علیرضا صادق- تحولات در سوریه بر همان سیاق و روال پیشین ادامه دارد. در هر گوشه‌ای از خاک این کشور گروه‌های مختلف با پشتیبانی دول خارجی مشغول منازعه با دیگر گروه‌ها برای افزایش قلمرو خود هستند. ورود رسمی روسیه برای عملیات نظامی در خاک سوریه در چند ماه گذشته در پیشروی نیروهای ارتش این کشور و عقب راندن گروه‌های مختلف شورشی بسیار موثر بوده است. با این حال طی هفته‌های گذشته حضور نظامی برخی از دیگر کشورهای درگیر در این بحران نیز افزایش قابل توجهی داشته است. ایالات متحده آمریکا حمایت خود از نیروهایی که «نیروهای دموکراتیک» سوریه می‌نامد در نبرد با داعش افزایش داده است. با این حال حضور پررنگ شبه نظامیان کرد در میان این نیروها به شدت حساسیت ترکیه را افزایش داده است. به گونه‌ای که چند روزی است که عملیاتی با عنوان سپر فرات را در مناطق شمالی سوریه آغاز کرده است. این عملیات اگرچه توسط برخی گروه‌های شورشی مورد حمایت آنکارا صورت می‌گیرد با پشتیبانی گسترده هوایی و زرهی ارتش ترکیه همراه بوده است. تانک‌های ترکیه از مرز گذشته‌اند و رسما وارد عملیات نظامی در خاک سوریه شده‌اند. همزمان با این تحولات در عرصه میدانی، در صحنه دیپلماسی هم مذاکرات کند، میان آمریکا و روسیه برای توقف یا حداقل کاهش خشونت‌ها ادامه دارد، بدون آن که دستاورد ملموسی به دست آمده باشد. تحولات میدانی : جولان ترکیه در شمال، نبردهای سنگین در حلب یکی از مهم‌ترین تحولات میدانی روزهای اخیر در شمال سوریه و نزدیکی مرزهای ترکیه در جریان است. به گزارش الجزیره ترکیه تانک‌های بیشتری را روانه سوریه کرده است. این تانک‌ها به سمت نواحی‌ای رفته‌اند که پیش از این شورشیان مورد حمایت ترکیه در آن توانسته بودند در یک نبرد ۱۴ ساعته، شهر جرابلس را تسلط نیروهای داعش خارج کنند. در شرایط فعلی شورشیان تحت حمایت ترکیه به عملیات تهاجمی خود با هدف پاکسازی منطقه از نیروهای داعش ادامه می‌دهند و بنا بر خبرها چند روستا را در این منطقه مرزی به کنترل خود درآورده اند. این پیشروی‌ها به تایید گروه «نظارت بر حقوق بشر سوریه» که در لندن مستقر است نیز رسیده است و یکی از فرماندهان این گروه‌ها تعداد روستاهایی را که بعد از تسخیر جرابلس به دست آن ها افتاده است، ۱۷ روستا اعلام کرده است. این شورشیان به یکی از گروه‌ها ذیل ارتش آزاد سوریه تعلق دارند. بخش‌هایی از مناطق که به تازگی آزاد شده‌اند، مدت‌ها تحت تسلط داعش بوده‌اند. شورشیانی که جنگجویان داعش را از این منطقه عقب رانده‌اند، گفته‌اند که به دلیل حمایت هوایی ارتش ترکیه، با مقاومت چندانی از سوی داعش مواجه نشده‌اند. همین مسئله اهمیت پشتیبانی هوایی و زرهی ارتش ترکیه را در پیشروی‌های اخیر به خوبی نشان می‌دهد. حمایتی که احتمالا بیش از آن که برای عقب راندن داعش صورت گرفته باشد برای عقب زدن شبه نظامیان کرد از منطقه و خارج کردن ابتکار عمل از دست آن‌ها توسط آنکار صورت می‌گیرد. علاوه بر این تحولات در شمال، در حلب نیز نبردهای سنگین میان شورشیان و ارتش سوریه ادامه دارد. این نبردها اکنون در دانشکده‌ها نظامی این شهر متمرکز شده است، جایی که نیروهای ارتش سوریه و هم‌پیمانان آن قصد دارند با تسخیر کامل آن، محاصره شورشیان را تکمیل و مناطق‌تحت تسلط آن‌ها در حلب را به دو بخش تقسیم کنند. پایگاه خبری المصادر روز گذشته گزارش داد که نیروهای ارتش سوریه توانسته‌اند کنترل مدرسه تسلیحات را در این مجموعه از شورشیانی که به گروه جیش الفتح تعلق دارند، بگیرند. المصادر ادامه داده است که در حال حاضر نیروهای ارتش به دنبال تسلط بر ناحیه «راموشا» هستند تا مسیر تدارکاتی خود جنوب حلب را بازگشایی کنند. بنا بر گزارش‌های مختلف، عمده حملات هوایی نیز در روزهای گذشته در این نقطه متمرکز بوده است. خبرهای پراکنده‌ای هم از افزایش درگیری‌ها در حما بین دو طرف به خصوص در شبکه‌های اجتماعی رد و بدل می‌شود. تحولات دیپلماتیک : از عدم حصول توافق مسکو-واشنگتن تا ملاقات اوباما و اردوغان در صحنه دیپلماسی هم شرایط دست کمی از صحنه میدانی ندارد. تحولات کند و ناکام و البته پیچیده و بغرنج ادامه دارد. خبرها در روزهای گذشته حاکی از قطعی نشدن توافق آتش‌بس موقت در حلب میان آمریکا و روسیه بوده است. به گزارش رویترز این توافق در صورت حصول به ارتش سوریه اجازه خواهند داد امدادرسانی تا از طریق جاده کاستیلو برای بخش‌هایی از مناطق تحت کنترل شورشیان در حلب صورت پذیرد. از سوی دیگر پروازهای جنگی هواپیماهای ارتش در برخی مناطق محدود خواهد شد. در مقابل قرار است ایالات متحده اطلاعات لازم برای هدف قرار دادن نیروهای جبهه النصره را که هر دو کشور آن را گروهی تروریستی می‌دانند، در اختیار روسیه قرار خواهد داد. این توافق هنوز قطعی نشده است و به گزارش رویترز مخالفانی هم در میان شورشیان مورد حمایت آمریکا و هم برخی مقامات ارتش آمریکا دارد. شورشیان خواستار توقف گسترده‌تر خشونت‌ها قبل از هر حضوری پشت میز مذاکرات هستند و برخی مقامات ارتش چندان مشتاق ارایه اطلاعات دقیق به طرف روسی نیستند. خبر مهم دیگر در صحنه دیپلماتیک سوریه، ملاقات باراک اوباما و رجب طیب اردوغان در جریان اجلاس G20 در چین است. ملاقاتی که در آن اوباما به اردوغان وعده داده است که دولت او را برای یافتن کودتاگران یاری خواهد کرد. این نشانه‌ای از کاهش تنش در روابط دو کشور است که به دنبال کودتای اخیر در ترکیه و استنکاف دولت اوباما از تحویل فتح‌الله گولن به دولت ترکیه، تیره شده بود. دولت اردوغان گولن و هوادارنش را عامل اصلی کودتای اخیر می‌داند. با این حال تنش در روابط دو کشور فراتر از موضوع گولن به موضع ترکیه در سوریه نیز کشیده شده است. طی هفته‌های اخیر دولت ترکیه نزدیکی بیشتری به محور مسکو-تهران نشان داده است. نزدیکی‌ای که به احتمال زیاد ریشه در نارضایتی آنکارا از میدان گرفتن نیروهای کرد در شمال سوریه و با حمایت آمریکا دارد. تاخت و تاز این روزهای ترکیه در شمال سوریه، که با مخالفتی از سوی آمریکا مواجه نشده است، در کنار اظهارات اوباما در مورد کمک به ترکیه در تعقیب عوامل کودتا می‌تواند نشان دهنده کوشش واشنگتن برای حفظ نزدیکی با ترکیه به عنوان یک متحد قدیمی باشد. استراتژیست‌های آمریکایی احتمالا ترجیح می‌دهند توان ترکیه، شورشیان تحت حمایت آن و کردها در حال حاضر صرف عقب راندن داعش در سوریه شود. کاری که علاوه بر ایجاد پیروزی بر داعش بدون امتیاز دادن به سایر گروه‌های افراطی و تروریستی می‌تواند سرمایه‌ای روی زمین برای متحدان آمریکا در مذاکرات با دمشق فراهم آورد. با این حال تضاد منافع میان این طرف‌های درگیر و مورد حمایت آمریکا آن چنان زیاد است که مدیریت آن احتمالا بسیار دشوار خواهد بود و باید دید آیا چنین کاری اساسا در توان آمریکا خواهد بود یا حاصل این اقدامات هم تنها افزودن بر تنش و سردرگمی فعلی است.