بانک های محلی برای تامین مالی ساختمان سازی مسکونی تاسیس می شود
گروه امورزیربنایی-شورای پول و اعتبار، پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی را برای پرداخت وام منطقه ای مسکن مورد تصویب قرار داد که با اجرایی شدن آن، سقف تسهیلات، متناسب با منابع جذب شده و هزینه ساخت یا خرید مسکن در هرمنطقه، به صورت شناور صورت می گیرد.
به گزارش جهان اقتصاد پیش ازین نحوه تسهیلات دهی به بخش مسکن تنها به سه بخش پایتخت، شهرهای بزرگ و سایرمناطق شهری و آن هم به صورت یک عدد ثابت برای تمام شهرهای بزرگ محدود می شد اما با این اتفاق قرار است متناسب با منابع جذب شده و هزینه ساخت یا خرید مسکن در هر منطقه، این تسهیلات به صورت وام شناور پرداخت شود.
به دنبال پیشنهاد مشترک وزارت راه و شهرسازی و بانک عامل بخش مسکن برای طرح راه اندازی موسسه های پس انداز و تسهیلات مسکن منطقه ای، دستورالعمل اجرایی تشکیل این موسسه ها به عنوان یکی از روش های موثر در تامین مالی مسکن، در تازه ترین جلسه شورای پول و اعتبار به تصویب رسید.
اضافه شدن این روش به سایر ابزارهای تامین مالی در بخش مسکن، نهادهای تازه ای تشکیل خواهد شد که در قالب آن پس اندازهای خرد در بخش عرضه و تقاضای مسکن به منبع اصلی تامین مالی پروژه های مسکونی منطقه ای تبدیل می شود.
موسسه های یادشده با دریافت مصوبه از شورای پول و اعتبار در نقش بانک های محلی برای تامین مالی ساختمان سازی مسکونی در هر منطقه با اتکا به سپرده های متقاضیان ساخت یا خرید مسکن در همان منطقه تشکیل خواهند شد.
همچنین سقف تسهیلاتی که توسط این موسسه ها به متقاضیان تعلق می گیرد، قرار است متناسب با منابع جذب شده و هزینه ساخت یا خرید مسکن در هر منطقه، به صورت وام شناور پرداخت شود.
کاربرد این روش تامین مالی، برای ساخت یا خرید آپارتمان های ارزان قیمت و متناسب با الگوی مصرفی مسکن در هر منطقه تعریف شده که قرار است تسهیلات آن در قالب وام شناور به متقاضیان بومی همان منطقه ای که موسسه در آن تشکیل شده، تعلق بگیرد.
قرار است با جذب سرمایه های خرد متقاضیان خرید آپارتمان و سرمایه گذاران ساختمانی در قالب سهامداران موسسه، عملیات ساخت آپارتمان های مسکونی در مقیاس انبوه آغاز شود و پس از پایان مراحل ساخت، متناسب با عایدی به دست آمده تسهیلات مسکن به متقاضیان بومی تعلق بگیرد.
براساس دستورالعمل تشکیل این موسسه ها، برخلاف روال فعلی پرداخت وام از طرف سیستم بانکی، این موسسه ها تعهدی بابت میزان و زمان دقیق پرداخت تسهیلات به سپرده گذاران و متقاضیان ندارند و بنابراین پرداخت تسهیلات متناسب با عایدی موسسه در پایان پروژه ساختمانی، به صورت شناور صورت می گیرد.
سابقه فعالیت موسسه های پس انداز و تسهیلات مسکن منطقه ای به حدود چهار دهه گذشته مربوط می شود که معروف ترین شکل ساختمان سازی در قالب انبوه مسکن با اتکا به منابع این موسسه ها، اکنون در شهرک های اکباتان و آپادانا در شهر تهران قابل مشاهده است.
براساس اعلام مسئولان بخش مسکن، قرار است اولویت تشکیل این موسسه ها در بافت های فرسوده با هدف جذب سرمایه های خرد مردم و سرمایه گذاران ساختمانی به منظور نوسازی محلات فرسوده تعریف شود.
براساس متن پیش نویس طرح تاسیس موسسه های پس انداز و تسهیلات مسکن منطقه ای، حداقل سرمایه لازم برای تاسیس و فعالیت این موسسه ها در شهر تهران ۵۰۰ میلیارد ریال، در سایر کلان شهرها ۳۵۰ میلیارد ریال، سایر مراکز استان ها ۲۵۰ میلیارد ریال و سایر شهرها ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین شده است.
درهمین رابطه یک مقام مسئول در وزارت مسکن درباره جزییات این مصوبه با خبرگزاری مهر گفتگو کرد.
در این گزارش خبرگزاری مهر که البته نامی ازمقام مسئول یادشده درآن به چشم نمی خورد به نقل از وی آمده است: ۲۰ درصد سهام این نهاد از طریق بانک مسکن و ۸۰ درصد آن از طریق پذیره نویسی عام توسط آحاد مردم تامین می شود و این نهاد در یک منطقه جغرافیایی خاص فعالیت می‌کند و سهامدارانی که در آن سپرده گذاری می کنند علاوه بر اینکه از منفعت سپرده گذاری بهره‌مند می‌شوند، میتوانند از منفعت سهامداری خود نیز استفاده کنند. اجرای پروژه‌های بزرگ با توجه به سیاست‌های توسعه‌ای کشور و تاکید بر توسعه سواحل مکران و احیای بافت فرسوده در مناطق خاص نیز می تواند از طریق این موسسات، تامین مالی شوند.
این مقام مسوول تصریح کرد: بر اساس دستورالعمل تشکیل این موسسات، بر خلاف روال فعلی پرداخت وام از طرف سیستم بانکی، این موسسات تعهدی بابت میزان و زمان دقیق پرداخت تسهیلات به سپرده‌گذاران و متقاضیان ندارند و متناسب با عایدی موسسه در پایان پروژه ساختمانی، سقف و زمان پرداخت تسهیلات شناور خواهد بود.
وی اظهار کرد: در نسخه پیشنهادی ضوابط راه‌اندازی موسسات پس‌انداز و تسهیلات مسکن منطقه‌ای همچنین ۱۸ ماموریت عمده برای این موسسات تعریف شده است. از میان این موارد، ۱۰ ماموریت مربوط به «تجهیز منابع» و مابقی مربوط به «تخصیص منابع» یا ارائه خدمات تعریف شده در چارچوب فعالیت موسسات پس‌انداز و تسهیلات مسکن منطقه‌ای است.
این مقام مسئول افزود: یکی دیگر از اهداف تاسیس این موسسات، آگاه سازی مردم درباره اهمیت پس انداز و اتکا به درآمدهای آتی است؛ ضمن اینکه با فعالیت موسسات پس انداز و تسهیلات، تصمیمات به صورت منطقه ای اعمال می‌شود و به تبع آن، احتمال شناسایی ریسک و سیاستگذاری های مربوط به آن منطقه هم بیشتر می شود.
به گفته وی، اگر درمناطقی، واحدهای مسکونی سند نداشته باشند یا مشکل دیگری داشته باشند، موسسات پس انداز میتوانند در مورد منطقه خود تصمیم ویژه ای را اعمال کرده و حتی این امکان وجود دارد که نرخ سود و اقساط را متناسب با شرایط منطقه تنظیم کنند.
این مقام مسئول درپاسخ به این سوال که آیا با تاسیس و توسعه موسسات پس‌انداز و تسهیلات مسکن، فعالیت بانک مسکن در اعطای وام مسکن تغییری خواهد کرد یا خیر، اظهارکرد: اگرچه زمینه فعالیت موسسات پس انداز و تسهیلات و همچنین بانک مسکن مشابه است اما شیوه کار آنها متفاوت است، ضمن اینکه می توان مدیریت صندوق پس انداز مسکن هر منطقه را به این موسسات واگذارکرد.
وی گفت: با توجه به تفاوت های موجود در منابع بانکی بخش مسکن درمناطق مختلف کشور، تصویب چنین مصوبه ای واقعا لازم بود؛ به عنوان نمونه ممکن است تامین منابع صندوق پس انداز مسکن یکم در تهران با مازاد مواجه شود اما در شهرستان ها با کسری، اما الان چون سیاست گذاری در مورد صندوق پس انداز مسکن یکم بصورت متمرکز و ملی انجام می شود، نمی‌توان از این ظرفیت ها استفاده بهتری انجام داد.
این مقام مسئول تصریح کرد: باتوجه به آنکه فعالیت صندوق پس انداز مسکن یکم به تفکیک شهر و استان است، پس از تصویب این مصوبه، می توان این فعالیت ها را به موسسات پس انداز و تسهیلات مسکن واگذار کرد.
تاسیس موسسات پس انداز مسکن؛ از ایده تا تصویب
وی درباره فرآیندی که این مصوبه از مرحله طرح تا تصویب طی کرده، گفت: طرح تاسیس موسسات پس انداز و تسهیلات مسکن حدود دوسال پیش از سوی وزارت راه و شهرسازی به بانک مسکن پیشنهاد شد و بانک مسکن یک طرح اولیه درباره سازوکار اجرایی این موسسات را در اختیار بانک مرکزی قرارداد و پس از برگزاری حدود ۴۰ تا ۵۰ جلسه، دستورالعمل نهایی شد.
این مقام مسئول اظهارکرد: پیش ازانقلاب نیز بانک رهنی خدماتی مشابه با این موسسات ارایه می داد و بخاطر فعالیت بانک رهنی، الزام و اجباری وجود نداشت که یک تصمیم گیری کلی برای تسهیلات خرید و فروش و ساخت مسکن برای تمام مناطق کشور گرفته شود و این امکان وجود داشت که براساس نیاز هرمنطقه، تصمیمات ویژه ای برای همان منطقه اعمال شود.
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار مهر مبنی بر اینکه آیا موسسات پس‌انداز و تسهیلات مسکن، از نظر سیاستگذاری و مدیریت به بانک مسکن وابسته هستند، گفت: این موسسات از نظر سیاست گذاری و مدیریت به بانک مسکن وابسته هستند اما در اصل مجری سیاست های توسعه ای دولت خواهند بود.
اثرگذاری بر بازار مسکن
همچنین محمدرضا فرهادی پور، عضو هیئت علمی موسسه عالی آموزش بانکداری ایران در مورد اثرات فعالیت این موسسات بر تحریک تقاضا و بازار مسکن گفت: تعیین سازو کار اجرایی این موسسات زمان بر است و تاسیس و آغاز فعالیت آنها نیز ماه ها به طول می‌انجامد، اما در مجموع باید گفت که راه اندازی این موسسات در کوتاه مدت بر بازار مسکن اثری ندارد اما در بلند مدت می‌تواند با تحریک طرف تقاضا، بازار را تحت تاثیر قرار دهد.
