تحرک در بخش انرژی، به عنوان بخش پیشران دراقتصاد، می تواند به میزان زیادی سایر بخش‌ها را فعال سازد و حوزه های انرژی های نو و تجدیدپذیر نیز ظرفیتهای بسیار بالایی برای جذب سرمایه گذاری خارجی دارند.

رضا پاکدامن، کارشناس حقوق انرژی و معاملات بین الملل، در گفتگو با خبرنگار جهان اقتصاد اظهار کرد : طبق گزارش اخیر آنکتاد (نهاد تجارت و توسعه سازمان ملل متحد)، وضعیت سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) درجهان طی سال 2019 ، بالغ بر1.39 تریلیون دلار بوده که نسبت به سرمایه گذاری های صورت گرفته به مبلغ 1.41 تریلیون دلار طی سال 2018، یک درصد کاهش را نشان می دهد و سه عامل اصلی این کاهش عملکرد اقتصاد، غیرشفاف بودن سیاستها و تنشهای تجاری است .

وی تصریح کرد: جریان سرمایه گذاری خارجی به سمت کشورهای توسعه یافته به سطح پایینی رسیده و با کاهش 6 درصدی، به حدود 643 میلیارد دلار رسیده است ولی جریان سرمایه گذاری خارجی به سمت کشورهای درحال توسعه با ارزش 695 میلیارد دلار نسبت به دوره قبل، ثابت مانده است.

وی با اشاره به اینکه اقتصادهای درحال گذار (جمهوری‌های شوروی سابق)، موفق به جذب 57 میلیارد دلار شده اند گفت: جذب سرمایه گذاری خارجی توسط انگلستان به دلیل خروج از اتحادیه اروپا، 6 درصد کاهش داشته است و این روند خصوصا روی پروژه های نفتی این کشور در دریای شمال تاثیر منفی خواهد گذاشت.

وی ادامه داد : سرمایه گذاری خارجی در هنگ کنگ نیز به دلیل  تشدید تنشهای سیاسی این منطقه تحت حاکمیت چین، 48 درصد کاهش را نشان می دهد و میزان سرمایه گذاری خارجی در کشورهای چین و آمریکا  نسبت به سال قبل ثابت مانده است.

پاکدامن بیان کرد: در شرایطی که کلیه کشورها اعم از توسعه یافته و درحال توسعه، در رقابتی سخت به دنبال جذب سرمایه های خارجی هستند، سهم کشور ایران بسیار ناچیز بوده است و رقمی حدود ۳.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ به عنوان سرمایه گذاری خارجی در ایران گزارش شده است.

وی خاطرنشان کرد: از حدود ۷۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی  جذب شده  توسط کشورهای درحال توسعه،  سهم ایران نسبت به ظرفیتهای بسیار بالای کشور در حوزه های انرژی، ساختمان، گردشگری و...  بسیار ناچیز است ، که در راستای "نجات اقتصاد ملی" باید در این رابطه آسیب شناسی جدی صورت گیرد.

این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه بسیاری از پروژه های نفت و گاز کشور "بی رمق" شده اند گفت : تحرک این بخش، به عنوان بخش پیشران در اقتصاد ، می تواند به میزان زیادی سایر بخشها را  فعال سازد و حوزه های انرژی های نو و تجدید پذیر نیز ظرفیتهای بسیار بالایی برای جذب سرمایه گذاری خارجی دارند.

وی با اشاره به اینکه موانع جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران را می توان به دو گروه  موانع بین المللی و داخلی طبقه بندی کرد بیان کرد : دیپلماسی اقتصادی،  توافقات سریع با شرکتهای ریسک پذیر خارجی برای سرمایه گذاری در ایران ،در این شرایط ضروری به نظر می رسد.

 پاکدامن افزود: صرفنظر از موانع بین المللی ، آنچه موجب میزان پایین سرمایه گذاری‌های خارجی در ایران مخصوصا در حوزه انرژی، شده موانع داخلی است که این موانع  شامل سیاستها و مقررات غیرمنعطف و ناسازگار برای توسعه اقتصادی است .

به گفته وی به نظر می رسد در کشور ما قبل از اصلاح سیاستها و روشها ، این گونه بینش ها که جای بازتاب مستقیم در تصمیم سازیها و سیاستگذاری ها  و قانونگذاری ها دارد باید اصلاح گردد.

وی  تصریح کرد : رقابت در جذب سرمایه گذاری خارجی به شدت در دنیا شتاب گرفته و این موضوع مختص کشورهای درحال توسعه نبوده، بلکه کشورهای توسعه یافته صنعتی نیز با جدیت به دنبال بسترسازی  برای هدایت سرمایه های خارجی به سمت کشورهای خود هستند ، به طوری که این سیاست منجر به تنش شدید سیاسی بین قدرتهای بزرگ خصوصاً آمریکا و چین شده است.

پاکدامن ادامه داد: اکثر کشورها در مدل موافقتنامه های سرمایه گذاری اخیر خود ، بازنگری و اصلاحات لازم خصوصاً در زمینه سازوکار حل و فصل اختلافات بین دولت و سرمایه گذار صورت داده اند و رویکردها در این زمینه از تشکیل هیات های داوری تا تعیین دادگاه صالح برای رسیدگی به اختلافات متنوع بوده است.

 وی در پایان مطرح کرد :در این رقابت جهانی مخصوصا در حوزه انرژی،سهم کشور ما چقدر بوده است؟ در صورتی که قصد جذب سرمایه های خارجی را داشته باشیم ( موضوعی که سیاستهای کلی نظام بر این امر تاکید دارند)، این سوال مهم به ذهن متبادر می شود که آیا بسترهای لازم برای تحقق این هدف و سیاست در کشور مهیا شده است؟!