کرونا درمدتی که در کره خاکی جا خوش کرده است، به مثابه طوفانی سهمگین همه اقتصادهای دنیا را گرفتار کرد و شد «شاه‌بیت» سقوط بازارهای مالی جهان.

به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، سقوط بازارهای جهانی نفت، بازارهای مالی و ورشکستگی شرکت‌های مدعی در سراسر گیتی نشان از تحولی عظیم و عمیق در سپهر آتی دنیا دارد که بی‌تردید تاثیرگذاری بی‌بدیل آن در همه ابعاد قابل تحلیل است.

بنابراین گزارش، کرونا ویروس و بیماری ناشی از آن (کووید ١٩) خیال عقب‌نشینی ندارد و کشورهای توسعه یافته، در حال توسعه و کمتر توسعه یافته از تبعات سخت ویروس و بیماری جدید در امان نیستند. اکنون و در واقعیتی انکارناشدنی، این ویروس هم در حال مبتلا کردن و کشتن انسان‌هاست، هم سیستم بهداشتی دنیا را به چالش کشیده و هم حتی اقتصاد کشورهای مغرور را درهم شکسته است.

این گزارش حاکی از آن است طلای سیاه که شاید نام طلا، دیگر برازنده اش نباشد، سقوطش در ٢٠ سال گذشته بی‌سابقه بوده است و این در حالی است که در کنار پدیده کرونا، به گفته کارشناسان نفتی اختلافات اوپک و روسیه و فروپاشی اوپک پلاس هم به سقوط بیشتر قیمت نفت دامن زده است.

حال با وضعیت به وجود آمده کشورهایی که وابستگی آنها به نفت زیاد بود و بودجه آنها از طریق درآمدهای نفتی تامین می شد  درنوک پیکان آسیب قرار دارند که در ادامه به بررسی برخی از مهمترین آنها می پردازیم.

ایران؛  

به گفته تحلیل گران نفتی در این میان، شاید تنها تولیدکننده نفت دنیا که کمتر دچار خسران می‌شود، ایران است. صنعت نفت کشوردر دو سال اخیر، دچارسخت‌ترین تحریم‌ها از جمله تحریم فروش نفت بوده و همین امر سیاست گذاران را بر آن داشت که بودجه‌ای با حداقل اتکا به نفت بنویسند و بر این اساس، در زمانه‌ای که سعودی‌ها، روس‌ها، آمریکایی‌ها و دیگر تولیدکنندگان ریز و درشت نفت زیان‌های میلیاردی می‌کنند، نفت ایران فعلا مصون از این ضررهاست، هر چند تبعات و آثار منفی این ویروس کشنده در سایر بخش‌های اقتصاد ایران غیرقابل کتمان خواهد بود.

عمان

تحلیلگران ممکن است در ارزیابی نقش عمان به عنوان میانجی در یک منطقه پررویداد اغراق کرده باشند اما در این که این کشور از نظر مالی به دردسر افتاده است، هیچ تردیدی وجود ندارد.

مشکلات عمان با توجه به حساسیت این کشور به شوک‌های قیمت نفت، دور از انتظار نیست. در واقع عمان یکی از آسیب پذیرترین تولیدکنندگان نفت در این زمینه است. طبق گزارش موسسه اعتبارسنجی فیچ، عمان به قیمت ۸۲ دلار هر بشکه نفت برنت نیاز دارد و این حداقل قیمتی است که این کشور برای متوازن کردن بودجه‌اش به آن نیاز دارد در حالی که قیمت نفت برنت اکنون نصف این سطح هم نیست.

طبق گزارش موسسه PwC، با فرض قیمت ۵۸ دلار هر بشکه نفت برنت، درآمدهای نفتی قرار بود حدود دو سوم از کل درآمد بودجه سال ۲۰۲۰ عمان را تشکیل دهند. عمان حدود یک میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده و تقریبا همه آن را صادر می‌کند. عمان برای سر پا ماندن در این شرایط دشوار، در حال بررسی دریافت کمک از سایر کشورهای منطقه خلیج فارس است و ممکن است این کمک را از قطر یا امارات متحده عربی یا حتی عربستان سعودی دریافت کند.

آنگولا

آنگولا که دومین تولیدکننده بزرگ نفت آفریقا است، به درآمدهای نفتی خود متکی است که درحدود ۹۰ درصد از کل درآمد صادراتی این کشور سهیم است.

ارزش صادرات نفت آنگولا در ماه مه نسبت به آوریل نیمی کاهش پیدا کرد و برای آنگولا حدود ۳۸۰ میلیون دلار درآمد از فروش نفت در این ماه به همراه آورد. طبق آمار اوپک، تولید این کشور از ۱.۴۰۲ میلیون بشکه در روز در مارس به ۱.۳۱۳ میلیون بشکه در روز در آوریل و سپس به ۱.۲۸۰ میلیون بشکه در روز در ماه مه کاهش پیدا کرد

نیجریه؛

نیجریه که بزرگترین تولیدکننده نفت آفریقا است، با بحران تولیدکنندگان نفت مستقل مواجه است که شرکت نفتی مستقل شورلاین گروپ آن را فاجعه تمام عیار خوانده است. در نیجریه، تولیدکنندگان نفت مستقل در حدود یک پنجم یا ۴۰۰ هزار بشکه در روز تولید نفت نیجریه سهم دارند. تولیدکنندگان مستقل نیجریه که زیر بار بدهی قرار دارند در شرایط نامساعدی قرار دارند به دلیل این که اکثر این شرکتها دارایی‌هایشان را شش سال قبل که قیمت نفت حدود ۱۰۰ دلار در هر بشکه بودند خریدند.

برای شرکت دولتی NNPC اوضاع بهتر نیست و این شرکت از شرکا و تامین کنندگانش درخواست کرده است هزینه‌هایشان را ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش دهند. این شرکت قصد دارد تا پایان سال ۲۰۲۱ حدود ۱۰ دلار در هر بشکه از هزینه‌های تولید خود بکاهد. با توجه به این که نیجریه به قیمت ۱۴۴ دلار هر بشکه نفت برای سودآوری نیاز دارد، این رقم کافی به نظر نمی‌رسد.

ونزوئلا

با در نظر گرفتن بحران اقتصادی عمیقی که ونزوئلا در آن فرو رفته است، گفتن این که سقوط قیمت نفت تا چه حد به مشکلات این کشور اضافه کرده، دشوار است. این کشور بزرگترین ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد و با این حال شمار دکل‌های حفاری نفت فعال این کشور به یک حلقه کاهش پیدا کرده و میلیاردها بشکه نفت استخراج نشده مانده در حالی که این کشور دچار مشکلات مالی و اقتصادی است. علاوه بر تحریمهای آمریکا علیه صادرات نفت ونزوئلا، تولید نفت این کشور به ۵۷۰ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرده است.

بحرین

افزودن بحرین به فهرست کشورهایی که به دلیل سقوط قیمت نفت دچار مخاطره شده‌اند، قابل بحث است. این کشور به عنوان دست نشانده سعودی‌ها ممکن است در صورت وجود مشکل واقعی از حمایت سعودی‌ها برخوردار شود اما قیمت نفت مورد نیاز بحرین ۹۶ دلار در هر بشکه است که دومین قیمت بالا برای سودآوری در جهان پس از نیجریه محسوب می‌شود.

عربستان سعودی هم که به دلیل سقوط قیمت نفت با مشکلات مالی مواجه شده است ممکن است در کمک به بحرین با محدودیت‌هایی روبرو شود. نفت ۸۵ درصد از بودجه بحرین را تشکیل می‌دهد. با وجود هزینه‌های بالای تولید نفت در شرایط تنگنای مالی، به نظر می‌رسد بحرین به دنبال انجام اکتشافات نفتی بیشتر است.

عراق

عراق هم مانند ونزوئلا حتی پیش از سقوط قیمت‌های نفت با مشکلاتی روبرو بود. ناآرامی سیاسی، عدم بودجه سال ۲۰۲۰، شیوع ویروس کرونا و کسری مالی ۲۰ میلیارد دلاری تنها بخشی از مشکلات این کشور است. عراق قادر نیست حقوق کارمندان دولتی را در ماه‌های ژوئن و ژوییه پرداخت کند و از سوی اوپک برای کاهش تولید مطابق با توافق کاهش تولید اوپک پلاس تحت فشار قرار دارد. تولید نفت عراق که به قیمت نفت ۶۰ دلار نیاز دارد، از ۴.۵۷ میلیون بشکه در روز در مارس به ۴.۱۶۵ میلیون بشکه در روز در ماه مه کاهش پیدا کرد.