مهمترين دلايل افت شاخص و قيمت ها از زمستان سال گذشته تا به کنون سلسله اي از اتفاقات کلان سياسي و اقتصادي است که پشت سر هم مانند مسابقه دوي امداد، بحران را در طول زمان دست به دست کردند تا به وضعيت فعلي رسيديم.

عوامل ايجاد بحران در بازار را مي توان اينگونه برشمرد‎:‎

بحران هسته اي: اگرچه طرفين تاکيد دارند تا سه يا چهار ماه آينده ممکن است توافق حاصل شود و بسياري اعتقاد دارند که اين توافق برگشت ناپذير است اما بايد قبول کرد که انسان عاقل از يک سوراخ دو بار گزيده نمي شود. بنابراين بهتر است تحليل خود را بر مبناي توافق در تيرماه بگذاريد تا مجددا محاسباتتان در پايان سه يا چهار ماه آينده به مشکل برنخورد. اگر هم توافق زودتر انجام شد که چه بهتر‎!‎

کاهش قيمت نفت و محصولات پتروشيمي: با توجه به کاهش قيمت نفت تا سطوح 66 دلار، کاهش قيمت و سقوط آزاد محصولات پتروشيمي نيز رقم خورده است. تحليلگران و معامله گران بورسهاي نفتي پيش بيني قيمت 40-45 دلاري را براي نفت کرده اند درحاليکه هيچ کدام از اين تحليلگران افت قيمت نفت را پيش بيني نکرده بودند و قيمتهاي قراردادهاي آتي چند ماه گذشته آنان در سطوح قبلي قيمت نفت بود. اين تصميم اوپک بود که قيمت نفت را اينگونه کاهش داد نه پيش بيني معامله گران. ‏

وضعيت بودجه کشور و لايحه حمايت از توليد: بودجه ارايه شده براي کشور بودجه اي قابل قبول و تقريبا مورد توافق اکثر تحليلگران است. اثرات فشار هزينه اي بر توليدکنندگان و صنعتگران افزايشي ديده نشده است و قيمتها نيز در حد معقولي قرار دارند. به نظر نمي رسد تصويب بودجه التهابات و نوسانات خاصي در بازار ايجاد کند. تنها مسئله ممکن است وضعيت قيمت نفت باشد. ‏

اما وضعيت گروه هاي بازار با توجه به سناريوهاي در نظر گرفته شده براي عوامل ايجاد کننده ريسک‎:‎

گروه خودرو: اگرچه بسياري سرنوشت اين گروه را به مذاکرات هسته اي و رفع تحريم گره زده اند اما حرکت بنيادين اين گروه منوط به ارايه گزارشات مناسب از وضعيت توليد و فروش و عملکرد است. در حال حاضر توليد خودرو روندي افزايشي را داشته است و به هيچ عنوان با توليد سال قبل قابل قياس نيست. بسياري از سهم هاي بزرگ خودرويي مي توانند بودجه مناسبي را براي سال 94 درنظر بگيرند اگرچه که به دليل مشخص نبودن رفع تحريم ممکن است اندکي محتاطانه باشد. ‏

گروه ليزينگ: اگر فکر مي کنيد که بازار خودرو رو به بهبود است اما نسبت به خودروييها ابهام داريد مي توانيد ليزينگي ها را به عنوان يک گروه کم ريسک تر در نظر بگيريد. برخي از شرکتهاي ليزينگ با توجه به رشد توليد خودرو، بودجه هاي سال آينده و حتي سود سال 93 را مي توانند با رشد بيشتري همراه کنند. در اين گروه نيز بايد سهام خوش سابقه تر و موفق تر را با بررسي صورتهاي مالي پيدا کنيد.‏

گروه پتروشيمي و پالايش: افت قيمت نفت تاثير مستقيمي بر پالايشي ها خواهد گذاشت و ممکن است بودجه سال 94 آنها و حتي سود سال 93 آنها با تغييرات جدي مواجه شود. گروه پتروشيمي نيز اگرچه با کاهش قيمت محصولات خود روبرو شده است اما افزايش نسبي قيمت ارز و افزايش مقدار فروش صادراتي مي تواند بخشي از اين افت را جبران کند. ‏

گروه فلزات اساسي و معدنيها: اگرچه فعلا فلزات اساسي و معدنيها در رکود عميقي فرو رفته اند اما اين شرکتها نيز مي توانند سود سال 93 را به راحتي پوشش دهند. اين شرکتها همواره سود مناسبي را در مجمع تقسيم مي کنند و شرکتهاي سرمايه گذاري آنها (سهامداران آنها) نيز امسال سود حداکثري را توزيع خواهند کرد. ‏

گروه پيمانکاري: اين گروهها وابستگي کمي به قيمت نفت دارند و عمدتا قراردادهاي ارزي دارند. در اين شرايط و با همه ابهامات موجود وضعيت مناسبي دارند. رفع تحريمها مي تواند افزايش بيشتري در سود اين شرکتها را موجب شود. ‏

گروه بانکي: سرنوشت اين گروه هم به رفع تحريمها و هم به وضعيت بودجه 94 گره خورده است. سود سال 93 نيز در مجمع قابل دريافت است. اين گروه در حال حاضر افت مناسبي کرده اند و به نظر مي ر سد در سال جديد حتي فارغ از مسئله هسته اي بتواند بازدهي مناسبي نصيب سرمايه گذارن کند. ‏

گروه رايانه: اين گروه نيز در حال حاضر وضعيت مناسبي دارد اما در صورت بهبود وضعيت بانکها مي توانند رشد سود مناسبي تجربه کنند. رابطه اين شرکتها با بانکها مثل رابطه ليزينگي ها با خودرويي هاست. ‏

گروه حمل و نقل: اين گروه در بخش حمل و نقل آبي نوسانات بيشتري را تجربه مي کند. در صورت رفع تحريمها يکي از گروههاي است که بيشترين تاثير مثبت را خواهد پذيرفت. ‏

گروه سيمان، کاشي و گروه املاک و مستغلات: سرنوشت اين سه گروه به خروج بازار مسکن از رکود وابسته است. با توجه به بودجه کشور در سال 94 امکان تحرکات اين گروه وجود خواهد داشت. گروه کاشي بسيار از وضعيت رکود مسکن متأثر مي شوند. ‏

گروه قند و شکر: اين گروه نيز تاثير مستقيمي از تحريم ها نمي پذيرد. در اين گروه بايد به وضعيت جذب چغندر هر شرکت و وضعيت بنيادين و وضعيتP/E ‎آنها توجه کرد. ‏

گروه‌هاي توليد کننده روغن موتور: اين شرکتها با توجه به کاهش قيمت جهاني نفت در صورتيکه صادر کننده روغن پايه نباشند و محصولات خود را در داخل به فروش برسانند مي توانند از افزايش حاشيه سود بهره مند شوند. به تازگي مجوز افزايش محصولات اين شرکتها نيز صادر شده است. ‏

‎*‎برگرفته از بخش گزارشات ويژه پورتال مشاوره و تحليل شرکت مشاور سرمايه گذاري ابن سينا مدبر (اماکو)‏