جدایی معدن از صنعت و تجارت

با توجه به چالش‌های موجود در بخش معدن، کارشناسان و فعالان معدنی معتقدند که تشکیل یک وزارتخانه مستقل برای این بخش ضروری است. این پیشنهاد توسط مرکز پژوهش‌های مجلس نیز مورد بررسی قرار گرفته و هدف آن ارتقاء جایگاه معدن در اقتصاد کشور و جلوگیری از تبعات ناشی از بی‌توجهی به این حوزه است.

لزوم تشکیل وزارتخانه مستقل برای بخش معدن

بخش معدن در ایران همواره با چالش‌ها و مشکلات متعددی روبرو بوده است. یکی از دلایل اصلی این مشکلات، قرار گرفتن معدن در کنار صنعت و تجارت در وزارتخانه‌ای واحد به نام وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) است. این موضوع باعث شده که به معدن به اندازه کافی توجه نشود و در نتیجه بخش معدن در میان دو بخش صنعت و تجارت نادیده گرفته شود. کارشناسان معتقدند که تشکیل یک وزارتخانه مستقل برای معدن، می‌تواند راه‌حلی موثر برای حل این مشکلات باشد.

انتقاد کارشناسان از ماهیت وزارت صمت

کارشناسان بار‌ها به ماهیت وزارت صمت انتقاد کرده‌اند و معتقدند که معدن در کنار دو واژه صنعت و تجارت بی‌معنی است. آنان بر این باورند که معدن به عنوان یک صنعت مستقل نیاز به مدیریتی تخصصی دارد و ترکیب آن با سایر بخش‌ها نه تنها به نفع معدن نیست، بلکه به ضرر این حوزه است. در واقع، وزارت صمت به دلیل تمرکز بیشتر بر موضوعاتی همچون خودرو و بازرگانی، مشکلات بخش معدن را نادیده گرفته و این امر باعث شده که معادن کشور به وضعیت نامطلوبی دچار شوند.

ضرورت تشکیل وزارت زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی

برخی از کارشناسان حتی پا را فراتر گذاشته و پیشنهاد می‌کنند که علاوه بر تشکیل وزارتخانه‌ای مستقل برای معدن، وزارت زمین‌شناسی، اکتشافات معدنی و صنایع وابسته نیز تشکیل شود. این پیشنهاد به ویژه در کنفرانس‌های بین‌المللی نیز مطرح شده و نمونه‌هایی از کشور‌های پیشرفته مانند روسیه و چین که دارای وزارت زمین‌شناسی هستند، به عنوان الگو‌های موفق ارائه شده‌اند. چنین وزارتخانه‌ای می‌تواند نقش مهمی در توسعه علمی و عملی بخش معدن ایفا کند و به ارتقاء جایگاه معدن در اقتصاد کشور کمک کند.

ورود مرکز پژوهش‌های مجلس به موضوع تشکیل وزارت معدن

در این راستا، مرکز پژوهش‌های مجلس نیز به تازگی به موضوع تشکیل وزارت معدن ورود کرده است. معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمان اعلام کرده که پیشنهاد تشکیل وزارتخانه تخصصی صنعت و معدن به مجلس ارائه شده و سازمان نظام مهندسی معدن نیز از این طرح حمایت کرده است. این مرکز هم اکنون در حال جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات لازم برای بررسی دقیق‌تر این پیشنهاد است و امید می‌رود که با همکاری مجلس و دولت، این وزارتخانه جدید تشکیل شود.

پوشش مشکلات متعدد بخش معدن

مشکلات بخش معدن در ایران به چند مورد محدود نمی‌شود و یکی از مهم‌ترین آنها، عدم توجه به مطالعات زمین‌شناسی در بهره‌برداری از معادن است. به عنوان مثال، عدم رعایت اصول زمین‌شناسی در بهره‌برداری از معادن رگه‌ای و روباز، باعث کاهش عیار معادن شده و مشکلات جدی برای بهره‌برداران ایجاد کرده است. در این شرایط، تشکیل وزارت زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی می‌تواند به بهبود وضعیت معادن و استفاده بهینه از منابع معدنی کشور کمک کند.