آبياري محصولات کشاورزي با فاضلاب در جنوب تهران / برنج هاي آلوده اي که به نام محصول شمال عرضه مي شوند
ايلنا: بحث آبياري زمين‌هاي کشاورزي جنوب تهران را بايد فاجعه‌اي براي شهروندان دانست چراکه محصولاتي که در اين مزارع توليد شده است حاوي فلزات سنگين، برخي مواد شيميايي ناشي از شوينده‌ها و پساب‌هاي صنعتي است.
خيلي "دور" نيست، همين بيخ گوشمان است، کافي است بياييد و بو بکشيد فقط چند ثانيه کافي است تا نفس کشيدن سخت شود، اينجا خبر از عطرخوش شاليزار نيست، بوي فاضلاب در زمين‌هاي کشاورزي منطقه شهر ري و ورامين که خاک آن به حاصلخيزي شهره است تمام اين مناطق را در بر گرفته است و همين امر سبب شده که بخش قابل توجهي از نياز سبزيجات، برنج و غذاي دام استان تهران دراين منطقه تامين شود، اينجا جنوب تهران است، خيلي "دور" نيست.
بحث آبياري زمين‌هاي کشاورزي جنوب تهران را بايد فاجعه‌اي براي شهروندان دانست چرا که محصولاتي که در اين مزارع توليد شده است حاوي فلزات سنگين، برخي مواد شيميايي ناشي از شوينده‌ها و پساب‌هاي صنعتي است. حال سوال اصلي اين است "چرا وزارت جهاد کشاورزي که خبر از جشن پاکي مزارع جنوب تهران در آينده‌اي نزديک مي‌دهد، تا کنون نتوانسته است کنترل بر آبياري اين مزارع را دردست گيرد؟"
"آمار مربوط به ميزان توليد در اين منطقه به دليل حساسيت موضوع در اختيار معاونت زراعت نيست با سازمان جهاد کشاورزي استان تهران تماس بگيريد" پاسخ معاونت زراعت در خصوص ميزان توليد در منطقه شهر ري و ورامين همين دو جمله است، سازماني که زير نظر وزارت جهاد کشاورزي، آمار تمامي توليدات کشاورزي حتي در دور‌ترين نقطه ايران را در اختيار دارد به غير از منطقه جنوب تهران.
بخش عظيمي از نياز مردم به سبزيجات شهر تهران در اين منطقه توليد مي‌شود سبزيجاتي که پس از مطرح شدن دوباره آلوده بودن مزارع ديگر مشتري سابق خود را ندارد. ذکريا يکي از کارگراني است که در زمين کشاورزي که در آن سبزيجات کشت مي‌شود در جاده ورامين مشغول به کار است، ابتدا از جواب دادن طفره مي‌رود؛ اما بالاخره با اصرار پاسخ مي‌دهد:"توليد امسال سبزيجات خوب بوده است البته چون اين زمين‌ها با فاضلاب آبياري مي‌شود باعث شده است که هم شکل محصولات و هم توليد خوب باشد؛ اما اين محصولات در بهار و تابستان فروش خوبي نداشته است.
طبق آمار رسمي در نزديک به 50 درصد از اين مزارع برنج کشت مي‌شود برنجي که طبق گفته کشاورزان پس از برداشت به شالي کوبي‌هاي فعال در شمال کشور فرستاده مي‌شود.
رييس اتحاديه بنکداران ارسال برنج به شمال کشور را تاييد کرده و مي‌گويد:" برنج‌هاي کاشت جنوب تهران به شالي کوبي‌هاي شمال ارسال مي‌شوند، کليه برنج‌هاي تهران از برنج‌هاي شمال کشور (مازندران، گلستان و گيلان) تامين مي‌شود و برنج تهران ابتدا به شمال ارسال شده وبه شالي کوبي‌هاي آنجا فرستاده مي‌شود زيرا در تهران شالي کوبي نداريم و سپس مجداد به "تهران" ارسال مي‌شود.
محمدآقا طاهر، به نکته‌اي جالب اشاره مي‌کند" درچند سال گذشته برنج‌هاي تهران در نمايشگاه مصلي تهران با نرخ برنج شمال يعني 6هزارو 800 تومان عرضه مي‌شد".
اين در حالي است که رئيس کميته محيط زيست شوراي شهر مدعي است زمين‌هاي کشاورزي اطراف پايتخت از سال‌ها پيش با فاضلاب آبياري مي‌شوند که البته در مقطعي از زمان اين اقدام متوقف شده است اما گويا دوباره تهراني‌ها محصولات آبياري شده با فاضلاب را مصرف مي‌کنند.
دشت ورامين بيشترين آمار مصرف آب فاضلاب را دارد، روستاي فيروز آباد در منطقه قلعه نو نيز از نقاطي است که تماما توسط فاضلاب آبياري مي‌شود، يکي از ساکنان روستاي فيروز آباد که مغازه دار است در اين رابطه مي‌گويد: دولت موفق شده است بخش‌هايي از مزارع جنوب تهران را ازآبياري ناسالم برهاند؛ اما نقاط کليدي هنوز با فاضلاب آبياري مي‌شود، روستاي فيروز آباد ازنقاطي است که زور دولت به آن نرسيده است، زمين‌هاي اين منطقه متعلق به چند فرد خاص است که کشاورزان به قيمت‌هايي بالا از صاحبان آن اجاره کرده اند و در بخش عظيمي از مزارع آن برنج کشت مي‌شود.
وي به نقش فاضلاب در شکل ظاهري محصولات اشاره کرده و بيان مي دارد: به عنوان مثال اگر بلال اين منطقه را با بلال منطقه‌اي که با آب قنات آبياري مي‌شود مقايسه کنيد متوجه مي‌شويد که بلال‌هاي اين منطقه از لحاظ شکل ظاهري درشت‌تر و مرغوب‌تر است، شايد به همين خاطراست که کشاورزان ترجيح مي‌دهند از اين روش آبياري استفاده کنند.
مجوز حفر چاه با همکاري وزارت جهاد کشاورزي توسط وزارت نيرو صادر مي‌شود، نکته اصلي اين است درصورت دست کشيدن کشاورزان از استفاده از فاضلاب، جايگزين براي آبياري مزارع چيست؟ با توجه به خشکسالي و محدود بودن آب سفره‌هاي زيرزميني وقانون منع حفر چاه که در سال 85 تصويب و اجرا شد، در سال جاري اين دو وزارت با حفر سيزده حلقه چاه سعي در کنترل و جايگزيني آب سالم در اين منطقه داشته است؛ اما تا کنون هيچگونه بهره برداري از اين چاه‌ها صورت نگرفته است.
با وجود حساس بودن موضوع، تماس‌هاي مکرر به سازمان جهاد کشاورزي استان تهران"بي‌نتيجه" است. تعلل و امتناع اين سازمان در پاسخگويي سوال برانگيز است، سالک رئيس دفتر مهندس موسوي، ابتدا مي‌گويد: آقاي موسوي جلسه مهمي دارد لطف کنيد سوال را مطرح کنيد تا در بين جلسات پاسخ دهند.
سوال مطرح مي‌شود و رئيس دفتر پس از کمي مکث پاسخگويي را به يک هفته ديگر موکول مي‌کند و دليل آن را حساسيت موضوع مي‌داند.
وي در پاسخ به اين سوال که مگر جز اين است که آمار مقدار توليد محصولات کشاورزي به خصوص "برنج" در جنوب تهران بايد ثبت شده و به وزارت جهاد کشاورزي اطلاع داده شود، مي‌گويد: اجازه دهيد تا در هفته آينده موسوي رئيس سازمان پاسخگو باشد.
جالب است، مسئولاني که طي تماس‌هاي تلفني که با آنان مي‌شود از اين موضوع اظهار بي‌اطلاعي نمي‌کنند، تمامشان موضوع را تاييد کرده و بر لزوم حل مشکل اصرار مي‌ورزند، اگر چه که کمي دير به نظر مي‌رسد.
رحمت الله نوروزي عضو کميسيون کشاورزي مجلس شوراي اسلامي، در رابطه با موضوع آبياري زمين‌هاي کشاورزي جنوب تهران مي‌گويد:"جلساتي با وزارت جهاد کشاورزي داشته‌ايم که در آن مقرر شد با متخلفين برخورد جدي شود، قرار بر اين است که دوباره جلسه‌اي با اين وزارتخانه برگزار شود و موضوع به صورت جدي تري پيگيري شود".
بطور متوسط آب بهايي که درطول يک سال توسط کشاورز براي استفاده از آب چاه براي سه هکتار پرداخت مي‌شود 3ميليون 500 هزار تومان است؛ اما کشاورز براي استفاده از آب فاضلاب در همين مقدار زمين نهايتا يک ميليون تومان پرداخت مي‌کند اين را تنها کشاورزان منطقه قلعه نو نمي‌گويند؛ بلکه کشاورزان مجاور اين منطقه نيز آن را تاييد مي‌کنند".
صاحب يک مشاور املاک در منطقه قلعه نو به نکته‌هاي جالبي در رابطه با فعاليت کشاورزي در اين منطقه اشاره مي‌کند، وي اظهار مي‌کند:" دولت اعلام کرده است که قرار است فاضلاب شهر تهران را به روي کشاورز ببندد آبياري زمين‌هاي کشاورزي با متراژ پايين با آب تصفيه شده خوب است، اما آبياري در زمين‌هاي کشاورزي با متراژ بالا براي کشاورز به صرفه نيست. دولت تنها مي‌خواهد اين مشکل را حل کند؛ اما هيچ راهکاري براي مشکلات بعدي کشاورز در صورت قطع فاضلاب ندارد، شايد همين موضوع باعث شده است که با وجود ممنوعيت استفاده ازاين نوع آبياري در سال جاري "فاضلاب" به کشاورزان "فروخته" شده است".
انگشت اتهام به سمت دولتي است که نه تنها در طي 8 سال بخش کشاورزي را به سمت نابودي کشانده است، بلکه با فراموشي اين بخش صدمه‌اي جبران ناپذير به سلامت کشور وارد کرده است صدمه‌اي که که با بروز بيماري‌هاي عفوني، کليوي و بيماري‌هايي سخت نظير سرطان خود را بروز داده است. قصوري که جوابش را مردم با جانشان داده‌اند. اين معضل همراه با ديگر مشکلات دولت پيشين به دولت يازدهم کشانده شده است، اين موضوع به اندازه نگراني مجلس براي آلودگي زيست محيطي کشورهاي همسايه اهميت دارد و نيازمند حرکتي اساسي توسط سه وزارت جهاد کشاورزي، نيرو و بهداشت با کمک مجلس شوراي اسلامي که در تمامي آن سال‌ها سکوت اختيار کرده بود وديگرسازمان‌ها و ارگان‌هاي دولتي و غير دولتي است تا هر چه سريع تربا متخلفان چه زمين داران و چه کساني که با فروش فاضلاب به کشاورز به آن دامن مي‌زنند، برخورد شود.
