نگاه نفتی؛
روزبه پارسا زاد: گروه نفت
در بازار نفت چه خبر است؟
فعالان بازار جهانی فرآوردههای سوختی از قبیل گازوئیل و بنزین مثل گاوهای گریان مستأصل و درماندهاند.
تولید کنندگان بازار نفت خام مثل خرسهای ترسیده از دود و آتش به این در و ان در میزنند.
حق با چه کسی است؟ اوضاع بازار خیلی شبیه همین روزها در سال گذشته است. گویا دعواهای سال گذشته تمام نشدهاند و با شروع فصل بهار و برخاستن خرسها از خواب زمستانی درگیریها دوباره شروع شده است.
برای شناخت بهتر از وضعیت امروز به نمودار شماره ۲ نگاه میکنیم:
این نمودار نشان میدهد که قیمت نفت در حال حاضر یک سوم کمتر از جایی قرار دارد یک سال پیش بود، اما عملکرد عرضه کنندگان عمده نفت خام در سال جاری تاکنون شبیه به آنچیزی است که سال ۲۰۱۵ بود.
یک شکاف بزرگ در مقایسه قیمت و عرضه دیده میشود در دو میلادی ماه گذشته، بهای نفت به حدود ۲۵ دلار در هر بشکه سقوط کرده است. این تصویری از تلاش بازار برای پیدا کردن یک کف قابل اتکا در سطح قیمتها است. بنابراین شاید کف قیمتی یافته شده است.
یکی دیگر از جنبه های مهم، قیمتهای نقطهای هستند صفآرایی سریعتر خریداران برای خریدهای تحویل فوری، در مقایسه با خریدهای سلف نشان میدهد که عرضه بیش از حد توان تخلیه و ذخیره سازی بازار است.
تخفیفهای رایج در بازار از قیمت نفت تحویل فوری در مقایسه با قرارداد آتی شش ماه مسیری بسیار شبیه به یک سال پیش را دنبال کرده است.
اما تنها یک مشکل در این میان وجود دارد عرضه مازاد از بازار تخلیه نمیشود.
همانطور که پیشتر اعلام شده است، ذخایر تجاری نفت در کشورهای عضو OECD بیش از ۲٫۹ میلیارد بشکه در اواسط ۲۰۱۵ برآورد شده است.
گزارشهایی نیز در دسترس است که نشان میدهد دادههای آژانس بینالمللی انرژی برای سال ۲۰۱۶ با فرض حفظ روند تولید اوپک در سطوح ژانویه ۲۰۱۶ ثابت باقی میماند.
این اعداد با این فرض تدوین شدهاند که فرض هیچ افزایشی در تولید ایران تفاق نیافتد، در حالی که ایران قصد جدی خود را برای این که کسری ظرفیت و سهمیه صادراتی ناشی از تحریمها را در مدت معینی دوباره برای خود بازسازی کند را چندین بار و با تحکم تکرار کرده است. هرچند که ایران در این مسیر شتاب فوقالعادهای را نشان نداده است اما گزارش، اما هر کورسوی روشنایی در افزایش توان صادراتی ایران میتواند شرایط امروز را تغییر دهد.
در طرف دیگر معادله، انتظارات تقاضا خیلی صعودیتر از یک سال پیش بودهاست. تقاضای جهانی در سال گذشته با افزایش ۱٫۶ میلیون بشکه در روز تقریبا دو برابر رشدی را که آژانس بینالمللی انرژی در ماه فوریه سال ۲۰۱۵٫ پیشبینی کرده بود تجربه کرده است، آژانس برای اسین سال افزایش تقاضایی برابر ۱٫۲ میلیون بشکه را برآورد و پیشبینی کرد بود.
رشد تقاضا و مصرف بنزین در آمریکا هم از عوامل تشدید کننده رشد تقاضا برای نفت خام به شمار میآید.
عامل دیگری که در بازار ممکن است نادیده گرفته شده باشد، پمپاژ نفت به بازار در اثر ولع سیری ناپذیر عربستان سعودی است.
در هر حال بازار نفت خام در این روزها تبدار است و با ورود انگیزههای غیر اقتصادی به بازار از یک سو و انتشار آمارهای منابع معتبر بینالمللی از قبیل آژانس بینالمللی انرژی در سوی دیگر که با رشد اکتشافها و بررسیهای کارشناسان احتیاط آمیز بودن آنها فاش شده است، به نظر میرسد دوران نفت گران قیمت را باید پایان یافته تلقی کرد و تا سالهای متمادی نمیتوان به سقف ثیمتی ۱۰۰ دلار و بالاتر اندیشید.
اما اغلب تحلیلگران عقیده دارند که رفتار هیجانی، انگیزههای سیاسی و دشمنیهای بیدلیل د رمنطقه خاور میانه تاب زیادی نخواهند آورد و با فروکش کردن آنها بازار، عرضه و تقاضای نفت خام به روندی عقلانی باز خواهد گشت و در چنین شرایطی است که میتوان به سقف قیمتی حدود ۶۰ دلار نگاه امیدوارانهای کرد. تا آن روز سبد تخم مرغهای خریدارن و فروشندگان نفت خام در امنیت وثبات نخواهد بود.
در تهیه این مقاله از نوشته لایم رنینگ در پایگاه خبری بلومبرگ بهره گرفته شده است.