تامین ۳۰درصد آب آشامیدنی مناطق جنوبی با شیرین‌سازی دریای عمان
گروه امورزیربنایی-براساس مصوبه مجلس تا پایان اجرای قانون برنامه ششم توسعه حداقل ۳۰ درصد آب آشامیدنی مناطق جنوبی کشور از طریق شیرین کردن آب دریا تأمین شود.
به گزارش جهان اقتصاد، براساس گزارشی که اتاق تهران منتشر کرده است، درحال حاضر، کشور با بحران آب بی سابقه ای مواجه است و استان های جنوبی و به خصوص استان خشک و کم آب سیستان و بلوچستان بیشتر از سایر مناطق کشور در معرض آسیب های ناشی از این بحران است، لذا با توجه به اینکه استان سیستان و بلوچستان با مشکلات عدیده ای به لحاظ تأمین آب مواجه است، شیرین سازی و انتقال آب با اولویت مناطق بحرانی مورد تأیید کارشناسان است. آب در تمام جهان از جمله ایران یکی از مهمترین ارکان توسعه کشور است که توسعه سایر بخش ها در گروه بهره برداری پایدار از آن است. در کشور ایران کمبود منابع آبی همواره به عنوان یک عامل محدود کننده فعالیت ها مطرح بوده است. با توجه به روند رو به رشد جمعیت کشور و تشدید نیاز بخش های مختلف، افزایش مصرف آب بخش های شهری، روستایی و صنعتی اجتناب ناپذیر خواهد بود. آب در فرآیند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر منطقه، نقش عمده و کلیدی دارد.
افزایش تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی، توسعه مراکز جمعیت شهری و روستایی و بهبود ارتقای کیفیت زندگی در گرو مدیریت و توسعه پایدار است. طرح «انتقال آب از دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان» با هدف تأمین آب استان سیستان و بلوچستان در اوایل تیرماه به امضا تعدادی از نمایندگان مجلس رسید و به هیات رئیسه ارائه شد. هدف از ارائه این طرح رفع مشکلات ناشی از کمبود آب مناطق مختلف استان سیستان و بلوچستان از طریق شیرین سازی و انتقال آب دریا به مناطق بحرانی استان و با اولویت شهرهای زاهدان و زابل است.
آب استان سیستان و بلوچستان، درحال حاضر عمدتاً از مناطق مرزی شرقی و جنوب‌شرقی تأمین می شود و از این منظر کاملاً به آب ورودی از افغانستان از طریق رودخانه هیرمند وابسته است. خشکسالی های پی درپی و پدیده تغییر اقلیم، به مشکلات تأمین آب این منطقه از کشور دامن زده است. بررسی سوابق تاریخی نشان می دهد که تأمین حقابه رودخانه هیرمند از طرف کشور افغانستان همواره دچار چالش بوده و علاوه بر این امر با حاکم شدن دوره های خشکسالی در کشور افغانستان، ورود آب از این کشور به رودخانه هیرمند در طولانی مدت با عدم قطعیت های فراوانی روبه رو خواهد بود. به طوریکه درحال حاضر با قطع جریان آب رودخانه هیرمند تالاب های هامون (سه تالاب هامون هیرمند، هامون پورک و هامون صابری) تقریباً به طور کامل خشک شده اند و علاوه بر مشکلات معیشتی که برای مردم منطقه رخ داده است، مشکلات زیست محیطی عدیده ای ازجمله بروز توفان های گردوخاک را برای مردم منطقه رقم زده است.
با توجه به مسائل امنیتی حاکم بر مرزهای شرقی، حفظ ثبات و امنیت در این مناطق اهمیت بسیاری دارد. تأمین پایدار آب برای این مناطق باعث حفظ جمعیت ساکن در این مناطق شده و مانع مهاجرت مردم از این مناطق خواهد شد. چنانچه مشکلات ناشی از خشکسالی و تبعات آن ازجمله کم آبی این مناطق مرتفع نشود، با افزایش مهاجرت و خالی شدن مرزها از سکنه، امنیت این مناطق نیز به مخاطره خواهد افتاد. علاوه بر مسائل فوق، استفاده از ظرفیت آب دریا و شیرین سازی آن به منظور تأمین آب مناطق بحرانی، موضوعی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. درحال حاضر کشورهای حاشیه خلیج فارس و ازجمله عربستان سهم بالایی از شیرین سازی آب دریا را به خود اختصاص داده اند. درحالی که سهم ایران در این زمینه تنها ۲ درصد است. در قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه در ماده ۳۶ نیز به استفاده از پتانسیل آب دریا جهت تأمین آب آشامیدنی مناطق جنوبی اشاره شده است و مقرر شده تا پایان اجرای قانون برنامه ششم توسعه حداقل ۳۰ درصد آب آشامیدنی مناطق جنوبی کشور از طریق شیرین کردن آب دریا تأمین شود.
اگرچه شیرین سازی و انتقال آب ممکن است برخی مشکلات زیست محیطی را نیز به همراه داشته باشد، اما وضعیت آب مناطق شرقی و جنوب شرقی به حدی بحرانی است که حفظ امنیت آبی این منطقه از اولویت بالاتری برخوردار است زیرا امنیت آبی، امنیت منطقه را به دنبال خواهد داشت. در عین حال لازم است جهت به حداقل رساندن تبعات مخرب زیست محیطی مطالعات جامع و اقدامات لازم نیز صورت گیرد.
