منتقدین سابق وزیرنفت چه پاسخی دارند؟

مهناز اسماعیلی

روز شنبه خبری بر روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت مبنی بر اینکه بانک جهانی تلاش هایی را برای پایان دادن به سوختن گاز در مشعل های تأسیسات نفتی در جهان آغاز کرده و اعلام کرده است در کنار منافعی که در این اقدام هدر می رود محیط زیست نیز از این مسئله آسیب می‌بیند.

براساس گزارش بانک جهانی، سالانه میلیون ها متر مکعب گاز در مشعل های تأسیسات نفتی سراسر جهان سوخته و هدر می رود.

این اقدام به ورود میلیون ها تن دی اکسید کربن به اتمسفر منجر می شود. از سوی دیگر این اقدام بر محیط زیست تأثیر گذار بوده و تغییرات منفی آب و هوایی را از طریق تولید دی اکسید کربن، کربن سیاه، و دیگر آلاینده های محیطی تشدید می کند.

همچنین گازی که در این مشعل ها هدر می رود بسیار ارزشمند بوده و استفاده از آن می تواند به توسعه اقتصادی پایدار درکشورهای درحال توسعه منجر شود.

بانک جهانی به همراه تعدادی از دولت ها، صنایع و فعالان بخش توسعه در حال برنامه ریزی برای آغاز اقدام با هدف از بین بردن این مشعل ها در تأسیسات نفتی در سراسر جهان است.

میزان سوختی که سالانه از طریق گاز فلر یا گاز مشعل هدر می‌رود می‌تواند کل سوخت آفریقا را تامین می‌کند.

در این میان گفته می شود که کشورهای تولید کننده نفت در طول دهه های گذشته با سرمایه گذاری بر تاسیسات نفتی خود و اعمال بهینگی در مدیریت این صنعت، توانسته اند گازهای فلر را تنها در حد ضرورت پالایشگاه های خود بسوزانند و با سرمایه گذاری روی این گازها از قبل آن تولید سرمایه و ارز کنند. در میان تولید کنندگان نفت، ایران بعد از روسیه و نیجریه، سومین سوزاننده بزرگ گازهای فلر است.

حجم تقریبی گازفلری که روزانه در صنایع نفتی ایران نیز سوزانده می شود چیزی در حدود سی تا چهل میلیون متر مکعب است. حال دولت در فکر سرمایه گذاری روی این گازها و تولید ارز از قبل حضور بخش خصوصی برای استفاده از این گازها جهت تولید برق و انرژی است. اما مهمترین نتیجه از قبل کاهش سوختن این گاز را می توان در بهبود وضعیت محیط زیستی استان های تولید کننده نفت دانست. آنچنانکه برخی کارشناسان در این پرونده نیز اشاره کرده اند بخشی از باران های موسوم به اسیدی در استان های جنوبی ناشی از سوزاندن گازفلر است.

با این استدلال ها بود که ایران در پاییز 92، مشعل گاز سکوی نفتی ابوذر را به عنوان بزرگترین تاسیسات فراساحلی صنعت نفت ایران در خلیج فارس خاموش کرد تا حدود 25 میلیون فوت مکعب گاز به جای سوختن در تاسیسات پتروشیمی و نفت خارگ مورد استفاده قرار بگیرد.

غوغاسالاری ها دوباره آغاز شد

از سوی دیگر نیز در ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم و نشستن بیژن زنگنه بر مسند وزارت نفت دوباره غوغاسالاری های منتقدین درباره پروژه ای که در برخی مواردش به همین موضوع می پرداخت آغاز شد.

با این حال اما فعالین و مسوولان سرشناس حوزه نفت مانند مهندس نوذری (از مدیران نفتی دولت اصلاحات و وزیر نفت دوم دولت نهم)؛ مهندس ترکان (از مدیران نفتی دولت اصلاحات و از معاونین مهندس نوذری در دولت نهم)؛ مهندس سلطان پور (مدیرعامل شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران در دولت اصلاحات و دولت نهم) همگی بر این موضوع تاکید داشتند: «درست است که شاید قرارداد کرسنت؛ قرارداد خیلی خوبی نباشد ولی چه کسی پاسخگوی حجم عظیم گازی است که به خاطر توقف این قرارداد؛ 7 سال است که در میدان سلمان می سوزد؟».

آنها حتی به این موضوع اشاره می کردند که کسانی که جلوی اجرای این قرارداد را گرفتند؛ باید پاسخگوی این موضوع یعنی سوزانده شدن روزانه حدود 600 میلیون فوت مکعب گاز میدان سلمان بوده و حتی محاکمه شوند.

روزانه بیش از 10 میلیون مترمکعب گاز می سوزد

گفتنی است به طور متوسط به استثنای فازهای پارس جنوبی در سکوهای نفت ایران به طور متوسط روزانه بیش از 10 میلیون مترمکعب گاز بدون کوچکترین استفاده ای می سوزد. از اینرو شرکت ملی نفت ایران برای خاموش کردن مشعل‌ها و جمع آوری گازهای همراه نفت سرمایه گذاری حدود سه میلیارد دلاری را در دستور کار قرار داده است و هم اکنون ساخت مجتمع NGL خارگ و قشم در حال انجام است.

در همین رابطه چندی پیش معاون سرمايه‌گذاري شركت ملي نفت ايران هم اعلام كرده بود: با فروش گازهاي ارسالي به مشعل و با همكاري بخش خصوصي حدود 3 هزار مگاوات برق كه 3 برابر صادرات كنوني كشور است، توليد مي شود.

علي كاردر در گفت‌ و گو با پايگاه اطلاع رساني شركت ملي نفت ايران گفته بود: از ميزان گاز مشعل مورد مزايده، بخش خصوصي مي تواند ۳هزار مگاوات برق توليد و به خارج از كشور صادركند؛ اين درحالي است كه هم اكنون روزانه يكهزار مگاوات برق از كشور به خارج صادر مي شود.

تخفيف ۳۰درصدي وزارت نفت به اتمام زودتر از موعد پروژه

كاردر حتی ازتخفيف ۳۰درصدي وزارت نفت به اتمام زودتر از موعد پروژه خبر داده و گفته بود: زمانبندي اجراي پروژه تبديل گازهاي مشعل به محصولات با ارزش افزوده، يك سال در نظر گرفته شده است و بايد در اين مدت سرمايه گذار تاسيسات خود را اجرا كند و در صورتي كه زودتر از يكسال پروژه به اتمام برسد، تا قبل از يكسال به ازاي هر ماه ۳۰درصد كل قيمت به بخش خصوصي تخفيف داده مي شود.