در بررسی ِ رویکرد و گفتمان رسانه ای عربستان در قبال ایران در دوره ی ریاست جمهوری «محمود احمدی نژاد» مؤلفه هایی وجود داشت که در سطح کلان به عنوان سیاست جمهوری اسلامی ایران برای پیشبردِ اهداف منطقه ای آن مطرح می شد و اغلب بر این پیش فرض نادرست مبتنی بود که ایران همواره در حال توطئه چینی برای تضعیف کشورهای عربی از یک سو و تقویت جایگاه خود از سوی دیگر است.مؤلفه ی نخست، تنش فرقه ای و جدال نادرست شیعی - سنی در خاورمیانه بود. واقعیت آن است که برخی از رسانه ها و مقام های تندرو عربستان در زمان ملک عبدالله، تقویت و تشدید چنین تنشی را در راستای منافع خود و منزوی کردنِ ایرانِ شیعه و گفتمانِ سیاسی - دینی آن می دانستند.

در گفتمانِ فرقه ای مطرح شده در رسانه های عربستانی، به دلیل برخی رفتارهای نادرست دولت های نهم و دهم، ایران متهم اصلیِ پرونده ی تنش های فرقه ای در خاورمیانه جلوه داده می شد. در این معنا، شماری از رسانه ها و مقام های عربستان، ایران را کشوری شیعی که محور شیعی و مبتنی بر شکاف های مذهبی را شکل داده است وانمود می کردند که از یک سو تلاش می کند به تنش های این محور شیعی با سایر کشورهای عربی دامن بزند و از سوی دیگر با گسترشِ تنشِ شیعی - سنی در خاورمیانه درصدد بسط نفوذ و افزایش حضور خود در این منطقه است.

هم چنین آنان با تکیه بر گفتمانِ مقاومتی ایران در منطقه ی خاورمیانه، این تصور را القا می کردند که ماهیت این گفتمان مبتنی بر فرقه گرایی است و حمایت ایران از نظام سیاسی «بشار اسد» نه مبتنی بر بحث مقاومت بلکه مبتنی بر مؤلفه ای فرقه ای با این مضمون است که نظام شیعی (علوی) اسد در سوریه باید به هر قیمتی حفظ شود.

حمایت رسانه ای ایران از قیام آزادی خواهانه و اصلاح طلبانه ی مردم بحرین نیز یکی دیگر از مواردی است که به عنوان تلاش ایران برای دامن زدن به فرقه گرایی در منطقه مطرح می شد. ادعای حضور نیروهای ایران در عراق و لبنان و نیز تلاش برای تقویتِ حوثی ها در یمن از جمله مسایل مهمی است که جزیی از گفتمانِ یادشده به شمار می آِید و به صورت روزانه در رسانه های عربستان مطرح و تحلیل می شد.

مؤلفه ی دوم، ارتباط دادن مفاهیم ناامنی، بی ثباتی و تنش با آن چیزی است که «گسترش نفوذ ایران در کشورهای عربی» می خواندند. برخی مقام ها و رسانه های عربستان سعودی به طور مرتب این ادعا و استدلال را به طور مستقیم یا ضمنی مطرح می کردند که ایران همواره در تلاش بوده است از طریق بی ثبات سازی و بسط ناامنی در خاورمیانه، زمینه را برای گسترش نفوذ خویش فراهم کند.

ارتباط دادن نام ایران با ناامنی در جهان عرب البته از دیرباز یکی از مؤلفه های رسانه ای عربستان بوده است و حتی در دوره ی پیش از خیزش های فراگیر خاورمیانه نیز این رسانه ها به آن توجه می کردند. بنابر این مؤلفه، فرض بر آن است که نخست ایران جویای دخالت در کشورهای عربی و تابع کردنِ آنها بوده است و دوم این که تنها یا بهترین راه ورود ایران به کشورهای عربی، بی ثبات سازی این کشورها است. نمونه های عراق، لبنان، یمن و بحرین همواره در این زمینه مورد اشاره، تأکید و ادعای رسانه های عربستان قرار می گرفتند. وجه مشترک این نمونه ها در آن است که برونداد ناامنی ها روی کار آمدن یا تقویتِ جریان هایی بوده است که به طور عمده، هواخواه یا تابع یا متحد ایران به شمار می روند. در واقع این ادعا از جمله ادعاها یا به تعبیر خودشان استدلال های پرکاربرد در رسانه های عربستان در زمان حکمرانی ملک عبدالله و ریاست جمهوری احمدی نژاد بوده است.

مؤلفه ی سوم، ادعای سلطه جویی و برتری طلبیِ ایران در منطقه ی خاورمیانه و بلندپروازی های دولت های نهم و دهم برای تابع ساختن تمام عرب ها بود. در این معنا، همواره بلندپروازی هایِ ایرانِ پیش از انقلاب به مسایلی همچون بحث صدور انقلاب پیوند داده می شد.

یکی از بحث ها و ادعاهای اصلی در اخبار و تحلیل های رسانه های عربستان، همواره ارتباط برقرار کردن میان سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی ایران و مفهوم سلطه جویی و برتری طلبی بوده است. در این زمینه حتی مسایلی همچون اشغال مسجد الحرام به وسیله ی گروه «جهیمان العتیبی»، شورش های متوالی در مناطق شیعه نشین عربستان در دوره های مختلف و ... از منظر ارتباط آنها با آن چه «سلطه جویی و برتری طلبی ایران» توصیف می کردند، مورد توجه قرار می گرفت. خیزش های خاورمیانه عربی ظرف سال های گذشته نیز در رسانه های عربستان به عنوان ابزاری برای سلطه جویی ایران مطرح و کشورمان متهم می شد در این دوره بیش از پیش در این مسیر گام برداشته است.

با این همه، پس از درگذشت ملک عبدالله و روی کارآمدن ملک سلمان و تغییرات گسترده ای که در سطح حاکمیت در عربستان در جریان است و با توجه به سیاست «تنش زدایی» بر مبنای راهبرد «تعامل سازنده» با منطقه و جهان که دولت یازدهم به ریاست «حسن روحانی» در پیش گرفته است به احتمال زیاد میتواند رویکرد این کشور را نسبت به جمهوری اسلامی ایران بهبود بخشد و روابط ریاض - تهران توسعه یابد.