سیده سارا ریاضی-کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه تهران Riazi.s.sara@gmail.com مجله فارین پالسی آمریکا به نقل از سه منبع آگاه در کاخ سفید از حذف وزارت خارجه آمریکا از حلقه تصمیمات درباره توافق هسته ای ایران خبر داده است. این گزارش یک هفته بعد از تایید پایبندی ایران به برجام از سوی ترامپ و ابلاغ این تصمیم به کنگره اعلام شده و به نظر می رسد اقدامات جدیدی در کاخ سفید برای بازبینی و عدم تایید برجام در ۹۰ روز آینده در واشنگتن در حال کلید خوردن است. بر اساس قانون کنگره آمریکا موظف است بر اساس گزارشهای دولت در خصوص ادامه یا توقف پایبندی آمریکا به توافق هسته ای تصمیم گیری کند. این گزارشها هر ۹۰ روز یک بار به کنگره داده می شود و در واقع دریچه بازبینی توافق چند جانبه هسته ای در آمریکا هر سه ماه یک بار باز است. در گزارش اخیر مجله فارین پالسی علت کنار گذاشته شدن تیلرسون را عدم توانایی او در جمع آوری مدارکی دال بر عدم پایبندی ایران خوانده و گفته: استیون بنون، سباستین گورکا و دیگر دشمنان ایران، که حلقه اصلی مشاوره  امنیت ملی ترامپ را تشکیل میدهند، بارها از تیلرسون خواسته اند دلیل خوب بودن برجام برای آمریکا را شرح دهد؛ اما او همیشه از پاسخ به این سوال بازمانده است. از این رو ترامپ تصمیم گرفته او را از حلقه تصمیم گیری در این پرونده حذف کند. گویا ترامپ امیدوار است بتواند شواهدی پیدا کند که نشان دهد تهران به توافق پایبند نبوده است. مواردی که وزارت خارجه از انجام آن ناتوان بوده است. جان بولتون سفیر آمریکا در سازمان ملل که حضور او در نشست های سالانه گروهک منافقین در وین و سخنرانی های ضد ایرانی او در قبال پولهای کلان چندی پیش رسوایی هایی را برای او به همراه داشت نیز در مصاحبه ای از فقدان گزینه های مناسب برای ترامپ در تصمیم اخیرش مبنی بر تایید برجام خبر داده است. او گفته ترامپ هرگز نمیخواست برجام را تایید کند اما بروکراسی ای که میراث اوباماست او را مجبور به پذیرش برجام کرده. او گفته ترامپ باید در این رویکرد بازبینی کند و آمریکا و اسرائیل باید گزینه نظامی در قبال ایران را فعال کنند. سه منبع آگاه که به گروه حل مشکل دعوت شده اند این داستان را تایید کرده اند . هر یک از آنها بخشی از تاکتیک را شرح داده اند و گفته اند این به نوعی دور زدن وزارت خارجه بوده است.  آنها تایید کرده اند ترامپ از تیلرسون خواسته که در بازبینی اخیر کاری کند که توافق هسته ای تایید نشود. تیلرسون مشخصا موفق نبوده است در نتیجه ترامپ به دنبال افراد دیگری رفته است. استیون کوین استیو بنون ۶۳ ساله پیش از آنکه به عنوان یکی از اعضای حلقه داخلی امنیت ملی ترامپ منتصب شود مدیر رسانه‌ای تندرو و رادیکال به نام بریت‌بارت نیوز بوده است. رسانه ای که به افکار افراطی علیه مسلمانان معروف است. نیویورک بنون را یک مخالف مهاجران، فمینیسم و چندفرهنگی در آمریکا میداند.  بنون در کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ به عنوان مدیر اجرایی حضور داشت و حالا دست راست رییس‌جمهوری است که خود نقش عمده‌ای در انتخاب شدنش داشته است. بریت‌بارت، وب‌سایتی که او مدیریت اجرایی‌اش را سال‌ها بر عهده داشته، به شدت بنیادگرا است و سال ۲۰۰۷، ۹ سال پیش، در آستانه انتخاباتی که اوباما از آن سر برآورد متولد شده. این رسانه‌ تحلیلی و خبری، در لس‌آنجلس متولد شد اما اکنون در تگزاس، لندن و اورشلیم دفتر دارد. لری سولو، مدیرعامل آن است و مدیریت اجرایی آن را استیو بنون برعهده دارد. او همچنین از بنیانگذاران دیگر رسانه افراطی آمریکا، هافینگتون پست، بوده است. لری سولو، یکی دیگر از بنیانگذاران بریت‌بارت نیوز این رسانه را به عنوان یک رسانه حامی اسرائیل می داند. حالا این سرمایه‌گذار تندرو، در حالی در صدر تصمیم سازی برای آینده توافق هسته ای قرار گرفته که مواضع ضد ایرانی و ضد اسلام او از سابقه کاری اش در بریت بات به خوبی آشکار است. این تنها مشکلی نیست که بین جریان راست افراطی و وزارت خارجه پیش آمده است. یک ماه پیش ایان برمر رییس میز اوراسیا در توییتر خود نوشته بود: تیلرسون و جیمز ماتیس در سیاست خارجی مورد بی توجهی ترامپ قرار میگیرند. اما رییس جمهور در این مورد بی تقصیر است. بن رودز مشاور امنیت ملی اوباما که در دوران مذاکرات هسته ای به تشکیل گروه پژواک برای توجیه برجام در افکار عمومی و از طریق رسانه های هم سو متهم شده بود به خبر ایجاد حلقه تصمیم گیری در کاخ سفید واکنش نشان داده است. او انتخاب دشمنان ایران برای تدوین سیاست های واشنگتن در قبال تهران را اشتباه خوانده و گفته در این شرایط باید منتظر جنگ  با ایران باشیم. سه ماه آینده احتمالا ماه های سرنوشت سازی برای توافق هسته ای خواهد بود. خبرهای رسیده از نشست کمیسیون مشترک برجام در وین حاکی از آن است که جمهوری اسلامی اعترا         ضات زیادی به نحوه عملکرد آمریکا به تعهداتش در برجام داشته و روسیه نیز از این مواضع ایران حمایت کرده است. حمایت اروپایی ها از برجام نیز از عملکرد آنها درعرصه اقتصادی تا حدودی مشخص است. شاید سرنوشت برجام به واقع به زلف آمریکایی ها گره نخورده باشد اما قطعا اعمال تحریم های جدید و بازگشت احتمالی تحریم های هسته ای که به تحریم روابط بانکی و نفتی ایران با جهان نیز مرتبط است در ادامه اجرای برجام بی تاثیر نخواهد بود.