دنیای امروز، پس از آزمودن روش های گوناگون اداره جوامع، به این جمعبندی رسیده است که اداره نظامات عمومی، بویژه نظام حکمرانی، باالگوی دموکراسی موجب استفاده حداکثری از خرد جمعی، ارتقای کارآمدی و نهایتا خلق مشروعیت بیشتر می شود.امروز صرف نظر از چند کشور معدود، دموکراسی به عنوان اساس حکمرانی چنان در جهان فراگیر شده است که می توان آن را یکی از استانداردهای بدیهی حکمرانی در جهان معاصر دانست. این روش اداره جامعه به نهادهای مدنی که به مثابه اجتماعاتی کوچکتر در واقع یاخته های تشکیل دهنده جامعه اصلی هستند نیز، تسری یافته و به عنوان یک اصل بنیادین و استوار پذیرفته شده است.
انتخابات آزاد و سالم هسته مرکزی و ستون اصلی دموکراسی است و برخوردار شدن از مواهب و ارزشهای دموکراسی منوط به آزاد و سالم بودن انتخابات است. آزادی انتخابات یعنی نهادهای بالادستی نمی توانند بدون استدلال عقلی و برپایه مواد قانونی هیچ فردی را از کاندیداتوری منع و یا حق رای دادن را از افراد سلب کنند و سلامت انتخابات نیز بدین معناست که درفرایند انتخابات مجریان و ناظران اولا مرتکب هیچ رفتار، گفتار، تصمیم و اقدامی نشوند که به تبعیض میان کاندیداها منجر گردد و ثانیا با قدرت و دقت مجری قوانینی باشند که حق برخورداری کاندیداها و گروه‌های حامیشان از یک رقابت منصفانه را تضمین می کند.
طبیعتا درجریان هر مبارزه انتخاباتی دو دسته اقدام از سوی کاندیداها صورت می گیرد. اول کاندیداها توانایی و ظرفیت خود را جهت ایفای نقش مدیریت و حکمرانی به رای دهندگان می شناسانند و دوم اینکه نقاط ضعف و کاستی ها و کژی های رقیب شناسایی و به رای دهندگان عرضه می کنند تا آنها بدانند نباید به این افراد رای دهند. این دو الگوی رفتاری به مثابه آداب و عرف رقابت های انتخاباتی در جوامع دموکراتیک با حفظ برخی الزامهای کلان پذیرفته شده است و هرفرد و گروهی که به میدان رقابت می آید باید خود را برای نقدشدن در بی رحمانه ترین شکل و با شدیدترین بزرگنمایی های منفی آماده کند. بدیهی است این نقد ناظر بر کارنامه و برنامه های رقیب است و هیچ کاندیدایی نمی تواند خارج از عرف و قانون اتهام های غیر قابل اثبات به رقیب بزند.
یکی از الزامهای دموکراسی خواهی و پذیرفتن قاعده های رقابت اما این است که درجریان مبارزه انتخاباتی نمی توان اصل انتخابات را، به عنوان مسیر و الگوی استاندارد کسب قدرت، زیر سوال برد و همچنین نمی توان اصل مشروعیت و اقتدار نهادی که برای کسب قدرت در آن مبارزه می کنیم پرداخت. این مایه شگفتی خواهد بودکه فردی برای کسب ریاست بریک نهادکاندیداشود اما بگوید انتخابات برای کسب آن قدرت امر بیهوده ای است و باید از روش های دیگر به آن قدرت رسید. این نیز مایه شگفتی خواهد بود که افراد برای رسیدن به کرسی های پیش بینی شده دریک نهاد مدنی کاندیدا شوند اما درتبلیغات خود اصل آن نهادرا مخدوش سازند. به نظر می رسد از امروز تا روزی که مبارزه و یارگیری برای کسب رای در انتخابات اعضای هیات نمایندگان اتا ق های بازرگانی صنایع و معادن و کشاورزی به شکل پیدا و پنهان درجریان است باید از این دو الزام، یعنی احترام نظری و عملی به انتخابات به مثابه قلب دموکراسی و مخدوش نکردن اصل نهادمدنی یعنی اتاق ها، به عنوان بخشی از آداب اساسی رقابت دموکراتیک مراقبت کرد. ایجاد شبهه درمسیر مبارزه انتخاباتی با بیان داوری های سست و بی پایه و بیان نادرست از رخدادهای امروز و دیروز و به کارگیری روش های نادرست و ضد عقل و منطق از سوی هرگروه و هرکاندیدا به تضعیف بنیادین اتاق نزد مخالفان جدی آن منجر خواهد شد. نقش آفرینی موثر و ارزش آفرین کاندیداها از طریق عضویت دربالاترین رکن اتاق یعنی هیات نمایندگان، تنها هنگامی معنادار و ممکن است که پیش از آن به دست خود مشروعیت و اقتدار این نهاد را برای جلب چند رای بیشتر در انتخابات نابود نکرده باشند. قطعا برای تمام فعالان خردمند و نیک اندیش بخش خصوصی بقا و بالندگی اتاق به عنوان یک نهادمدنی که نماد اصلاح طلبی و تحول خواهی بخش خصوصی است؛ بر کسب قدرت نفوذ شخصى و گروهی بیشتر در هیات نمایندگان مقدم و ارجح است.
حسین سلاح ورزی - نایب رییس اتاق ایران
