قدر خودشان را نمی دانند
وی درباره حضور زنان در انتخابات نیز گفت: معتقدم زنان باید در تمام عرصه حضور داشته باشند منتهی باید خودشان هم تلاش کنند من در مجلس پنجم در خصوص تصویب قانون حضور قاضی زن در دادسراها تلاش کردم اما نکته مهمی که وجود دارد این است: که چند در صد از زنانی که امروز در مجلس حضور پیدا کرده‌اند در جهت احقاق زنان تلاش کرده‌اند؟
خانم‌ها خودشان قدر خودشان را نمی‌دانند، زنان هیچ تشکل رسمی ندارند. یک تشکل جامعه زینب در جریان اصولگرایی و یک مجمع زنان در جریان اصلاح‌طلبی وجود دارد که این‌ها فعال نیستند. متاسفانه زنان تشکل جدی راه نینداخته‌اند. خوب است بدانید خانم‌هایی که بعد از انقلاب به مجلس آمدند خیلی بیشتر بودند ولی در همین مجلس کنونی طرح و یا نظرات ضدبانوان از سوی زنان نماینده مطرح می‌شود، این را بدانید که ما در قانون اساسی هیچ محدودیتی برای خانم ها نداریم از این رو اگر زنان خود فعال شوند می‌توانند انتظارات را برآورده کنند.