دیر زمانی نیست، که ایده دیوار مهربانی به دلیل استقبال مردمی فراگیر شده است، و اکنون زمان زیادی نمی‌گذرد از پیشنهاد دیوار مهربانی؛ این بار با محوریت کتاب. دیر زمانی نیست، که ایده دیوار مهربانی به دلیل استقبال مردمی فراگیر شده است، و اکنون زمان زیادی نمی‌گذرد از پیشنهاد دیوار مهربانی؛ این بار با محوریت کتاب. سال گذشته بود. در آخرین روزهای دی ماه ۹۴ که عضو کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران از بررسی طرح دیوار مهربانی با کتاب خبر داد و گفت که این طرح پس از بررسی و تصویب شورای شهر در پایتخت اجرا می شود. به گفته مجتبی شاکری اجرای این طرح با هدف افزایش مشارکت شهروندان برای نهادینه کردن فرهنگ کتاب و کتابخوانی به شورای اسلامی شهر تهران پیشنهاد شد. به گزارش هنرآنلاین، در این طرح به این حجت که "اقشار محروم و نیازمند جامعه توان خرید کتاب را ندارند" پیش بینی شد که با اجرای دیوار مهربانی کتاب دسترسی عموم شهروندان به کتاب با همراهی و مشکارکت خیرین فراهم شود، تا با یک تیر دو نشان بزنند، و نشان دوم هم اینکه مشکل کمبود کتابخانه در برخی از مناطق شهر تهران حل شود. به بقین دیوارهای مهربانی کتاب بی اهمیت‌تر از دیوارهای دیگر بخشش لباس نیستند، چه بسا اهمیت این سخاوت فکری بیشتر نیز باشد. شاید بدین واسطه بتوان گام مهمی در ترویج کتاب و کتاب خوانی برداشت. اولین روایت‌ها از دیوار مهربانی کتاب در ایران از اولین اخباری که در این زمینه رسانه‌ای شد خبری بود در ۱۲ بهمن با این توضیح که برای اولین بار در نمایشگاه های کتاب استانی ،غرفه "دیوار مهربانی کتاب" در سیزدهمین نمایشگاه کتاب بندرعباس برپا شد. ماه لی لی بستکی، مسئول این غرفه در گفت و گو با روابط عمومی موسسه نمایشگاه های فرهنگی ایران گفته بود:"این حرکت که در غرفه ای با عنوان کوی یار مهربان و با شعار "بگذارید بدانند " آغاز شده است. کار اصلی این غرفه جمع آوری کتاب برای مدارس و مراکز نیازمند و بدون کتابخانه است که در مدت دو روز ابتدایی نمایشگاه مورد استقبال و حمایت بازدیدکنندگان و خیران و نیکوکاران فرهنگی قرار گرفته است. تجربه موفق دیوار مهربانی نشان داد ظرفیت های خوبی برای تامین نیازهای مردم در حوزه های مختلف وجود دارد که باید این ظرفیت ها فعال شده و مورد استفاده قرار گیرد و بخش فرهنگ نیز از همین رویه پیروی می کند.در این مدت بسیاری از ناشران حاضر در نمایشگاه آمادگی خود را برای همراهی با این برنامه و اهدای کتاب اعلام کرده اند و بازدیدکنندگان از غرفه نیز با توجه به توان خود ،اهدای تعدادی کتاب را تعهد کرده اند که با نام آنان بر دیوار غرفه ثبت شده است. این فعال فرهنگی یادآور شد:هیچ گونه محدودیتی برای تعداد و نوع کتاب های اهدایی وجود ندارد و با توجه به تنوع و فراگیر بودن نیازمندان کتاب و جامعه هدف این طرح ،مهرورزان فرهنگی می توانند کتاب های خود را متناسب با تمام رده های سنی و با موضوع های گوناگون اهدا کنند." نسخه غربیِ بخشیدن کتاب ایسنا در این باره چنین می‌نویسد: "کتاب تنها یک دوست نیست، بلکه برای‌تان دوست هم پیدا می‌کند"؛ این شعار کسانی است که عضو کمپین بین‌المللی "کتاب در گردش" هستند و آثاری را که مطالعه کرده‌اند به رایگان و بدون هیچ ادعایی در مکان‌های عمومی جا می‌گذارند تا افراد بیش‌تری از آن‌ها استفاده کنند. وب‌سایت Book Crossing در توضیح فعالیت‌های این گروه نوشته است: این یک کتابخانه جهانی است؛ شبکه اجتماعی هوشمندی که ادبیات را گرامی می‌دارد و به کتاب‌ها جان دیگری می‌بخشد. "کتاب در گردش" به کتاب‌ها هویتی بی‌همتا می‌بخشد؛ همان‌طور که کتابی از دست یک خواننده به دست دیگری می‌رسد‌، همه آن‌ها را در یک فضای شبکه‌مانند به هم متصل می‌کند. در حال حاضر یک میلیون و ۴۲۰ هزار و ۹۹۶ نفر در این زمینه فعالیت دارند و ۱۰ میلیون و ۸۱۲ هزار و ۴۱۸ کتاب در ۱۳۲ کشور جهان در گردش است. این وب‌سایت هوادارانش را تشویق می‌کند که به کتاب‌های‌شان زندگی دوباره ببخشند و آن‌ها را به جای خاک خوردن در قفسه‌ها، به دست خواننده‌ای جدید بسپارند. آرشیو آنلاین و برچسب‌هایی که این کمپین در اختیار اعضای داوطلبش قرار می‌دهد،‌ به آن‌ها کمک می‌کند سرنوشت کتاب‌های اهدایی‌شان را دنبال کنند و از این طریق با کتاب‌دوستان دیگر ارتباط بگیرند. این اقدام فرهنگی اکنون در نقاط مختلف جهانی طرفداران بسیاری دارد اما کشور آمریکا و سپس آلمان و انگلیس، بیش‌ترین سهم را در این کتابخانه جهانی دارند. هلند،‌ فنلاند‌، کانادا‌، استرالیا‌، فرانسه‌، پرتغال‌ و اسپانیا هم به ترتیب در این فهرست قرار دارند. "رون هورنبیکر" مبدع این کمپین فرهنگی بود و در آوریل ۲۰۰۱ رسما این سفر را با همراهی همسرش "کائوری" و دو نفر از دوستانش آغاز کرد. هسته اصلی این جنبش در سندپونیت ایالت آیداهوی آمریکا واقع است، اما فعالیت آن بدون کمک‌های داوطلبانه افرادی از ملیت‌های مختلف جهانی ممکن نمی‌شد. وب‌سایت "هورنبیگر" تا سال ۲۰۰۳ بیش از ۱۱۳ کتاب‌خوان را به خود جذب کرد و یک سال پس از آن، فرهنگ لغت آکسفورد واژه book crossing را به فهرست واژگانش اضافه کرد. سال ۲۰۰۷ بود که سنگاپور عنوان اولین کشور رسمی کمپین "کتاب در گردش" را از آن خود کرد و با همکاری کتابخانه ملی سنگاپور، ۲۰۰۰ مکان مشخص را برای جا گذاشتن کتاب تعیین کرد. Book Crossing در ماه می ۲۰۰۵ دو جایزه صدای مردم را از جوایز "وبی" دریافت کرد و به عنوان بهترین وب‌سایت اجتماعی ویژه ارتباطات شبکه‌یی شناخته شد. فعالیت‌های اعضای "کتاب در گردش"، به جا گذاشتن آثار مورد علاقه‌شان در پارک و ایستگاه‌های اتوبوس و مترو، کافه‌ها، ‌رستوران‌ها و ... خلاصه نمی‌شود؛ ‌آن‌ها از طریق وب‌سایت Book Crossing یکدیگر را ملاقات می‌کنند‌، حلقه‌های کتاب‌خوانی تشکیل می‌دهند، ‌فهرست آثار برجسته مورد علاقه‌شان را در اختیار دیگران قرار می‌دهند‌، در فضای مجازی نشست‌های نقد برگزار می‌کنند و به صورت سالانه همایش‌هایی ترتیب می‌دهند. عضو شدن در این کمپین بین‌المللی رایگان است و افراد می‌توانند با ثبت‌نام در سایت، آمادگی خود را برای جا گذاشتن کتاب‌شان و یا بخشیدن آن به یک دوست اعلام کنند و با برچسب منحصربه‌فردی که برای کتاب‌شان طراحی می‌شود‌، سرنوشت آن را دنبال کنند. اعضای این گروه همچنین می‌توانند وب‌سایت را چک کنند و به شکار کتاب مورد علاقه‌شان در محلی بروند که جا گذاشته شده و اطلاعات آن در وب‌سایت ثبت شده است. این سایت خود نقاط مشخصی را برای جا گذاشتن کتاب‌ها مدنظر قرار داده که اکثرا کافی‌شاپ‌، رستوران و پارک هستند. اعضای "کتاب در گردش" سالانه در ماه آوریل یک گردهمایی جهانی نیز دارند که هر دوره در یک شهر برپا می‌شود. ملبورن‌ استرالیا‌، گوتنبرگ‌ سوئد‌، دوبلین ایرلند‌، واشنگتن آمریکا و آمستردام هلند از جمله شهرهایی هستند که طی سال‌های اخیر میزبان کتاب‌دوستان بوده‌اند. فعالیت‌های این جنبش جهانی اما انتقادهایی را هم در پی داشته است؛ همان‌طور که می‌توان حدس زد مثلا نویسنده‌ای به نام "جسیکا آدامز" این فعالیت‌ها را با بی‌ارزش شدن کتاب و کاهش فروش آثار ادبی مرتبط می‌داند. اما بسیاری از کتاب‌دوستان عضو این کمپین مخالفت خود را با آدامز اعلام کرده و در دفاع از خود گفته‌اند که این وب‌سایت به خوانندگان کتاب‌ها‌، نویسندگان و ژانرهایی را معرفی می‌کند که پیش‌تر هرگز به سراغش نرفته‌اند. این جنبش تعداد بیش‌تری از مردم را به کتاب‌خوانی تشویق کرده و عادت داده و هستند کسانی که کتابی را خوانده و پس از علاقه‌مند شدن به آن، چندین نسخه از آن را خریداری کرده و از این طریق به اشتراک گذاشته‌اند.