نقش انکارنشدنی نفت ارزان ایران در رشد اقتصادی چین و هند

پیش‌بینی‌ مجامع جهانی حاکی از این است که برنامه دولت روسیه برای تولید بین 80 تا 140 میلیون تن متریک گاز طبیعی مایع تا سال 2035 بسیار جدی است. بدیهی است درصورت موفقیت روسیه در تکمیل طرح‌هائی که برنامه ریزی کرده است، این کشور می‌تواند در جایگاهی قرار بگیرد که بیشتر از مجموع تولید گاز طبیعی مایع LNG قطر و استرالیا گاز طبیعی مایع تولید و به بازار عرضه کند و این به آن معنا است که کشورهایی نظیر روسیه چه برنامه‌های بلندمدتی دنبال کرده و تا چه میزان از تحریم دیگر کشورها رضایت خواهند داشت.

محمود خاقانی، کارشناس حوزه انرژی، در گفت‌وگو با خبرنگار جهان اقتصاد، درباره موضوع تداوم تحریم و تاثیر آن بر صنعت نفت اظهار کرد: در بازار بین‌المللی نفت و گاز می‌شود گفت که رقیبِ رقیب من شریک من است، همانطور که آمریکا از یک کشور واردکننده نفت و گاز به یک کشور صادرکننده نفت‌خام و گاز طبیعی مایع با توسعه نفت و گاز شیل که توسعه آن را از 2006 آغاز کرده بود، تبدیل شد، روسیه هم به‌دلیل کشف، تولید و توسعه منابع غنی نفت و گاز در منطقه سردسیر قطب شمال نقش مهم‌تری در بازار نفت و گاز پیدا کرد.

وی ادامه داد: در واقع روسیه و آمریکا که نظام جمهوری اسلامی ایران را در بازار بین‌المللی نفت و گاز به‌ صورت یک رقیب نگاه می کنند، هردو از اینکه صنعت نفت وگاز طبیعی کشوری مانند ایران به عنوان دارنده منابع بسیارغنی هیدروکربوری تحت تحریم‌های مختلف اقتصادی باشد و صنعت نفت و گاز ایران توسعه پیدا نکند، راضی بوده و هستند.

وی تصریح کرد: در این میان کشورهای عمده مصرف‌کننده نفت‌خام نظیر چین و هند هم از وضع موجود ناراضی نیستند، زیرا تحت تحریم‌های فشار حداکثری اقتصادی ایران، نفت‌خام را به قیمت بسیار ارزان خریداری می‌کنند و بدون شک نفت‌خام ارزان ایران نقش مهمی در رشد اقتصادی هر دو کشور داشته است.

وی بیان کرد: درحال حاضر در بخش روسی قطب شمال بیش از 35700 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی و بیش از 2300 میلیون تن متریک نفت و میعانات معائل «حدود 16 میلیارد بشکه» در منطقه «یامال» و شبه‌جزیره «گایدان» واقع دربخش جنوبی دریای کارا کشف و درحال توسعه است. پوتین رئیس‌جمهور روسیه معتقد است که در طول ده تا پانزده سال آینده شاهد توسعه استخراج منابع هیدورکربوری منطقه قطب شمال خواهیم بود. درطول همین مدت قاعدتا راه‌های صادراتی درمنطقه شمال برای انتقال منابع نفت و گاز به بازار و تبدیل آنها به پول نقد هم مد نظر است. به ویژه اینکه روسیه بازار شریک راهبردی‌اش یعنی چین را در ردیف بالای فهرست بازارهای موردنظر قرار داده است.

وی عنوان کرد: بعد از شرکت بزرگ دولتی گازپروم، شرکت بزرگ دولتی دیگری بنام «نواتک» مسئولیت و محوریت استخراج ، تولید و توسعه منابع تازه یافت‌شده در قطب شمال را عهده‌دار است. نواتک اطلاع‌رسانی کرده است که پروژه دوم گازطبیعی مایع منطقه شبه جزیره گایدان پنجاه درصد بیشتر از سال گذشته و در سال جاری حداقل شش میلیارد دلار سرمایه‌گذاری را شاهد خواهد بود. این سرمایه‌گذاری در مسیر حصول اطمینان از این است که تولید از سه خط تولید گاز طبیعی مایع در سال 2023 وارد بازار خواهد شد و درواقع حدود چهل درصد طرح احداث کارخانه‌های تولید گاز طبیعی مایع در حال حاضر ساخته شده‌اند.

خاقانی گفت: نکته جالب اینکه شرکای غیر روسی پروژه دوم تولید گاز طبیعی مایع قطب شمال تامین یازده میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در پروژه مذکور را تصویب و تعهد کرده‌اند، یک ‌سوم از کل سرمایه‌گذاری را بانک‌های چینی عهده‌دار شده‌اند، یک سوم مابقی را بانک‌های اروپائی و ژاپنی و بقیه را بخش‌های سرمایه‌گذاری و مالی روسیه. شرکت نواتک تاکید کرده است هر مقدار سرمایه‌گذاری بیشتری مورد نیاز باشد تامین خواهد شد .

وی با بیان اینکه اکتشاف، استخراج، تولید و توسعه منابع هیدورکربوری قطب شمال از برنامه‌های دارای اولویت و اهداف سیاسی دولت پوتین است افزود: روسیه در نظر دارد در بازار جهانی گاز طبیعی مایع دارای مقام باشد تا بعنوان یک قدرت بزرگ گازی درجهان به رسمیت شناخته شود، بنابراین افزایش ظرفیت تولید گاز طبیعی مایع برای تسلط بر بازار جهانی گاز طبیعی از ضروریاتی است که مدنظر است.

این کارشناس بین‌الملل انرژی تاکید کرد: پس از اینکه دولت پوتین در سال 2014 منطقه کریمه را از اوکراین جدا و جزو قلمرو سرزمینی روسیه اعلام کرد، دولت آمریکا و متحدان اروپائی تحریم‌هائی را علیه روسیه تعریف کردند. اما علیرغم تحریم‌ها، دولت پوتین توانسته است طرح تولید و صادرات گاز مایع طبیعی منطقه روسی قطب شمال را بخوبی انجام و به مرحله تکمیل نزدیک کند.