کارشناس اقتصادی در گفتوگو با جهان اقتصاد
مشکلات انرژی در ایران با بحران وابستگی اروپا به واردات گاز قابل مقایسه نیست
مشکلات انرژی در ایران با بحران وابستگی اروپا به واردات گاز قابل مقایسه نیست؛ جایگزینی تولیدات صنعتی آمریکا و چین به جای اروپا قطع صادرات گاز روسیه به اروپا همان طور که پیش بینی می شد اثرات مخربی بر اقتصاد و صنایع اروپا داشت. در کشورهای اروپایی شاهد خاموشی اجباری معابر، مراجعه ی کارمندان به محل کار به صورت پتوپیچ، ارائه ی یارانه هیزم به مردم و روی آوردن به سوخت های فسیلی مانند زغال سنگ که در تعارض با شعارهای زیست محیطی اروپاست، هستیم. صنایع اروپا نیز وضعیت خوبی ندارند و تولید کود، آمونیاک، چدن، فولاد، خودرو، سرامیک، شیشه و... در این قاره کاهش یافته است. در صورت تداوم جنگ اوکراین با روسیه که شواهد موید ادامه ی این روند است، سرمایهگذاران صنعتی اروپا به سمت بازارهای آمریکا، کانادا یا ژاپن خواهند رفت که گاز در آن ها با یک پنجم قیمت گاز صنعتی اروپا در دسترس است.
واقعیات نشان دهنده ی وضعیت سخت زندگی در کشورهای اروپایی است و اعتراضات اجتماعی موید این امر است. در همین زمینه، آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار جهان اقتصاد با اشاره به این موضوع که روسیه یکی از گزینه های به صرفه ی تأمین انرژی اروپا به شمار می رود، تصریح کرد: عدم صادرات گاز روسیه به اروپا کشورهای این قاره را به لحاظ تأمین گاز مورد نیاز نیروگاه ها، صنایع و بخش خانگی با مشکل جدی مواجه می کند. از آنجائیکه بیشتر مصارف اروپایی ها از برق است، در این زمینه نیز این کشورها به مشکل اساسی برخورد می کنند. بنابراین، قطع گاز روسیه به اروپا به فلج شدن زندگی روزمره ی مردم و آسیب صنایع منجر شده است. از سوی دیگر، جایگزین کردن گاز روسیه توسط قطر، لبنان و کشورهای دیگر امری هزینه بر و زمان بر به شمار می رود. وی ضمن تأیید این موضوع که قطع صادرات گاز روسیه به اروپا، این قاره را در زمینه ی تولید محصولاتی همچون کود، آمونیاک، چدن و فولاد و... با مشکل مواجه کرده است و شاهد کاهش تولید آن ها هستیم، گفت: روسیه از این آسیب پذیری اروپایی ها اطلاع داشت و به عنوان یک اهرم از عدم صادرات گازش به اروپا بهره گرفت. این شرایط به ضرر اروپاست و منابع کشورهای اروپایی را به لحاظ صنعتی به خطر می اندازد. بنابراین، اروپایی ها باید تمام تلاش شان را در راستای پایان دادن به این جنگ به کار بگیرند. زیرا هر چقدر جنگ طولانی تر شود، آسیب کشورهای اروپایی از تبعات آن افزایش می یابد. از آنجائیکه اروپایی ها انرژی را با قیمت بالایی می خرند، مزیت رقابتی خود را در تولیدات صنعتی از دست می دهند و این شرایط به نفع اروپا نیست.
کاهش سطح رفاه و آسایش مردم نیز از دیگر عواقب عدم صادرات گاز روسیه به اروپاست. این کارشناس اقتصادی گفت: رکود فعلی صنایع اروپا به نفع آمریکاست.
کشورهایی مانند آمریکا و چین که به انرژی ارزان دسترسی دارند، در تلاش هستند تا سرمایه ها را به سمت خودشان جذب کنند. از آنجائیکه اروپا توان رقابت با تولیدات این کشورها را ندارد، در درازمدت با چالش اساسی در دسترسی به بازارهای صادراتی اش مواجه می شود و آن ها را از دست می دهد. در این شرایط، تصمیمی که مقامات اروپا می گیرند اهمیت دارد. آنان باید انتخاب کنند که آیا می خواهند با سیاست های آمریکا همراهی کنند و مزیت های رقابتی شان را در عرصه ی صنعتی و اقتصادی از دست بدهند، یا اینکه قصد دارند به حل مشکلات خودشان مبادرت کنند.
بغزیان خاطرنشان کرد: وضعیت فعلی که بر اثر عدم صادرات گاز روسیه به اروپا بروز کرده است، فرصتی را برای کشورهای دارای منابع جهان مانند ایران در حوزه ی توسعه ی صادرات شان پدید آورده است.
در صنایع مختلف می توانیم از فرصت حاضر بهره ببریم و مانند صنعت فولاد که افزایش تولید داشتیم به بالا بردن ظرفیت تولید و صادرات خود اقدام کنیم. برخی به زمستان سخت در ایران اشاره می کنند. در حالی که ما مشکل دسترسی به منابع نداریم بلکه تنها مشکل این است که باید به سرمایه گذاری در حوزه ی بالا بردن تولید و مدیریت مصرف بپردازیم. ما دومین دارنده ی منابع گازی در جهان هستیم و از نظر منابع مشکلی وجود ندارد و با اعمال سیاست هایی می توانیم مشکل ناترازی را حل کنیم. اساساً مقایسه ی مشکلی که در کشورمان به لحاظ انرژی داریم با بحرانی که اروپا در زمینه ی عدم دسترسی به منابع انرژی با آن مواجه شده است، درست نیست.