بورس روی موجِ محتاطان

بر اساس داده‌های تازه از نهادهای رسمی و رسانه‌های تخصصی، نشانه‌های روشنی از بازگشت سرمایه‌گذاران حقیقی به بازار سهام دیده می‌شود؛ هم در تعداد کدهای فعال و هم در جریان ورودی خالص پول حقیقی در چند روز اخیر. همزمان، صندوق‌های درآمدثابت با خروج پول و صندوق‌های طلا با ورود نقدینگی مواجه‌اند؛ چرخشی که معمولاً به معنی افزایش ریسک‌پذیریِ محتاطانه است، نه لزوماً شروع یک روند صعودی پرشتاب. با این حال، نوسان بالاست و شاخص‌ها بین روزهای مثبت و منفی در رفت‌وبرگشت‌اند. 

طبق گزارش‌های آماری سازمان بورس، تعداد سهام‌دارانِ فعال در مرداد ۱۴۰۴ از مرز ۵۲۱ هزار کد عبور کرده است؛ رقمی که نسبت به ماه‌های رکودی گذشته، افزایش محسوسی در مشارکت را نشان می‌دهد. همچنین در هفته منتهی به ۵ شهریور تعداد کدهای فعال بیش از ۱۵۳ هزار بوده است. 

گزارش‌های روزانه نشان می‌دهد در برخی جلسات معاملاتی اخیر، تراز پول حقیقی مثبت شده است؛ مثلاً در یکی از روزهای منتهی به ۸ شهریور حدود ۳۱۱ میلیارد تومان ورود پول حقیقی ثبت شد. این در حالی است که صندوق‌های درآمد ثابت خروج پول را تجربه کردند و صندوق‌های طلا مورد توجه قرار گرفتند. 

داشبوردهای آماری برخط نیز در روزهای اخیر بهبود خالص پول حقیقی و ارزش معاملات خرد را (با وجود نوسان روزانه) تأیید می‌کنند. نمونه‌ای از جمع‌بندی روز ۹ شهریور، ارزش معاملات خرد حدود ۲.۵ تا ۴ همت و خالص ورود حقیقی مثبت را نشان می‌دهد. 

مشارکت حقیقی‌ها نسبت به کف‌های قبلی جان گرفته است؛ اما هنوز به سطح یک «رالی همگانی» نرسیده و رفتار غالب را می‌توان بازگشت محتاطانه نامید. 

گزارش‌ها از ارزش کل معاملات ده‌ها همت و معاملات خرد در بازه ۴–۵ همت در برخی روزها حکایت دارد. نسبت به دوره‌های رکودِ عمیق، این سطح نقدشوندگی بهتر است، ولی هنوز با روزهای اوج فاصله دارد. 

بانکی‌ها، خودرویی‌ها، فلزات و شیمیایی‌ها همچنان در صدر گردش پول قرار دارند؛ هرچند ترکیب دقیق‌شان با موج‌های خبری تغییر می‌کند و صندوق‌های طلا در روزهای منفی بورس، پناهگاه بخشی از نقدینگی شده‌اند. 

نقدشوندگی قابل‌قبول است و وزن معاملات روی صنایع بزرگ می‌چرخد؛ اما استمرار این وضعیت وابسته به ثبات خبرهای کلان است. 

چرخش از درآمد ثابت به دارایی‌های ریسکی‌تر: خروج پول از صندوق‌های درآمدثابت و ورود به سهام و طلا، علامتی از افزایش میل به ریسک است. 

رفتار جمعی نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران، نوسان‌های تند روزانه را پذیرفته‌اند و با چرخش میان صنایع و صندوق‌ها سعی در حفظ بازده تعدیل‌شده به ریسک دارند. 

مردم (حقیقی‌ها) در حال سرمایه‌گذاری‌اند، اما نه با آغوش باز و هیجانی. الگوی غالب، پرتفوی‌های ترکیبی (مقداری سهام، بخشی طلا، کاهش تدریجی درآمدثابت) و معامله‌گری نوسانی است. 

اخبار کلان و ریسک ژئوپلیتیک: تیترهای سیاسی به سرعت روی گروه‌های دلاری و کامودیتی‌محور اثر می‌گذارند. 

ارزش‌گذاری و نرخ‌های بدون ریسک: چرخش از درآمدثابت به سهام وقتی پایدار می‌شود که بازده مورد انتظار سهام نسبت به نرخ‌های کم‌ریسک جذاب باشد. 

در برخی روزها عرضه‌های پرحجم نمادهای بزرگ، رشد نیمه‌اول را به افت نیمه‌دوم تبدیل می‌کند. 

آمارهای رسمی از رشد تعداد کدهای فعال و ورود خالص نقدینگی حقیقی در روزها و هفته‌های اخیر حکایت دارد. نقدشوندگی مناسب‌تر شده و تمرکز پول روی صنایع بزرگ و صندوق‌های طلاست. در مقابل، صندوق‌های درآمدثابت با خروج پول روبه‌رو شده‌اند؛ نشانه‌ای که معمولاً با افزایش ریسک‌پذیری سازگار است. با این همه، تا زمانی که محیط کلان پایدار نشود، این جریان بیشتر شبیه بازگشتِ حساب‌شده است تا موج‌سواریِ جمعی.