ناصر فکوهی در فرارو نوشت: اینکه ترامپ با اعلام یک جانبه خروج آمریکا اعتبار از دست رفته بین المللی این کشور را نه فقط در میان کشور‌های جهان سوم (که تقریبا در کل قرن بیستم قربانیان این نظام بی‌رحمانه بوده‌اند، از جمله خود ما با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲) باز هم بیشتر از دست بدهد، ابدا جای شگفتی ندارد؛ اما اینکه ترامپ با اعلام این موضوع اندک اعتباری را که هنوز بزحمت در نزد نزدیکترین هم پیمانانش در میان قدرت‌های بزرگ غربی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) داشت را نیز نابود کند، جای تعجب کمتری دارد. اما تنها کمی تعجب کمتر.

بنا بر محاسبه رسانه‌های معتبر آمریکا دونالد ترامپ در طول کمی بیشتر از یک سال و چند ماه از فاجعه‌بارترین ریاست جمهوری در کل تاریخ سیاسی آمریکا، بیش از سه هزار بار دروغ گفته است. او منفورترین رئیس جمهور در کل تاریخ آمریکا، بی‌سوادترین، بی‌فکر‌ترین و فاجعه‌بارترین رییس جمهوری‌ای است که این کشور تا به حال به خود شناخته است؛ و این نه نظر ما، بلکه نظرقریب به اتفاق مطبوعات، رسانه‌ها، دانشگاهیان، پزشکان متخصص مغز و اعصاب و روان‌شناسان، تقریبا تمام هنرمندان و نویسندگان و حتی مسئولان تراز اول کشور آمریکا است.

کسی که شدت فساد مالی و رفتار‌های ناشایستش هر بار که پشت تریبون می‌رود، تن همه آمریکایی‌های با سواد و حتی همکاران خودش را در کاخ سفید که بیشتر آن‌ها کمتر از چند ماه نمی‌توانند همکاری با او را تتحمل کنند، می‌لرزاند. همین چند روز پیش بود که وی در سخنرانی اش در برابر انجمن سلاح آمریکا (لابی اسلحه فروشان و مسئولان اصلی تداوم قتل عام‌های روزمره در این کشور) قربانیان کشتار‌های تروریستی پاریس و بریتانیا را با حرکاتی جاهل‌منشانه به مسخره گرفت و به سرعت خشم مقامات دو کشور را برانگیخت.

فهرست جرائم ترامپ از سی سال پیش تا امرزو یک به یک در حال بیرون آمدن است و اگر هم بتواند دوره خودش را به پایان برساند، بعید است که به سهولت قادر باشد از مجازات‌ها بگریزد و حتی اگر چنین شود، در تاریخ آمریکا تنها ریس جمهوری خواهد بود که از بدنام‌ترین رئیس جمهور پیشین که به جرم جاسوسی رقبای خود مجبور به استعفا شد (ریچارد نیکسون) با فاصله‌ای زیاد به مثابه کثیف‌تر و رسواتر شناخته خواهد شد: نام او به مثابه زن‌ستیزترین، فاسد‌ترین، وقیح‌ترین، دروغ‌گوترین و لومپن‌ترین کسی که هرگز در این کشور بر این کرسی نشسته است برای ابد در تاریخ آن ثبت خواهد شد.

این‌ها بازهم، چیز‌هایی است که نه ما، بلکه صحبت هر روز و ۲۴ ساعته و تمام روز‌های هفته اکثر قریب به اتفاق مطبوعات و رسانه‌های آمریکایی به جز «فاکس نیوز» و رسانه‌ها عنوان سفید‌پوستان نژاد پرست و ابلهانی است که پایه انتخاباتی خدود ۴۰ رصدی او یعنی عقب افتاده‌ترین و بی‌سوادترین اقشار آمریکا را تشکیل می‌دهند. در طول یک سال و اندی که ترامپ در قدرت است، این دومین بار است که کشور خود را از یک پیمان بزرگ بین المللی (بعد از پیمان پاریس درباره اقلیم) خارج می‌کند.

در کمتر از چند ساعت پس از اعلام خروج از «برجام» مهم‌ترین مقامات از رئیس جمهور پیشین، باراک اوباما، تا وزیر امور خارجه جان کری، تا بالاترین مقامات امنیتی آمریکا و مقامات متصدی بالاترین مسئولیت‌ها از جمله روسای پارلمانی دموکرات‌ها در سنا و مجلس، چاک شومر و نانسی پلوزی، و حتی گروهی از جمهوریخواهان نظیر فلیک و بسیاری دیگر نسبت به این عمل بی مسئولیت و جنون‌وارش که دقیقا در خط سایر رفتار‌های ابلهانه‌اش قرار داشت، اعتراض‌های خود را مطرح کردند؛ و فراموش نکنیم در هفته گذشته ماکرون رئیس جمهور فرانسه و مرکل صدراعظم آلمان برای منصرف کردن ترامپ از این تصمیم ابلهانه راهی آمریکا شدند و در کمتر از یک ساعت، پس از اعلام خبر به صورت مشترک اعلام کردند به تعهدات خود در برجام پایدار هستند و از ایران نیز خواستند چنین کرده و آمریکا را نادیده بگیرد. اما این‌ها شاید تلاش‌هایی کاملا نومیدانه برای کسی باشد که از این صفت ویژه و باور نکردنی برخوردار که از وزیر امورخارجه پیشین خودش، تیلرسون، تا ریسس کارکنان کاخ سفید ژنرال کلی و تعداد بی شمار دیگری از بالاترین مقامات آمریکا او را رسما «ابله»، «نادان»، «بی شعور» نامیده اند. ترامپ برخلاف نظر اکثر ۶۲ درصد از آمریکایی‌ها (بنابر آخرین نظر سنجی سی ان ان در بربر ۱۹ درصد) از برجام خارج شد و تا بتواند اراده خود را برای تخریب کشورش و جهان به آن تحمیل کند.

پرسش اکنون آن است که در برابر چنین جنون جنگ طلبانه‌ای که تنها حامی خود را در جهان در نزد یک رژیم آپارتایدی که در راسش یک فرد فاسد و دزدسالار (نانتانیاهو) همچون خود ترامپ، یافته چه باید کرد؟ آیا دولت ایران باید برای نشان دادن اینکه وحشتی از آمریکا ندارد وارد منطق جنگطلبانه فرد ابلهی، چون او بشود؟ آیا ایران هم باید واکنشی از جنس ترامپ از خود نشان بدهد که ثابت کند هراسی از آمریکا ندارد؟ آیا ایران باید سطح خود را به به سطح دیوانه‌ای برسانه که تمام روز‌های یک سال و اندی ریاست جمهوری اش مورد اتهام و در معرض تهدید برکناری بوده است، کسی که از همین امروز سناتور جمهوری خواه و قهرمان ملی این کشور، ژنرال مک کین، اعلام کرده حق ندارد در مراسم تشیع جنازه او (به دلیل سرطان کشنده‌ای که دارد) شرکت کند، و در مراسم تشیع جنازه همسر بوش پدر، نیز او را به مجلس راه ندادند؛ یعنی فردی تا این حد بدنام و فاسد و کثیف که واژه‌های فاسد، دزد، ابله، مجنون، روانی، پریشان مغز، بی‌آبرو ... هر روز و هر ساعت از رسانه‌های آمریکا علیه او عنوان می‌شود، واکنشی مشابه نشان بدهد؟ اگر پاسخ ما مثبت باشد شک نکنیم که این دقیقا چیزی است که ترامپ می‌خواهد تا متحدان اروپایی را جذب خود کند و از این حرکت جنون آمیز برای خود یک پیروزی بسازد.

آن هم در شرایطی که ایران در کنار خود کل جهان را دارد او در کنار خود هیج کسی را از جمله اکثریت مطلق مردم آمریکا را. ما با چنین واکنشی به او فرصت خواهیم داد استدلال کند که حرف هایش درباره تهدید‌آمیز بودن ایران درست بوده است. این البته یک انتخاب است که هیچ نتیجه‌ای نه برای ما جز ویرانی و تخریب و تهید کشورمان در بر نخواهد داشت و همین طور به هدر رفتن سال‌ها تلاش برای رسیدن به توافقی که به ما امکان دهد شاید بتوانیم مشکلات کشور را حل کنیم.

اما راه حل دیگری هم هست و آن همراه شدن با اروپا و ندادن کوچکترین بهانه‌ای به کشور‌های قدرتمند برای خروج از برحام تا فشار را بر آن‌ها افزایش دهند و این کشور و در واقع دولت ترامپ را هر جه بیشتر زیر کنار رفتن قرار دهند. کشور‌های اروپایی اعلام کردند که به برجام پایدار هستند و آن را برغم آمریکا ادامه خواهند داد. به نطر نمی‌رسد که اگر کسی واقعا دلسوز کشور و آینده آن باشد تردیدی در انتخاب درست داشته باشد. آمریکا در منطقی که با دخالت‌های نظامی و سلطه جویانه از پنجاه سال پیش دائما افزایش یافته امروز به یک بن بست رسیده است که در حال نابود کردن دستاورد‌های دموکراتیک و نهاد‌های بنیانگذارش هستند. این مشکل آمریکایی‌ها است. مشکل ما تلاش برای حل مشکلات خودمان بدون کوچکترین خشونت و در عقلانیت کامل است، ولوآنکه این عقلانیت نیز به سختی بتواند به دست بیاید.

کمترین تردیدی در این پاسخ روشن یعنی اعلام پایبندی ایران به تمام تعهداتش و ادامه برجام با همراهی اروپا و علیه آمریکا از این رو تنها پاسخ مناسب به شمار می‌رود. خونسردی کامل در برابر اظهارات و اقدامات یک روانی خطرناک برای آمریکا، و برای جهان، تنها راهی است که در برابر ما وجود دارد. ایران باید نشان بدهد که برخلاف آمریکا به تعهدات بین المللی خود پایبند است و این امر بدون شک شرکای اروپایی و آسیایی برجام را وا خواهد داشت حتی اگر زیر فشار آمریکا قرار بگیرند، به کمک مخالفان درونی ترامپ هرچه بیشتر تلاش کنند که به کابوس ترامپ از طریق کلید زدن استیضاح او دستکم از انتخابات میان دوره‌ای نوامبر ۲۰۱۸ اقدام کنند. این امر با مشکلات زیادی برای ما و سایر امضا کنندگان برجام همراه خواهد بود، اما این مشلات به نسبت سناریو‌های کابوس‌واری که مغز تخریب شده ترامپ را پُر کرده اند بسیار کم خطر‌تر هستند. اما برای کسانی که با هر استدلالی تصور می‌کنند که اقدامات وحشیانه و دیوانه‌وار ترامپ ممکن است سبب کوچکترین تغییری در جهت مثبت در ایران بشود و گرهی از کوچکترین مشکلات ما بگشاید، جز آنکه اظهار تاسف کنیم و از این همه بی‌درایتی و نادیده گرفتن تاریخ و عقل سلیم در سرنوشت کشور خود بر خود بلرزیم، پاسخی نداریم.