نوروز ۱۴۰۴؛ جشن بهاری با هزینه‌های زمستانی
لیلا صنوبری
با نزدیک شدن به عید باستانی نوروز طبق رسوم هر ساله همه به دنبال چیدمان سفره نوروزی هستند اما سفره ای که با سفره های سال های قبل متفاوت است و طبق براوردها تهیه این سفره معادل ۵۰ درصد حقوق ماهیانه یک فرد است و این ماجرا تا جایی پیش می رود که نه تنها سفره هفت سین، بلکه سفره های ارتزاق مردم نیز خالی تر از قبل می شود و حتی دیگر خبری از سبزی پلو و ماهی شب عید نخواهد بود چراکه حداقل هر خانواده برای تهیه یک وعده سبزی پلو با ماهی حداقل باید هزینه ای یک میلیون تومانی را متحمل شوند این در حالیست که هزینه های دیگر نوروز همچون آجیل و پوشاک نو و شیرینی و میوه را نیز باید در نظر گرفت و همزمانی عید نوروز با ماه مبارک رمضان نیز شرایط خاص تری را برای همگان فراهم میکند تا هزینه های مذکور دو چندان شود و بر اساس براوردها ، با احتساب قیمت سنگین میوه و سیب زمینی و سایر اقلام خوراکی، خانواده ها برای سپری کردن نخستین روز عید ۱۴۰۴ حداقل نیاز به هزینه کردن ۵ میلیون تومان معادل نیمی از حقوق مصوب وزارت کار دارند.
به گزارش "جهان اقتصاد" هر ساله اسفند ماه هر سال به دلیل نزدیکی به شب عید در بازار با قیمت ها عجیب و غریبی روبرو می شویم که البته دور از ذهن نیستند و هر ساله نه تنها در پایان سال بلکه در طول سال نیز شاهد افزایش هفتگی کالاها هستیم و بازار شب عید که جای خود را دارد در این راستا ماه رمضان امسال نیز درحالی فرا رسید که قیمت اقلام پرمصرف نسبت به سال گذشته به چندین برابر رسیده است.
این موضوع درحالی است که بسیاری از خانوارها در تأمین مایحتاج اولیه خود دچار مشکل هستند و افزایش قیمت‌ها فشار اقتصادی مضاعفی بر آن‌ها وارد کرده است. در چنین شرایطی، انتظار می‌رود که نظارت دقیق‌تری بر بازار صورت گیرد تا از افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها جلوگیری شود، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که امسال هم، مانند سال‌های گذشته، قیمت بسیاری از کالاهای پرمصرف در آستانه ماه رمضان افزایش یافته است.
برای مثال چنانچه مردم قصد داشته باشند رسوم قدیمی را حفظ کنند و به خوردن سبزی پلو با ماهی پایبند بمانند برای تهیه یک وعده آن حداقل باید هزینه ای یک میلیون تومانی را متحمل شوند.
بر این اساس بررسی بازارهای مختلف در شهر تهران نشان می‌دهد که سبزه به‌عنوان ارزان ترین سین این سفره در حال حاضر حداقل ۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
حال اگر خانوار قصد داشته باشند که برای سفره هفت سین خود در تنگ یا آکواریومی که از قبل داشته‌اند از دو ماهی قرمز استفاده کنند حداقل ۲۰۰ هزار تومان برای آن باید بپردازند.
سیر که جز جدایی‌ناپذیر دیگر سفره هفت سین است نیز اکنون در هر کیلو حدود ۲۰۰ هزار تومان فروش می‌رود. البته بدیهی است که هیچ خانواده‌ای برای چینش سفره هفت سین از یک کیلو سیر استفاده نمی‌کند و مقدار کمتری از آن استفاده می‌شود اما مشخصا باقی سیرها نیز دور ریخته نمی شوند و در وعده های غذایی به کار می روند.
سیب قرمز نیز چنین وضعیتی دارد؛ با این حال خرید یک کیلو از جنس اعلای این میوه هم ۱۰۰ هزار تومان رقم می‌خورد. سمنو نیز قیمت مشابه سیب قرمز دارد.
خانواده‌های ایرانی برای تکمیل سفره هفت سین خود ۱۵۰ هزار تومان هم باید بابت مقداری سماق و یک لیتر سرکه کنار بگذارند. خرید نیم کیلو سنجد نیز حدود 200 هزار تومان آب می‌خورد تا بدین ترتیب سفره هفت سین بیش از یک میلیون تومان قیمت بخورد.
با اضافه‌شدن یک وعده سبزی پلو با ماهی به این سین‌ها هزینه سفره شب عید نوروز قبل از تحویل سال از مرز ۲ میلیون تومان عبور می کند.
این هزینه ها فارغ از هزینه لباس و کفش سال نو، سایر وعده های غذایی و آجیل است و صرفا اجازه می دهد تا شهروندان در لحظه سال تحویل شمایلی از سال نو را داشته باشند.
با این وجود، بر اساس بررسی‌ها، قیمت آجیل پنج‌مغز خام در بازار ایران حدود ۹۹۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است. این ترکیب شامل پسته، بادام درختی، گردو، فندق، و بادام هندی است. آجیل چهارمغز شور: قیمت آجیل چهارمغز شور نیز معمولاً در حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است. این آجیل شامل پسته، بادام درختی، بادام هندی و فندق می‌باشد. آجیل مخلوط اقتصادی نیز برای کسانی که به دنبال خرید آجیل با قیمت مناسب هستند، آجیل مخلوط اقتصادی گزینه‌ای مناسب است. قیمت آن حدود ۶۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است. البته اگر به دنبال آجیل شیرین هستید، قیمت آجیل مخلوط شیرین حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است. این نوع آجیل معمولاً شامل کشمش، مویز و سایر خشکبار شیرین است.
این قیمت‌ها به طور کلی میانگین قیمت‌های موجود در بازار ایران هستند و ممکن است بسته به فروشگاه و زمان خرید متفاوت باشند.
در این میان در بازارهای پایین شهر مشاهده می شود که قیمت پسته اکبری یک میلیون تومان در هر کیلو، است. بررسی قیمت‌ها نشان می‌دهد سایر اقلام مانند بادام هندی و انجیر خشک نیز افزایش قابل توجهی در قیمت داشته‌اند.
از سوی دیگر همزمانی نوروز و ماه رمضان هزینه های دوچندانی به شهروندان تحمیل کرده است.
بر این اساس ماه رمضان در حالی فرا رسیده که قیمت اقلام و کالاهای مصرفی در وعده افطار و سحر نسبت به رمضان گذشته چندین برابر شده است. پهن کردن سفره افطاری برای یک خانواده ۴-۵ نفره در کمترین حالت ممکن از ۱ میلیون تومان تا ۳ میلیون تومان هزینه دارد.
مرغ، از پرمصرف‌ترین منابع پروتئین در سفره‌های افطار و سحر، سال گذشته با قیمت ۶۳ هزار تومان عرضه می‌شد اما امسال به ۹۳ هزار تومان رسیده است.
گوشت قرمز، از ابتدای امسال با افزایش قیمت مواجه شده است به طوری که گوشت خورشتی گوسفندی که سال گذشته ۵۲۰ هزار تومان قیمت داشت، امسال به ۹۵۰ هزار تومان رسیده است.
برنج، یکی از اصلی‌ترین مواد غذایی در سفره‌های ایرانی، سال گذشته با قیمت ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومان به فروش می‌رسید اما امسال در برخی بازارها از ۲۳۰ هزار تومان عبور کرده است.
خرما، یکی از ضروری‌ترین خوراکی‌های افطار، در رمضان گذشته ۵۸ هزار تومان قیمت داشت اما امسال دو بسته ۶۰۰ گرمی آن به ۱۳۰ هزار تومان رسیده است.
زولبیا و بامیه، شیرینی پرطرفدار ماه رمضان، سال گذشته ۱۷۰ هزار تومان قیمت داشت اما امسال با رشد ۸۵ هزار تومانی به ۲۵۵ هزار تومان رسیده است.
آش و حلیم، از غذاهای سنتی و مقوی این ماه، امسال افزایش قیمت شدیدی داشته‌اند. قیمت یک کیلو حلیم که سال گذشته ۹۰ هزار تومان بود، امسال به ۲۵۰ هزار تومان رسیده است. همچنین، قیمت یک کیلو آش رشته از ۶۵ هزار تومان در رمضان ۱۴۰۲ به ۲۲۰ هزار تومان افزایش یافته است.
چای خارجی ۴۵۰ گرمی که سال گذشته ۳۰۰ هزار تومان بود، امسال به ۴۵۰ هزار تومان رسیده است.
نان، که در کنار پنیر، خرما و سایر خوراکی‌های سفره افطار مصرف می‌شود، افزایش قیمت قابل‌توجهی داشته است. قیمت نان سنگک که در رمضان ۱۴۰۲ ۱۰ هزار تومان بود، امسال به ۲۰ هزار تومان رسیده است.
بنابراین باید گفت سال گذشته، هزینه تأمین یک سفره افطار ساده برای یک خانواده ۴ تا ۵ نفره حدود ۱۵۰ هزار تومان بود، اگر بخواهیم یک وعده غذای گرم مانند زرشک‌پلو با مرغ یا خورشت را به سفره افطار اضافه کنیم، این هزینه به ۵۰۰ هزار تومان در روز می‌رسد. در مجموع، هزینه تأمین مواد غذایی برای کل ماه رمضان در سال گذشته ۴.۵ تا ۹ میلیون تومان بود، اما امسال این رقم به حداقل ۱ تا ۳ میلیون تومان در روز رسیده است. اما امسال این هزینه برای کل ماه رمضان حداقل بین ۳۰ تا ۹۰ میلیون تومان برآورد می‌شود.
براین اساس به نظر می رسد با احتساب قیمت سنگین میوه و سیب زمینی و سایر اقلام خوراکی، خانواده ها برای سپری کردن نخستین روز عید ۱۴۰۴ حداقل نیاز به هزینه کردن ۵ میلیون تومان معادل نیمی از حقوق مصوب وزارت کار دارند که برای عده زیادی از افراد و اقشار متئوسط و ضعیف جامعه قابل اجرا شدن نخواهد بود.
