ظرفیتهای اقتصادی قزاقستان
یادداشت فعال اقتصادی حبیب قایدی
قزاقستان به عنوان یکی از مهمترین اقتصادهای آسیای مرکزی و شریک راهبردی ایران جایگاه ویژهای در نگاه بخش خصوصی ایران دارد. نزدیکی جغرافیایی، روابط سیاسی پایدار، ظرفیتهای گسترده در حوزههای انرژی، کشاورزی و معدن، کشتیرانی در دریای خزر، صنایع پتروشیمی، فلزات اساسی، مواد غذایی، خدمات فنی و مهندسی و همچنین صنعت داروسازی بستری کمنظیر برای توسعه همکاریهای اقتصادی میان دو کشور ایجاد کرده است.
بررسیها نشان میدهد چالشهایی همچون کمبود زیرساختهای حملونقل و لجستیک، نبود بانک مشترک و سازوکارهای مالی امن و پایدار، عدم آشنایی کافی فعالان اقتصادی با بازار دو کشور و رقابت کالاهای منطقهای در بازار قزاقستان از مهمترین موانع موجود هستند. رفع این موانع نیازمند برنامهریزی مشترک، حمایت دولتها و حضور فعال بخش خصوصی است.
در سالهای اخیر گامهای مثبتی در سطح هیأتهای دولتی و خصوصی برداشته شده و برنامههای مشترک قابلتوجهی برای سال جاری و سال آینده در دستور کار است. انتظار میرود با هماهنگی نزدیکتر میان نهادهای ذیربط، این روند سرعت بیشتری بگیرد.
عضویت ایران و قزاقستان در سازمانهای مهم منطقهای از جمله اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، کنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا (CICA) و قرار گرفتن آنها جزو کشورهای ساحلی دریای خزر مهم است. تقویت همکاریهای دوجانبه در این مجامع میتواند نقش مؤثری در تسهیل تجارت، توسعه کریدورها، هماهنگی مقررات تجاری و ارتقای امنیت و ثبات اقتصادی منطقه داشته باشد؛ تداوم رایزنی و مشورت در خصوص مسائل منطقهای و جهانی و استمرار حمایت متقابل از ابتکار عملها و حقوق دو کشور در مجامع بینالمللی صورت پذیرد.
یکی از مهمترین بسترهای همکاری کریدور بینالمللی شمال – جنوب است. این کریدور با عبور از ایران و اتصال به بندرعباس امکان دسترسی قزاقستان و سایر کشورهای CIS را به خلیجفارس و بازارهای آسیای جنوبی و شرقی فراهم میکند. توسعه این مسیر نهتنها هزینههای حملونقل را کاهش میدهد، بلکه نقشی کلیدی در تقویت امنیت غذایی، انرژی و تجارت منطقه دارد. تأکید من این است که تکمیل زیرساختهای این کریدور و رفع موانع اجرایی آن باید در اولویت همکاریهای مشترک قرار گیرد.
با توسعه زیرساختها و رفع موانعی مانند مشکلات نقلوانتقال پول، بخشهای خصوصی دو کشور میتوانند در زمینه صادرات کالاهای صنعتی، خدمات فنی و مهندسی، همکاریهای علمی بهخصوص نانو و بیوتکنولوژی، توسعه گردشگری و گردشگری سلامت با یکدیگر همکاری کنند. ایران میتواند در ساخت پروژههای زیربنایی، صنعتی و تجاری قزاقستان، سرمایهگذاری در اکتشاف و بهرهبرداری معادن و سرمایهگذاری مشترک در پروژههای تولیدی این کشور مشارکت کند و زمینههای سرمایهگذاری مشترک را بر اساس منافع متقابل توسعه دهد.
قزاقستان یکی از اولویتهای مهم همکاری با توجه به همسایه بودن، مشترکات، ظرفیتهای مختلف و عضویت در اوراسیا برای همکاری است و تحقق این هدف مستلزم آن است که با همراهی یکدیگر، موانع قابل رفع را از میان برداریم و مسیر همکاریهای بلندمدت و پایدار را هموار کنیم.
