گروه سیاسی- ایران و چین شباهت های مهمی با هم دارند. هر دو کشور میراث دار تمدن هایی کهن هستند. تمدن هایی با پیشینه ای طولانی و دستاوردهای درخشان فرهنگی وانسانی. امپراتوری هایی که برای قرن ها بر سرزمین هایی وسیع حکومت کرده اند و هماوردهای اسطوره ای هم بوده اند. کار هر دوی این تمدن ها اما با مدرنیته گره خورد و هر دو امپراتوری فرسوده و درهم شکسته گام به دنیای جدید گذاشتند، دنیای جدیدی که با معادلات دیگرگونه اش هر دو کشور را بیشتر در هم شکست و به حاشیه راند.
شباهت ایران و چین اما به این جبروت باستانی و در هم شکستگی در برابر طوفان مدرنیته باز نمی گردد. ایران وچین دو کشور انقلابی اند.
حزب کمونیست چین به رهبری مائو تسه تونگ بعد از جنگ جهانی دوم و به دنبال جنگ داخلی توانست رقبای ملی گرا را از خاک چین اخراج کند و جمهوری خلق چین را بنا نهد. پرجمعیت ترین کشور کمونیستی جهان با رهبری مردی که با حاکمان شوروی بعد از استالین میانه چندانی نداشت . با ایدئولوژی خود ساخته که ترکیبی غریب از مارکسیسم و برخی عناصر فرهنگ دیرپای امپراتوری کهن بود. و سال هایی مظهر آمال برخی از چپ گرایان مخالف اتحاد جماهیر شوروی به شمار می رفت. وارثان مائو البته چندان به میراث او وفادار نماندند و حزب کمونیست چین بیش از دو دهه است که مسیری توسعه ای پرشتاب را از مجرای ادغام در اقتصاد جهانی و البته عدول از آموزه های مائو تعقیب می کند. مسیری که از این کشور یکی از بزرگترین و روبه رشد ترین اقتصادهای جهان را ساخته است.
در ایران هم بیش از ۳۷ سال پیش انقلابیون مسلمان طومار حکومتی نزدیک به غرب را در تهران در هم پیچیدند و با تکیه بر آموزه های شیعی جمهوری اسلامی ایران را بنا نهادند. حکومتی که در ۳۷ سال گذشته بازیگر قدرتمند و همیشه حاضر صحنه خاورمیانه بوده است. با تکیه بر بنیان های انقلابی و سری آَشتی ناپذیر با غرب و در راس آن ایالات متحده . انقلابیون تهران اگرچه میانه ای با بلوک شرق نداشتند و از آموزه های چپ دوری می گزیدند در جدال با غرب و آن چه ضدیت با امپریالیسم می نامند، از انقلابیون چپ گرای چینی پابرجا تر بودند.
چین دهه هاست که مشکلات اساسی خود را ایالات متحده حل کرده است و رابطه این دو کشور امروز آمیزه ای از رقابت اقتصادی و سیاسی در کنار درهم تندیگی عمیق است. ایران اما هنوز رابطه ای با سردمدار جهان غرب ندارد. در طول دورانی که محمود احمدی نژاد ریاست دولت های نهم و دهم را در ایران بر عهده داشت تنش در رابطه ایران و کشورهای غربی و امریکا شدتی بی سابقه یافت.
ماجرای پرونده هسته ای و رویارویی همه جانبه سیاسی ایران و غرب بسیاری از شرکای اقتصادی غربی ایران را هم از حضور در صحنه بازداشت و به این ترتیب صحنه برای حضور بی رقیب چینی ها مهیا شد. چینی هایی که دغدغه های ایدئولوژیک غرب علیه ایران همراه نبودند و مسائل اقتصادی محور اصلی رویکرد آن ها به ایران بود.
علی رغم این پیوندها، چین در قالب ۱+۵ طرف مذاکره ایران در پرونده هسته ای بود و به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل چند بار به قطعنامه های تحریم ایران رای داد. در سال های پایانی این پرونده و در اوج تحریم های اقتصادی غرب علیه ایران چندین میلیارد دلار از دارایی های ایران در چین بلوکه شده بود.
حالا و با پایان یافتن ماجرای پرونده هسته ای ایران رئیس جمهوری خلق چین نخستین رئیس دولتی از جمع ۱+۵ است که خود را تهران رسانده است تا به تحکیم پیوندهای خود با تهران همت گمارد، پیوندهایی که برای اقتصاد نیازمند انرژی چین اهمیتی به سزا دارد. حاکمان عملگرای پکن امیدوارند با کاهش تنش میان ایران و غرب با خیالی آسوده تر روابط خود را با ایران پیگیری کنند و به آن عمقی راهبردی دهند.
ایران هم اعلام کرده است که یاران روزهای دشواری را در ایام گشایش از یاد نخواهد برد. همکاری راهبردی اقتصادی و سیاسی با چین احتمالا بخشی از نقشه راهی خواهد بود که قرار است توفیق در سیاست خارجی را به گشایش در اقتصاد ایران مبدل کند.
شی جین پینگ در تهران
دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران صبح شنبه در مجموعه فرهنگی - تاریخی سعدآباد تهران از "شی جین پینگ"، رییس جمهوری خلق چین به طور رسمی استقبال کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری در مراسم استقبال رسمی از رییس جمهوری چین، پس از نواخته شدن سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین، روسای جمهور دو کشور از یگان تشریفات سان دیدند و سپس هیأت‌های عالی‌رتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند.
رییس جمهوری چین جمعه شب در صدر هیاتی بلند پایه از مقامات سیاسی و اقتصادی این کشور وارد تهران شد و در فرودگاه مهرآباد تهران مورد استقبال دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان قرار گرفت.
امضا ۱۷ سند همکاری
روز گذشته و بعد از مذاکرات دوجانبه هیئت های، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین در راستای تعمیق و تحکیم مناسبات و همکاریهای مشترک ۱۷ سند و یادداشت تفاهم همکاری امضاء کردند.
این اسناد همکاری در حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی و "شی جین پینگ"روسای جمهوری دو کشور، توسط مقامات عالی‌رتبه دو کشور امضاء شد.
یادداشت تفاهم ارتقاء کمربند اقتصادی جاده ابریشم و ایجاد جاده ابریشم دریایی قرن ۲۱ بین دولت جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان و رییس کمیسیون توسعه و اصلاحات چین به امضاء رسید.
یادداشت تفاهم بین سازمان انرژی اتمی ایران و انرژی اتمی چین در خصوص همکاری در زمینه مصارف صلح‌آمیز انرژی توسط رییس سازمان انرژی اتمی ایران و رییس آژانس انرژی اتمی چین و معاهده بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین در زمینه معاضدت حقوقی دوجانبه در موضوعات کیفری و همچنین معاهده معاضدت قضایی در موضوعات مدنی و تجاری بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین، توسط وزیر دادگستری ایران و وزیر امور خارجه چین به امضاء رسید.
همچنین در مراسم امضاء اسناد و یادداشت تفاهم همکاریهای مشترک دو کشور، تفاهم‌نامه همکاری میان معاونت علمی و فناوری ایران و وزارت علوم و تکنولوژی چین توسط معاون علمی و فناوری رییس جمهوری و وزیر امور خارجه چین امضاء شد.
یادداشت تفاهم همکاریهای زیست‌محیطی میان سازمان حفاظت محیط زیست، صندوق ملی محیط زیست ایران و کمیسیون ملی توسعه و اصلاحات چین در خصوص ارایه کالا برای مقابله با تغییرات آب و هوا، توسط معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست ایران و رییس کمیسیون توسعه و اصلاحات چین و نیز یادداشت تفاهم تقویت همکاریهای صنعتی، معدنی و سرمایه‌گذاری فی‌مابین وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران و کمیسیون ملی توسعه و اصلاحات چین، توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران و رییس کمیسیون توسعه و اصلاحات چین به امضاء رسید.
در این مراسم و در حضور روسای جمهور ایران و چین، همچنین یادداشت تفاهم بین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران و وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین در زمینه همکاریهای ارتباطات و فناوری اطلاعات توسط وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران و وزیر صنعت و فناوری اطلاعات چین و یادداشت تفاهم تأمین اعتبار مالی پروژه خط آهن سریع‌السیر تهران – مشهد بین وزارت راه و شهرسازی ایران و بانک صادرات و واردات «اگزیم» چین توسط وزیر راه و شهرسازی ایران و رییس اگزیم بانک چین امضاء شد.
یادداشت تفاهم همکاری بین وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران و وزارت بازرگانی چین در زمینه تحکیم همکاریهای سرمایه‌گذاری و یادداشت تفاهم توسعه همکاری توسعه نیروی انسانی بین وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران و وزارت بازرگانی چین توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران و وزیر بازرگانی چین به امضاء رسید.
برنامه مبادلات فرهنگی، هنری و آموزشی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین برای سال‌های ۱۳۹۴ الی ۱۳۹۷ توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران و وزیر امور خارجه چین و مشارکت راهبردی بین گمرک جمهوری اسلامی ایران و گمرک جمهوری خلق چین به منظور اجرای موافقتنامه بین دولی در زمینه همکاریهای گمرکی توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران و وزیر گمرک چین و نیز یادداشت تفاهم میان سازمان بازرسی کل کشور جمهوری اسلامی ایران و وزارت نظارت جمهوری خلق چین توسط رییس سازمان بازرسی کل کشور و وزیر امور خارجه چین امضاء شد.
در این مراسم همچنین تفاهم‌نامه همکاری در خصوص تأسیس صندوق علمی راه ابریشم میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و آکادمی علوم چین توسط معاون علمی و فناوری رییس جمهوری و رییس آکادمی علوم چین، تفاهم‌نامه همکاری و تبادلات رسانه‌ای بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران و نهاد اطلاع‌رسانی شورای دولتی جمهوری خلق چین توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران و وزیر نهاد اطلاع‌رسانی شورای دولتی چین و تفاهم‌نامه جهت توسعه روابط همکاری مشترک فی‌مابین سازمان منطقه آزاد قشم و دفتر منطقه آزاد تجاری پایلوت گوآنجو چین توسط رییس هیأت مدیره و مدیر عامل سازمان منطقه آزاد قشم و استاندار گوآنگ دونگ به امضاء رسید.
دکتر حسن روحانی : فصل نوینی در روابط ایران و چین آغاز شده است
حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی پس از امضای ۱۷ سند همکاری میان تهران – پکن ، در نشستی مطبوعاتی با همتای چینی خود اظهارداشت: دو کشور درباره سند جامع همکاریهای ۲۵ ساله تهران – پکن گفت و گو و تبادل نظر کرده اند.
رییس جمهوری مناسبات ایران و چین را به لحاظ تاریخی و نزدیکی افکار و اندیشه‌های دو طرف نسبت به مسایل جهانی و منافع و همکاریهای مشترک ، حائز اهمیت برشمرد و تصریح کرد: با سفر رییس جمهوری چین به تهران و توافقات حاصله، فصل نوینی در روابط تهران – پکن آغاز شده است.
دکتر روحانی گفت: در جریان مذاکرات و گفتگوهای امروز که در مقطع تاریخی مناسب پساتحریم و پسابرجام انجام شد، همه مسایل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی مورد بحث و تبال نظر قرار گرفت.
رییس جمهوری با اشاره به اینکه درحوزه روابط راهبردی دو کشور و تنظیم سند جامع ۲۵ ساله همکاریهای ایران و چین و افزایش رقم مبادلات تجاری دو کشور طی ۱۰ سال به سقف ۶۰۰ میلیارد دلار ، گفتگوهای خوبی میان مسئولان دوطرف انجام شد، خاطر نشان کرد: مسایل مالی و بانکی و اعتبارات مورد نیاز، سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران دو کشور در پروژه‌های مختلف، مباحث مربوط به قراردادهای بلندمدت درانرژی، راه‌آهن، صنعت، معدن، گردشگری، شهرک‌های فناوری و سایر زمینه‌های همکاری در جلسات و دیدارهای مقامات عالی‌رتبه دو کشور مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت.علاوه بر مسایل اقتصادی در زمینه مسایل علمی، فناوری‌های نوین، فرهنگی و امنیتی و دفاعی نیز گفتگو شد.
دکتر روحانی گفت: ایجاد ثبات و امنیت در منطقه خاورمیانه و رایزنی برای کمک به کشورهایی که گرفتار تروریسم هستند و نیز کمک‌های اطلاعاتی که باید در زمینه مبارزه با تروریسم داشته باشیم، از جمله موضوعات مورد گفتگوی هیأت‌های عالی‌رتبه دو کشور و روسای جمهور ایران و چین بود.
رییس جمهوری افزود: یکجانبه‌گرایی، آینده جهان و منطقه و تهدیداتی که در آینده میان‌مدت باید مدنظر قرار گیرد و همچنین اهداف بلندمدت ایران و چین در منطقه نیز در گفتگوهای امروز مورد بررسی قرار گرفت.
دکتر روحانی سفر رییس جمهوری چین به جمهوری اسلامی ایران را یک رویداد مهم تاریخی توصیف کرد و اظهار داشت: مطمئناً از امروز فصل نوینی در روابط ایران و چین آغاز خواهد شد.
رییس جمهوری چین نیز در این گفت وگو باتاکید بر اینکه این سفر، پایه های دوستی میان دو ملت و دو دولت را بیش از پیش تقویت کرد ، گفت: مذاکرات صادقانه و ثمربخشی در همه حوزه ها انجام شد و به توافقاتی گسترده ای نیز دست یافتیم.
" شی جین پینگ" افزود: با دستیابی به توافقی گسترده در تمامی حوزه های روابط دوجانبه و مسایل منطقه ای و بین المللی، تصمیم گرفتیم روابطی مبتنی بر «مشارکت جامع راهبردی» میان دو کشور بنا کنیم.
وی با ابراز خرسندی از سفر به ایران و دیدار با رییس جمهوری و مقامات عالی‌رتبه ایرانی، گفت: در دیدار با مسئولان ایرانی چشم‌اندازی برای همکاریهای مشترک ترسیم کردیم و مقرر شد تا روابط دو کشور توسعه یافته و دوستی دو ملت بیش از گذشته تقویت شود.
رییس جمهوری چین افزود: در ملاقات هیأت‌های عالی‌رتبه دو کشور روند توسعه همکاریهای دو کشور در حوزه های مورد علاقه مورد بررسی قرار گرفت. امروز چین بزرگترین شریک تجاری ایران و واردکننده نفت خام از این کشور است و ایران نیز بزرگترین شریک استراتژیک چین در منطقه است. به همین لحاظ ما همواره خواستار توسعه همکاری‌ها و روابط با ایران هستیم.
"شی" با بیان اینکه روابط دو کشور باید مبتنی بر توسعه مشارکت و به گونه‌ای راهبردی ادامه پیدا کرده و از ظرفیت‌های موجود در ایران و چین به بهترین شکل استفاده شود، افزود: ایران و چین به عنوان دو کشور در حال توسعه باید همکاری‌ها و رایزنی‌های خود را در راستای دفاع از منافع مشترک در سازمان‌های بین‌المللی تقویت و تحکیم کنند.
رییس جمهوری چین افزود: گسترش همکاریهای ایران و چین نه تنها به نفع دو کشور بلکه به نفع توسعه صلح و امنیت جهانی خواهد بود.
