خبرگزاری ایلنا نوشت: منابع آبهای داخلی، طبیعی و نیمه‌ طبیعی تا چند سال آینده و با روند رو به کاهش اراضی قابل کشت به تنها راه تغذیه بشر تبدیل می‌شوند. اما از آنجایی که صید بی رویه ماهی ها هم خطر زیست محیطی و هم انقراض نوع قابل مصرف ماهیان را به دنبال دارد و تاکنون نیز صدمات بسیاری به گونه های مختلف آبزی در دریاها و اقیانوس ها وارد شده به همین دلیل کشورهای مختلف در دنیا که دسترسی به آب های آزاد و یا دریاچه ها را دارند از روش های به خصوصی برای پرورش و تولید ماهی و آبزیان استفاده می‌کنند.

یکی از روش های متداول در دنیا که در ایران هم از آن استفاده می شود پرورش ماهی در قفس است. این نوع پرورش که درعمق ۳۰ متری دریاها انجام می‌شود توسط قفس هایی از جنس پلی اتیلن مدور با قطر ۱۶ متر بوده که هر کدام از قفس ها بوسیله چهار بویه خاکستری احاطه شده است که در زیر این بویه ها در عمق ۵ متری صفحه رابطی قرار دارد که قفس‌ها به این صفحات متصل می‌‌شود.

بهبود کیفیت سازه­های قفس و تأمین بچه ماهی مورد نیاز قابل پرورش در سال های اخیر باعث شده است که کشورهای کویت، ترکیه، امارات متحده عربی و روسیه نیز از این صنعت استقبال نمایند. اما در حال حاضر چین با دارا بودن۲۹ درصد تولید جهان، مقام نخست را داراست و بعد از آن کشورهای نروژ با ۱۹ درصد، شیلی با ۱۷ درصد و ژاپن با ۶ درصد، در رتبه­های بعدی قرار دارند.

چین با هدف توسعه روش پرورش ماهی در قفس، از سال­های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ بیش از ۳۰ هزار شناور صیادی را حذف کرده و به دنبال آن زمینه اشتغال بیش از ۲۰۰ هزار نفر صیاد را در پرورش در قفس دریایی، فراهم ساخته است. به دنبال آن امریکا نیز با ساماندهی صیادان خرده­پا و توسعه روش قفس دریایی، توانسته حجم تولیدات دریایی خود را افزایش دهد.

*پرورش ماهی در ایران؛

در ایران نیز از سال ۱۳۶۱ تا کنون این روش پرورش ماهی درقفس در دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان اجرایی شده است البته از سال ۶۱ به صورت آزمایشی در دریاچه سدِ دز خوزستان در قفس­های شناور انجام شد و پس از آن در سال ۱۳۶۴ به منظور تولید در دریاچه مذکور شروع به کار کرد.

در سال ۱۳۷۹ به منظور پرورش ماهی در قفس­های دریایی قراردادی بین سازمان شیلات ایران و شرکت نروژی، به منظور شناسایی توانمندی پرورش ماهی در دریای خزر و خلیج فارس و دریای عمان برقرار گردید. به پیرو آن، طرح آزمایشی پرورش ماهی در قفس به ظرفیت ۱۸۰ تن در استان هرمزگان به اجرا در آمد که هم اکنون نیز در حال فعالیت می­باشد.

در حال حاضر در دریای خزر و در سواحل استان گیلان پیش بینی تولید ۲۰۰ هزار تن ماهی در قفس از سوی سازمان شیلات شده است که این امر منجر به استقرار اولین قفس در سواحل گیلان شد که پرورش فیل ماهی و ماهی قزل آلا در آنها انجام می­گیرد. در یک دوره کوتاه مدت ۴۰ روزه، با پرورش بچه ماهیان قزل آلا به وزن ۱۰ گرم، ماهیانی با میانگین وزنی ۶۰۰ گرم برداشت شدند.

نمونه­‌هایی دیگر از پرورش در قفس برای ماهی قزل آلای رنگین کمان، در دریاچه پشت سد گُلابرِ شهرستان زنجان انجام گرفته است. در سال ۱۳۹۰ (همزمان با افتتاح سد) چندین قفس شناور دایره­ای با قطر ۱۴ متر و عمق حدود ۱۰ متر در این سد مستقر گردیده است. ظرفیت تولید ماهی قزل آلای رنگین کمان در هر قفس به بیش از ۳۰ تن می­رسد.

محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی در رابطه با پرورش ماهی در قفس اظهار کرد: کل تولید محصولات شیلاتی حاصل از صید و آبزی پروری نزدیک به یک میلیون تن است در حالی که براساس ارزیابی های اولیه یک میلیون تن ظرفیت پرورش ماهی در قفس درکشوروجوددارد.

حجتی بارها در برنامه های مختلف و در نشست های خبری به خبرنگاران گفته است: هم اکنون ۴۰۰ قفس در دریاهای شمال و جنوب کشور نصب شده است ودر برنامه پنج ساله ششم توسعه، تولید ۲۰۰ هزارتن ماهی به شیوه پرورش در قفس پیش بینی شده که علاوه بر افزایش تولید، اشتغالزایی مناسبی هم در استان های شمالی و جنوبی دارد.

رییس سازمان شیلات نیز در این رابطه خاطر نشان کرد: استان آذربایجان غربی با توجه به منابع آبی موجود در پشت سدهای استان و منطقه ارس از ظرفیت های خوبی برای پرورش ماهی در قفس و طرح توسعه آبزی پروری برخوردار است.

با توجه به آمار و ارقام ارائه شده توسط سازمان شیلات کشور آبزی پروری تا کنون ۴۱۲ میلیون دلار برای کشور ارزآوری به همراه داشته است و این صادرات به کشورهای حوزه اوراسیا انجام شده است که در حال افزایش است. در راستای همین آمار پیش بینی شده تا در پایان سال پنجم برنامه ششم توسعه این ارزآوری به ۹۰۰ میلیون دلار برسد.

این طرح که به عنوان یکی از طرح‌های اولویت دار اقتصاد مقاومتی در جهت تولید و اشتغال در نظر گرفته شده است تا کنون با اشتغال زایی بسیاری که در شهرهای ساحلی و استان های دارای سد داشته توانسته گام های موثری در این زمینه بردارد. امیدواریم دولت دوازدهم بتواند با رساندن راندمان بهره وری از آبزیان از طریق پرورش ماهی در قفس به اهداف تعیین شده در برنامه ششم توسعه دست یابد و ارز آوری از طریق صادرات آبزیان را در کشور افزایش دهد.