همزمان با پنجاهمین سال ارتحال آیتالله میلانی کنگره آیتالله میلانی؛ بازخوانی یک میراث علمی، اجتماعی و تمدنی
خبرنگار سمیه باقرزاده .
به گزارش خبرنگارجهان اقتصاد :نشست خبری کنگره بزرگداشت پنجاهمین سال ارتحال آیتالله العظمی سید محمدهادی میلانی، صبح سهشنبه دوم دیماه در تالار طبرسی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد.
در این نشست، حجتالاسلام علی خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان، با اشاره به ریشههای تاریخی این حوزه اظهار کرد: بر اساس دادههای تاریخی، از قرون نخستین اسلامی، بخشی از مجالس علمی و درسی علما در جوار بارگاه منور حضرت علیبنموسیالرضا علیهالسلام برگزار میشده و همین محوریت علمی، زمینهساز شکلگیری مدارس علمیه و مراکز علمی پیرامون حرم مطهر رضوی بوده است.
وی با بیان اینکه حوزه علمیه خراسان در طول تاریخ خود مسیری پیوسته اما همراه با فراز و نشیب را طی کرده است، افزود: این حوزه با وجود دورههای اوج و افول، هیچگاه از حرکت علمی بازنمانده و همواره بهعنوان یکی از پایگاههای اصلی تولید علم دینی در جهان تشیع شناخته شده است.
مدیر حوزه علمیه خراسان با اشاره به نقش این حوزه در تربیت عالمان برجسته تصریح کرد: شخصیتهایی چون شیخالطائفه محمد بن حسن طوسی، خواجه نصیرالدین طوسی و دیگر عالمان نامدار، از جمله رجال طراز اول علمی جهان اسلام هستند که در این حوزه پرورش یافتهاند و برخی از آنان منشأ اثر در دیگر مراکز علمی جهان تشیع نیز بودهاند.
وی با اشاره به شکلگیری مکاتب علمی مختلف در حوزه علمیه خراسان گفت: برخی از این مکاتب تداوم یافته و برخی دچار افول شدهاند، اما ویژگی برجسته این حوزه، پویایی، توان بازسازی و بازگشت به اوج در مقاطع مختلف تاریخی است.
خیاط با تأکید بر نقش تاریخی علما افزود: علمای حوزه علمیه خراسان در طول تاریخ، بهعنوان پاسداران دین و حافظان شریعت، نقش مؤثری در صیانت از اعتقادات، مکتب اهلبیت علیهمالسلام و احکام اسلامی ایفا کردهاند.
وی در ادامه با اشاره به جایگاه مرحوم آیتالله العظمی میلانی اظهار کرد: در سده اخیر، یکی از برجستهترین چهرههای حوزههای علمیه، آیتالله العظمی میلانی است که شخصیتی جامعالاطراف داشت و علاوه بر مرجعیت دینی و جایگاه ممتاز علمی، در عرصههای اجتماعی و سیاسی نیز نقشی تعیینکننده ایفا کرد.
مدیر حوزه علمیه خراسان افزود: حضور آیتالله میلانی در مشهد مقدس و مدیریت علمی ایشان، حوزه علمیه خراسان را به یکی از دورههای اوج تاریخی خود رساند. دوران اقامت ایشان در مشهد، از درخشانترین مقاطع تاریخ این حوزه به شمار میرود؛ دورهای که علاوه بر تربیت گسترده طلاب و علما، شاهد نقشآفرینی اجتماعی و سیاسی مؤثر ایشان بود.
وی نقش آیتالله میلانی در جریان تبعید امام خمینی و تحصن علما را یکی از جلوههای ماندگار فعالیتهای سیاسی این مرجع تقلید دانست و افزود: ایشان در عرصه مدیریت حوزههای علمیه نیز از چهرههای پیشرو بود و با تأسیس مدارس متناسب با نیازهای زمان، در بهروزرسانی ساختار آموزشی حوزه نقش مهمی ایفا کرد.
در ادامه نشست، احد فرامرز قراملکی، رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، با تشریح ابعاد علمی کنگره اظهار کرد: بزرگداشت آیتالله العظمی میلانی صرفاً بزرگداشت یک شخصیت علمی نیست، بلکه پاسداشت فضیلتهایی همچون علم، اخلاص، تواضع، مردمداری و مسئولیتپذیری اجتماعی است که میتواند بهعنوان سرمایهای تمدنی برای جهان اسلام مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به روند برنامهریزی کنگره افزود: در گام نخست، تمامی فعالیتهای پیشین مرتبط با آثار و اندیشههای آیتالله میلانی مورد بررسی قرار گرفت تا ضمن پرهیز از تکرار، خلأهای پژوهشی شناسایی و اولویتهای علمی مشخص شود. بر همین اساس، شورای سیاستگذاری کنگره با حضور اساتید حوزههای علمیه، دانشگاهها و پژوهشگران داخلی و خارجی تشکیل شد.
رئیس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ادامه داد: تاکنون بیش از هفت نشست علمی در شهرهای مشهد، تبریز و کربلا برگزار شده و نزدیک به سی ارائه علمی در این نشستها ارائه شده است. همچنین مجموعه مقالات کنگره در قالب سیوسه مقاله علمی و دوازده عنوان کتاب شامل تقریرات دروس، تحلیل مبانی فکری و بررسی دیدگاههای فقهی و کلامی آیتالله میلانی منتشر شده است.
قراملکی افزود: در مراسم افتتاحیه کنگره، از مجموعه کامل آثار مکتوب و تصویری رونمایی خواهد شد و نمایشگاهی از اسناد و آثار مرتبط با آیتالله العظمی میلانی نیز برپا میشود. افتتاحیه کنگره با قرائت پیام مقام معظم رهبری آغاز خواهد شد و پس از آن، شش نشست تخصصی به صورت همزمان با حضور اندیشمندانی از ایران و دیگر کشورها برگزار میشود
