گروه نفت: روزبه پارسازاد
تا برگزاری نشست کم سابقه اعضای اوپک و تولید کنندگان غیر عضو اوپک ۱۵ روز بیشتر باقی نمانده است.
این نشست که با فعالیت عربستان قطر و ونزوئلا و روسیه درحال شکلگیری است، طرح موسوم به فریز نفتی را در دستور کار خودقرارداده است. اینک که به زمان برگزاری این نشست نزدیک میشویم، بازار جهانی نفت به نتایج آن حساسیت بیشتری نشان میدهد.
درهفتههای پیش با ارزیابی فشای بازار نفت و دریافت نشانههایی از یافتن راه حلی برای ایجاد فرصت برای ایران به منظور بازیابی توان تولید و عرضه نفت خود تا میزان قبل از تحریمهای بینالمللی، بازارها انتظار موفقیت از نشست یاد شده را داشتند. اما در روزهای اخیر و با نزدیکتر شدن زمان برگزاری نشست عربستان سعودی بار دیگر با پافشاری بر سهمیههایی که در غیاب ایران و پیش از آن عراق در بازارهای جهانی برای خود قائل شده است، همچنان خواهان بیتوجهی به خواست ایران شده و دستیابی به نتیجه این نشست را موکول به پذیرش نتیجه تصمیم آن از سوی ایران کرده است.
مهندس بیژن زنگنه وزیر نفت ایران در واکنش به این طرح چندین بار موضعگیری کرده ضمن مثبت دانستن اصل آن خواستار آن شده است که طراحان این ایده به روند بازیابی توان صادراتی ایران کاری نداشتهباشند و اگر میخواهند سقف تولید نفت خام را به میزان ژانویه ۲۰۱۶ بازگردانند، سهمیههای اضافی که عربستان و دیگران در غیاب ایران برای خود معین کردهاند را کاهش دهند. در همین حال رسانهها و منابع مختلف نفتی درحال گمانه زنی درباره رویکرد و موضعگیری ایران و به دنبال آن شکست و یا موفقیت اجلاش دوحه برای کنترل کاهش قیمت نفت خام و سپس رشد آن هستند.
عربستان با موضعگیری صریح خواهن پیروی ایران از این تصمیم است، روسیه اما به ایجاد فرصت برای ایران تا زمان ترمیم تواناییهای خود و بازگشت به شرایط پیش از تحریمها است. ونزوئلا در تلاش برای راضی کردن ایران به همکاری با اجلاس دوحه است و سایر اعضای اوپک هم در حال رایزنی با دیگر تولیدکنندگان تا زمان رشد معقول قیمتها هستند. اما به نظر نمیرسد که همه این تلاشها نتیجهای جز راضی کردن مهندس بیژن زنگنه وزیر نفت جمهوری اسلامی به شرکت در اجلاس مذکور و تشریح مواضع مستحکم ایران داشته باشد.
برای وزیر نفت ایران هم فرصت خوبی است تا ضمن حضور در این نشست با تأکید بر مواضع خود از نزدیک با تولید کنندگان دیگر دیدار کرده و علاوه بر اقناع آنان نسبت به تصمیم و رویه ایران، از تصمیم آنان برای بهبود شرایط بازار نفت به سود تولیدکنندگان پشتیبانی کند.
گزارشهای رسانههای بینالمللی نیز حاکی است که یک سوی تأکید و اصرار عربستان ناشی از آن است که عربستان قیمت نفت را تا دو سال آینده بالا میبیند. هرچند که در لندن و نیویورک، قیمت نفت بعد از صحبتهای اخیر محمد بن سلمان ۴ درصد کاهش یافته است و قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت هم هرآنچه را که در هفتههای اخیر رشد کرده بود را بازگشتهاست. نفت خام برنت با کاهش ۱.۷۸ دلار در روز گذشته به بشکهای ۳۸.۵۵ دلار رسید و نفت وست تگزاس اینترمدییت با کاهش ۱.۶۲ دلار و بشکهای به بشکه ای ۳۶.۷۲ دلار رسیده است.
پایگاه خبری بلومبرگ گزارش داده است که محمد بن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان تاکید کرده، اگر کشورهای دیگر تولید خود را افزایش دهند، ما هیج فرصتی برای این کار ایجاد نخواهیم کرد.
وزیر دفاع عربستان محمد بن سلمان ۳۰ ساله گفت: اگر تمام کشورها با این طرح همکاری کند ما نیز همکاری خواهیم کرد. تا زمانی که ایران و دیگر کشورها، تولید نفت را ثابت نگه ندارند، ما هم تولید را ثابت نگه نمیداریم.
در هر حال باید تا زمان برگزاری نشست یاد شده باید صبر کرد و منتظر بود. تا ان زمان برای خریداران نفت خام روزهای خوبی پیشبینی نمیشود. ممکن است با انتشار شایعه و یا خبرهایی در باره پافشاری و لجاجت سعودیها وضع بازار برای تولید کنندگان این این که هست نگران کنندهتر شود و یا با پذیرش انتظارات ایران و افتادن بازار روی ریل منطقی بازار با کاهش نسبی عرضه مواجه شده و قیمتها به سود تولیدکنندگان رشد یابند. این تلاطم تا آن روز ادامه خواهد یافت و باید به این وضعیت خبرهای مربوط به اشباع ذخیرههای مصرفکنندگان، کاهش روند اکتشاف در آمریکا و اخبار مربوط به میزان نفت شناور در بازار را هم افزود. در مجموع بازار در انتظار روزهای پر التهابی است و مصرفکنندگان نگران خسارتها
ی احتمال ناشی از رشد قیمت و یا از دست رفتن فرصت خرید ارزان خواهند ماند.