فریده خدادادی-امروزه درحالی صنعتی‌سازی در جهان مرسوم شده است که همچنان این موضوع در کشور ما مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد.

به گزارش جهان اقتصاد، امروزه در کشورها در راستای توسعه‌ی ساختمان‌‌سازی و تسریع در تأمین نیازهای مسکن، صنعتی‌سازی ساختمان در اولویت قرار گرفته است و درکشور ما به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های لازم، اجرای این مهم جز در موارد محدود انجام می‏شود.

در ارتباط با وضعیت صنعتی سازی ساختمان در کشور خبرنگارجهان اقتصاد با حسن محتشم، عضوهیات مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران به گفت‏وگوپرداخته است که در ادامه می‏خوانید.

عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران اظهار کرد: درحوزه صنعتی ساختمان از دنیا عقب هستیم اما دریک مقطعی در پروژه‏های مسکن مهر این شیوه به کار گرفته شد.

** کمتراز 20 درصد ساخت وسازها به شیوه صنعتی است

محتشم گفت: در حال حاضروضعیت صنعتی سازی درکشوربه گونه ای است که کمتراز 20 درصد ساخت وسازها به صورت صنعتی سازی انجام می‏شود و همان قالب سنتی حکم فرماست.

وی با بیان این که برای رسیدن به صنعتی‌سازی الزاماتی نیاز داریم، گفت: با وجود مهیا بودن شرایط صنعتی‌سازی در کشور، دولت می‏تواند با همکاری وزارت صمت و وزارت راه وشهرسازی آن را نهادینه سازد اما تاکنون بنا به دلایلی این اتفاق نیفتاده است. از جمله اینکه صنعتی‌سازی باید در انبوه‌سازی به کار رود و انجام آن درساختمان‏های تک و محدود دشوار است.

محتشم گفت: درحوزه صنعتی‌سازی لازم است، کارخانجات تولید قطعات ساختمان به روش صنعتی احداث شود و پیچیدگی‏های اداری درباره این موضوع از میان برداشته شود و اعطای مجوزصورت پذیرد. این کارخانجات به سرمایه نیازدارند که دولت می‏تواند این سرمایه را از طریق وزارت صمت و سایردستگاه‏های دیگربا اعطای تسهیلات تامین کند و واردات ماشین آلات را نیزتسهیل سازد تا  کارخانجات تولید قطعات ساختمانی درکشورایجاد شود، در این صورت اجزای مورد نیاز یک ساختمان در کارخانه تولید شده و سر ساختمان روی هم قرار می‏گیرد. به طور مثال در کشورهای توسعه یافته مانند چین یک برج در مدت یکسال ساخته می‏شود که به دلیل تولید قطعات در کارخانجات و نصب آن سر ساختمان است.

به گفته وی، درکشورما صنعتی سازی بیشتر در سازه و اسکلت ساختمان است و در بعضی از قسمت‏های ساختمان به کار می‏رود اما عموما همان روش سنتی به کار گرفته می‏شود.

** بروکراسی اداری مانع احداث کارخانه‏های قطعات ساختمان

وی عنوان کرد: درشرایط کنونی نمی‌توان به صنعتی سازی ساختمان امیدوار بود زیرا در زمینه احداث کارخانه قطعات ساختمان با بروکراسی اداری مواجه هستیم وبانک‏ها نیز تسهیلات مورد نیاز را در اختیارمتقاضیان قرار نمی‏دهند ودر بخش گمرکی امکانات کافی را به بخش خصوصی واگذارنمی‏کنند و از طرفی نیز تحریم‏ها نیز به این مساله دامن زده است و در مجموع در موارد محدود در بخش ساختمان، صنعتی سازی را انجام می‏دهیم.

عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران گفت: بخش خصوصی به دنبال انجام برنامه و کارهایی است که از توجیه اقتصادی برخوردارباشد، اگر قرارباشد که درحوزه صنعتی سازی ساختمان بدون حمایت دستگاه‏های دولتی ورود پیدا کند، ممکن است انجام این کارصرفه اقتصادی برای بخش خصوصی به دنبال نداشته باشد.

** لزوم ارایه مشوق‌های لازم برای مشارکت بخش خصوصی

وی افزود: بخش خصوصی در تمامی زمینه‏ ها ازجمله صنعت ساختمان به ویژه صنعتی سازی آمادگی سرمایه گذاری را دارد اما اگربخواهد این آمادگی از بالقوه بودن به بالفعل درآید، به امکانات دولتی و حمایت دستگاههای دولتی وبه وجود آوردن مشوق های لازم از جمله اعطای تسهیلات بانکی و سهولت در مسایل گمرکی نیاز دارد.

عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران اظهار کرد: به جز انجام موارد محدود صنعتی سازی در ساختمان، سیستم صنعتی سازی برای انجام پروژه نهضت ملی و سایرپروژه‏ها را نداریم و این که بخواهیم کل ساختمان به صورت صنعتی سازی و به سرعت احداث و آماده بهره برداری شود، مجموعه آن را به طورکامل در اختیار نداریم.

محتشم گفت: در حال حاضر در حوزه ساخت نهضت مسکن ملی، دولت در شهرهای جدید از زمین برخوردار بوده و برای اجرا قرارداد منعقد کرده است اما به متقاضیان گفته شده به صورت اقساط پنج الی شش ماهه پول مربوط به آن پرداخت کنند و پس از تحویل واحد مربوطه قیمت آن را محاسبه می‏کند و با این رویه پرداخت، دوره انتظار ساخت ساختمان نزدیک به 48 ماه خواهد بود و مشخص می شود که این شیوه ساخت، صنعتی سازی نیست.

وی افزود: در زمان پروژه اقدام ملی در دولت قبل قراربود که 400 هزار واحد مسکونی (200 هزار واحد شهری و 200 هزار واحد روستایی) ظرف دوسال ساخته شود و با وجود پایان یافتن سال سوم این پروژه، عملا فقط یک دهم واحدهای مسکونی تحویل شده است و مابقی در مرحله ساخت قراردارد که این نشان دهنده این است که آن طور که باید به سمت صنعتی سازی پیش نرفتیم.

این فعال حوزه مسکن گفت: برای ساخت مسکن به روش صنعتی‌سازی نیروی مهندسی و فنی در کشور وجود دارد اما تکنولوژی آن وجود ندارد.

**از بخش صنعتی‌سازی فاصله داریم

محتشم گفت: در انتقال تکنولوژی ضعیف عمل کردیم به طوری که در حوزه صنعتی‌سازی، خودمان دانش ساخت قطعات ساختمان را نداریم اما باید آن را وارد کنیم یا برای پیاده سازی آن تکنولوژی باید کمک کنیم، تمامی این موارد به سرمایه نیاز دارد و این سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت نیست و بلندمدت است. از طرفی در شرایطی که تحریم و نرخ تورم افسارگسیخته است، هرکسی برای سرمایه گذاری  درهر زمینه ای ورود پیدا نمی‏کند و مادامی که تکلیف برای سرمایه گذاری مشخص نباشد، برای سرمایه گذاری اقدام نمی‏کند از طرفی دولت هم که حمایت نمی کند و در نتیجه به رغم دانش کافی در این حوزه، یک کارخانه نمی‏تواند قطعات ساختمان را به طورصنعتی و انبوه تولید کند واین گونه است که در سیستم سنتی خود درجا زده و به همین شیوه پیش می رویم اما درصورت انتقال تکنولوژی و سرمایه گذاری در این حوزه ازهدررفت ثروت ملی جلوگیری می‏شود و تولید انبوه موجب می‏شود که مسکن استاندارد تولید شده و قیمت تمام شده مسکن کاهش یابد .

وی عنوان کرد: درخواست ما از دولت این است که با توجه به گذشت هفت ماه از پروژه نهصت ملی مسکن، حتی قراردادهای منعقد شده به اندازه یک میلیون واحد مسکونی در سال که وعده داده شده، نیست و انتظار می‏رود که وزارت راه و شهرسازی در این مقطع از بخش خصوصی حمایت لازم را به عمل آورد و به نحوی با وزارت صمت و بانکها هم تعامل کند تا انتقال تکنولوژی و احداث کارخانه‌های قطعات ساختمانی انجام شود البته این روند هم به نوبه خود زمان براست اما هر زمان که این کارخانجات وارد مدار تولید شوند، می‏توانند در بخش صنعت ساختمان موثر واقع شوند. ازطرفی با اعلام تامین زمین 850 هزار واحد از 4 میلیون واحد مسکونی طرح نهضت مسکن ملی، خود اعلام تامین زمین عملا مشخص نیست و این شفاف نبودن و این که صرفا آماری روی کاغذ اعلام شود تا مرحله اجرا تفاوت دارد و با این شرایط نمی توان خیلی انتظار داشت که به سالی یک میلیون واحد مسکونی و حتی کمتر از آن دست پیدا کرد.

** چین نیامد خودمان می‌سازیم

از طرفی پس از آن‌که نتیجه‌ی مشخصی از مذاکره با شرکت‌های چینی برای مسکن‌سازی در ایران حاصل نشد، قرار است مسئولان وزارت راه و شهرسازی با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تمهیداتی را به منظور استفاده از توان شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی برای صنعت ساختمان به کار گیرند.