«حق مسلّم ما نیست!»
هاشم اورعی - استاد دانشگاه صنعتی شریف در پی خاموشیهای گسترده در تابستان امسال مسئولین برق کشور نتوانستند به روش معمول یعنی انداختن همه بار بر دوش صنعت صورت مساله را پاک کنند و کار به خاموشی گسترده و بدون برنامه به بخش خانگی کشید.
در این وانفسا سخنگوی صنعت برق اخیراً اعلام کرد که 22 هزار مگاوات نیروگاه جدید در دست ساخت است که نیمی از آن یعنی 11هزار مگاوات تجدیدپذیر هستند ولی نگفت که طی دو دهه مجموع ظرفیت انرژی تجدیدپذیر حدود 1300 مگاوات است و سهم انرژی تجدیدپذیر در تیر ماه تنها 6/0 درصد از برق مصرفی کشور بوده است. در اظهارنظری دیگر رئیس پژوهشگاه نیرو اخیراً اعلام کرد که در چند نقطه کشور 10 هزار مگاوات نیروگاه بادی داریم در حالیکه مجموع ظرفیت نصب شده انرژی بادی حدود 300 مگاوات است. حق مسلّم ما نیست که مسئولین برق کشور با آمار سرتاسر دروغ جامعه را گمراه کنند.
وزیر پیشنهادی نیرو در برنامه خود به مجلس اعلام کرده است که تا پایان دولت چهاردهم تولید برق تجدیدپذیر بیش از 10 برابر خواهد شد. چه آمار آشنایی! دقیقاً در همین مرحله از دولت سیزدهم، وزیر پیشنهادی برای گرفتن رای اعتماد از نمایندگان مجلس اعلام کرد که طی 4 سال ظرفیت تولید انرژی تجدیدپذیر را 10 هزارمگاوات افزایش خواهد داد. و عدهای که تنها حدود 2 درصد آن محقق شد و شورای عالی انرژی نیز در این مسابقه توهم عدد را به 30 هزار مگاوات افزایش داد! حق مسلّم ما نیست که مسئولین در پی گرفتن پست و مقام در دادن وعدههای پوچ با یکدیگر مسابقه دهند و هیچکس پاسخگو نباشد.
بیش از 20 سال است که بدنبال برق هستهای هستیم و با وجود انبوه تحریمها در حال حاضر کمتر از یک درصد برق کشور توسط تنها نیروگاه هستهای تامین میشود. ولی ما با اصرار بر ادامه سیاست انرژی هستهای اشتباه به مردم نمیگوییم که هزینه تمام شده نیروگاه بوشهر حدود 6 برابر سایر نیروگاهها بوده و نمیگوییم در کشوری که از ذخایر سوختهای فسیلی و منابع انرژی تجدیدپذیر قابل توجهی برخوردار است، تولید برق هستهای در راستای منافع ملّی نیست. حق مسلّم ما نیست که اجازه دهیم همسایه شمالی برای ما تصمیم بگیرد و ترکمنچای دیگری این بار به صورت خاموش رقم بخورد.
اخیراً رئیس اداره هواشناسی اعلام کرد که متوسط افزایش دمای کشور در مقایسه با دوران انقلاب صنعتی به 7/2 درصد سانتیگراد رسیده که این میزان دو برابر متوسط جهانی است. حق مسلّم ما نیست که با سیاستهای غیر منطقی و عوام فریبانه تعادل زیست محیطی را این چنین به مخاطره انداخته و شرایط اقلیمی را بگونهای رقم بزنیم که با شتاب گرفتن مهاجرت از جنوب به شمال آینده کشور این چنین بیمحابا به خطر بیافتد.
اخیراً اعلام شد که تعداد رانندگان تاکسیهای اینترنتی دو برابر شاغلان صنعتی است و رشد بخش کشاورزی نیز منفی و یا نزدیک به صفر است. حق مسلّم ما نیست که مسئولین نفهمند و یا نخواهند بفهمند که ریشه اصلی بحران اقتصادی ضعف بنیه تولیدی کشور است و همه چیز را به سال 1420 و پس از آن حواله دهند.
تقریباً همه جوانان نخبه کشور در حال مهاجرت هستند و به سرعت در حال از دست دادن مزیت برخورداری از نیروی انسانی توانمند هستیم. حق مسلّم ما نیست که بر این واقعیت اسفناک نظاره کرده و برای جلوگیری از مهاجرت سازندگان آینده کشور به وعده بهشت بسنده کنیم.
ایران هفتمین مصرف کننده انرژی جهان است و تنها مصرف انرژی کشورهای آمریکا، چین، هندوستان، برزیل، روسیه و ژاپن از ما بیشتر است. مصرف انرژی هر ایرانی 3/2 برابر هر برزیلی است و هنوز برخی اعلام میکنند که کم انرژی مصرف میکنیم. شدت مصرف انرژی که نشان دهنده انرژی مصرفی برای واحد تولید و منعکس کننده بهرهوری انرژی در اقتصاد است در کشورمان 5 برابر رومانی و 4 برابر ترکیه است و ما در رشته بد مصرفی انرژی در المپیک قطعاً بر روی سکو خواهیم ایستاد. مصرف نهایی انرژی از 5/14 میلیون بشکه معادل نفت در سال53 به 315 میلیون بشکه در سال 1402 یعنی 22 برابر افزایش یافته در حالیکه جمعیت فقط 2 برابر شده است. حق مسلّم ما نیست که در حالیکه شدت مصرف انرژی در جهان رو به کاهش است در ایران طی 25 سال به 2 برابر افزایش یابد.
در پی لغو قانون تغییر ساعات در 6 ماه اول سال برای استفاده بیشتر از روشنایی روز و کاهش مصرف انرژی، روزانه حدود 9 میلیون لیتر مصرف سوخت مایع نیروگاههای حرارتی افزایش و آب پشت سد نیروگاههای آبی کاهش یافت. در اقدامی خلاقانه بعدی مبنی بر تغییر ساعت کار ادارات، طبق اعلام مدیر عامل شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی مصرف بنزین روزانه 8 میلیون لیتر افزایش یافت و دولت باید به قیمت لیتری نزدیک به یک دلار بنزین وارد کرده و به 3 درصد بهای تمام شده عرضه کند. حق مسلّم ما نیست که همان آنهایی که به بهانه اروپایی بودن طرح و به هم خوردن اوقات شرعی با جلو کشیدن ساعت مخالف بودند امروز نسخه تعطیلی کشور را بپیچند.
دولت سیزدهم در واپسین روزهای خود اعلام کرد که قرارداد واردات روزانه تا 300 میلیون مترمکعب گاز از روسیه را امضاء کرده است. قراردادی 30 ساله که تا پایان عمر اقتصادی گاز بعنوان منبع انرژی ادامه داشته و به قیمت روز باید سالیانه 27 میلیارد دلار به روسیه پرداخت شود. حق مسلّم ما نیست که کشوری که دومین ذخایر گاز جهان را دارد در خرید گاز روسیه جایگزین اروپا شده و این چنین استقلال کشور را به باد دهد. شگفتا که مسئولین مربوطه به جای اینکه در دادگاه ملّت مورد محاکمه قرار گیرند کماکان در صف وزارت و وکالتند.
مخلص کلام اینکه اینها و بسیاری موارد دیگر حق مسلّم ما نیست. حق مسلّم ما آن است که از فقر وفلاکت نجات یافته و در رفاه زندگی کنیم. حق مسلّم ماست که زندگی کنیم نه اینکه زنده باشیم. دریغ کز شبی چنین، سپیده سر نمیزند!