ایسنا :چند ماهی از تولد بورس نفت نگذشته است که به اعتقاد کارشناسان قیمت گذاری ناعادلانه زمینه تعطیلی بورس نفت را فراهم کرده است.
برای نخستین بار در تاریخ طلسم فروش نفت خام در بورس شکسته شد و این محصول بعد از گذشت 14 سال در بورس انرژی مورد معامله قرار گرفت به طوری که در روز 17 فروردین امسال سرانجام شرکت ملی نفت به عرضه نفت خام در بورس انرژی رضایت داد و برای اولین بار 2 هزار و 920 بشکه از این محصول در بورس انرژی عرضه شد

در این عرضه 12 پالایشگاه مورد تایید شرکت نفت قرار گرفت و در روز اول رقابت از قیمت پایه 306 هزار تومان که از سوی عرضه کننده نفت خام تعیین شده بود، آغاز شد که در نهایت 2920 بشکه نفت خام داخلی برای اولین بار در بورس انرژی عرضه شد که این میزان به همان قیمت پایه به فروش رفت.
خرید و فروش نفت خام در بورس انرژی در روزهای اول با موفقیت انجام شد اما در حال حاضر که چند ماهی از عرضه نفت خام در بورس انرژی گذشته است این عرضه با مشکلاتی مواجه شده و قیمت‌گذاری ناعادلانه از سوی شرکت ملی نفت و تعیین قیمت‌های انحصاری، بورس نفت را در آستانه تعطیلی قرار داده است.
به این ترتیب با وجود آنکه طلسم عرضه نفت خام از طریق بورس انر‌ژی در دولت جدید پس از 14سال شکسته شد اما این بار نیز مانع جدی پیش روی این محصول قرار گرفته و نحوه قیمت‌گذاری و عدم تمایل خریداران به خرید عملا معاملات نفت خام را متوقف کرده است.
به طوری که تمام بشکه‌های نفتی که از طریق بورس انرژی به پالایشگاه‌های بخش خصوصی و کوچک فروخته می‌شود با محاسبه ارز آزاد است درحالی‌که شرکت ملی نفت همین نفت را به قیمت ارز مبادله‌ای ی و با 5 درصد تخفیف به پالایشگاه‌های بزرگ دولتی می‌فروشد.
ضمن اینکه گران تر بودن خوراک خریداری شده شرایط رقابت را از بخش خصوصی گرفته است زیرا پالایشگاهی که نفت را گران‌تر خریداری می‌کنند نمی‌تواند محصول بهتری در مقایسه با پالایشگاه‌های بزرگ‌تر تولید کند به همین دلیل نفت عرضه شده از سوی شرکت ملی نفت به دلیل تعیین قیمتهای ناعادلانه و غیر رقابتی بودن، بدون خریدار مانده است.
این موضوع توسط مدیر روابط عمومی بورس انرژی نیز تائید و عنوان شده است که نفت عرضه شده در بورس کالا خریداری ندارد و به دلیل قیمت بالا پالایشگاه‌ها تمایلی به خرید این محصول ندارند به طوری که از 17 فروردین ماه تا کنون تنها 13 هزار بشکه نفت خام فروخته شده است. از دیگر مشکلات جدی بر سر راه معامله نفت خام در بورس انرژی این است که قیمت پایه نفت خام توسط شرکت ملی نفت تعیین می شود که این قیمت در فضای رقابتی و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین نمی شود چرا که شرکت نفت حاضر نیست نفت خود را به قیمت‌های پایین‌تر از قیمت تعیین شده عرضه کند که این فرایند با کارکرد اصلی بورس مغایر بوده و مانع شفاف شدن قیمت‌ها می شود.
به گزارش ایسنا ، در حالی که یکی از اهداف عرضه نفت خام در بورس انرژی شفاف شدن قیمت این محصول بود ولی قیمت نفت عملا توسط بورس انرژی تعیین نمی‌شود.
مشکلات معامله نفت خام در بورس انرژی در حال شدت گرفته است که مسوولان مختلف در روز اول از عرضه این محصول حمایت کرده و عرضه نفت خام را نقطه عطفی در بازار سرمایه دانستند تا جایی که معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی در مراسم عرضه نفت خام ضمن اعلام اینکه با عرضه نفت خام در بورس انرژی روز بزرگی در تاریخ بازار انرژی ایران رقم خورد تاکید کرد که وزارت اقتصاد کاملا از بورس انرژی حمایت می کند.
همچنین رییس سازمان بورس نیز با ابراز خرسندی از عرضه موفق نفت در بورس انرژی، اظهار امیدواری کرد که با عرضه نفت خام در بورس انرژی می توانیم در آینده در قیمت‌های نفت در منطقه اثرگذار باشیم.
اما با گذشت تنها 4 ماه از عرضه نفت خام،این محصول بدون خریدار مانده و نتوانسته است که هدف اصلی عرضه را محقق کند تا جایی که مدیر عامل بورس انرژی نیز نسبت به این وضعیت اعتراض کرده و در گفت و گو با خبرگزاری وابسته به وزارت نفت اعلام کرد که عرضه نفت خام در بورس انرژی عملکرد قابل ‌قبولی ندارد زیرا خریداران قیمت عرضه را نمی‌پذیرند و پالایشگاه‌های کوچک مانند پالایشگاه‌های بزرگ نیز توان خرید ندارند چون شرکت ملی نفت نرخ تسعیر ارز را بر مبنای ارز آزاد حساب می‌کند و پالایشگاه‌های کوچک نمی‌توانند اقدام به خرید کنند.