اتفاقات سه روز گذشته در جریان حمله گروهی قلیل به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در شهر مشهد، تبعات کوتاه و بلند مدتی برای اقتصاد کشور به ویژه تجارت خارجی به دنبال خواهد داشت.‏ به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، اعدام شیخ نمرباقرالنمر رهبر شیعیان عربستان و حمله تعدادی از نیروهای خودسر به سفارت و کنسولگری این کشور در ایران که هر دو از سوی عالی‌ترین مقامات سیاسی کشور محکوم شد، اگرچه در قالب اتفاقات سیاسی قابل تعریف و بررسی است، اما اثرگذاری آن بر بخش اقتصاد قابل تأمل است.‏ در این خصوص محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در گفتگو با خبرنگار جهان اقتصاد با توجه به حجم تجارت خارجی ایران با عربستان که طبق آمارها کمتر از ۳۰۰ میلیون دلار است و از طرفی روابط اقتصادی کمرنگ دو کشور، تاثیری در تجارت خارجی کشور نخواهد داشت، افزود: اما آنچه که امروز ممکن است باعث شود که این قطع رابطه به یک چالش جدید تبدیل شود به موضع‌گیری دیگر کشورهای عربی و همچنین برخورد با افرادی که به سفارت عربستان حمله کرده‌اند، بستگی دارد.‏ وی گفت: در حال حاضر در میان کشورهای عربی تنها کشوری که با ایران روابط تجاری گسترده داشته و به عنوان یکی از شرکای اصلی محسوب می‌شود امارات متحده عربی است، که فعلاً سطح روابط سیاسی خود را پایین‌تر آورده، اما روابط اقتصادی را قطع نکرده‌است.‏ عضوهیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه در این جریان تنها موردی که ممکن است در کوتاه مدت بر اقتصاد ما تأثیر بگذارد رابطه تجاری با امارات است، تصریح‌کرد: البته با توجه به شرایط پسابرجام، سفرهیأت‌ها و اجرایی شدن توافق هسته‌ای که از هفته آینده اجرایی خواهدشد و تحریم بانک مرکزی برداشته می‌شود، که متعاقباً تحریم شرایط سرمایه‌گذاری درایران و ارتباط تجاری به مرور زمان برداشته خواهدشد، در صورت قطع رابطه با امارات بلافاصله کشورهای دیگر منطقه و کشورهای اروپایی که متأثر از تحریم‌ها رابطه کمتری داشتند، جایگزین خواهندشد.‏ وی گفت: اگرچه این اتفاق تأثیر چندانی در اقتصاد کشور ندارد،‌ اما همانطور که رئیس جمهور در نامه خودشان اعدام‌های عربستان را محکوم کردند، حمله به سفارت و کنسولگری عربستان را نیز محکوم کردند، چراکه این نوع برخورد همانطور که بر روابط سیاسی اثر منفی دارد،‌ بر روابط اقتصادی نیز اثر منفی خواهدداشت.‏ لاهوتی گفت: آنچه مسلم است جمهوری اسلامی ایران در سطح کلان به دنبال ایجاد تنش و قطع رابطه با هیچ کشوری جز رژیم اشغالگرقدس نیست و با حفظ منافع ملی به دنبال برقراری رابطه با همه کشورها است. از آنجاکه در سیاست‌های کلان کشور ایران به دنبال ایجاد تنش با همسایگان خصوصاً کشورهای اسلامی نبوده، و به نظر می‌رسد این رفتار بهانه‌گیری توسط سعودی‌ها است که نگران توافقات هسته‌ای و بازگشت ایران به جایگاه بین‌المللی خود هستند.    ‏ وی ادامه داد: فکر می‌کنم این اتفاقات سناریوی تعریف شده از سوی عربستان است که شرایط را فراهم کردند و متأسفانه عده‌ای خودسر در داخل کشور این هدیه را به آنها تقدیم کردند.‏ عضوهیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در خصوص تبعات رفتار نیروهای خودسر بر روابط اقتصادی با دیگر کشورها چه خواهدبود، توضیح‌داد: در شرایطی که تمامی مقامات کشور حمله به سفارت را محکوم کرده و ابراز تأسف کرده‌اند از حمله به ساختمان یک کشور خارجی و از آن طرف نیروهای امنیتی و انتظامی از دستگیری تعدادی از این افراد خبر داده‌‌اند؛ نوع برخورد در تنبیه و محاکمه این افراد که چنین خسارت بزرگی را به کشور تحمیل کرده‌اند، می‌تواند از اتفاقات این‌چنینی جلوگیری کند.‏ وی در پایان با تأکید بر اهمیت حفظ ثبات و امنیت اقتصادی کشور برای برقراری و توسعه تعاملات اقتصادی با دیگر کشورها، گفت: اما اگر با سهل‌انگاری و بی‌توجهی پرونده این افراد به مرور زمان بسته شده و با اینان برخورد نشود، و اتفاق خاصی نیفتد، این‌گونه رفتارها ادامه‌خواهد یافت، و متأسفانه یک عده قلیل بر سرنوشت یک ملت حاکم شده و کل کشور باید نتیجه منفی و ضرر و زیان رفتارهای فراقانونی این افراد را پرداخت کنند.‏ در این خصوص اسدالله عسگراولادی عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران نیز به ایسنا گفت: تبادلات تجاری و بازرگانی ایران با عربستان بسیار کم بود و از طرفی معاملاتی که صورت می‌گرفت نیز بیشتر از طریق کشورهای واسطه بود‎.‎ وی اظهارکرد: به کشور عربستان صادرات خشکبار داشتیم که با قطع روابط بین دو کشور تغییرات چندانی را در این زمینه شاهد نخواهیم بود‎.‎ رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در ادامه توضیح داد: با عربستان به صورت مستقیم ارتباط نداشتیم و مبادلات تجاری ما با این کشور از طریق کویت، دوبی و در بعضی مواقع از طریق کشور عمان صورت می گرفت؛ بنابراین با قطع ارتباط،‌ این تبادلات می تواند از طریق این کشورها ادامه داشته باشد‎.‎ همچنین رییس اتاق بازرگانی ایران و امارات گفت: دوبی حدود ۳۰ میلیارد دلار تبادلات بازرگانی با ایران دارد که رقم قابل توجهی در اقتصاد امارات و کشورهای خلیج فارس است و اماراتی‌ها به این نکته واقفند لذا سعی کرده‌اند در روابط ایران و عربستان، بینابین قرار گیرند و با وجود تقلیل روابط دیپلماتیک، روابط بازرگانی خود را با ما حفظ کنند.‏ مسعود دانشمند در مورد روابط ایران با امارات تاکید کرد: امارات روابط سیاسی با ایران را از سفیر به کاردار تقلیل داده و این تصمیم سیاسی است که در ابوظبی گرفته شده نه دوبی.‏ وی افزود: دوبی حدود ۳۰ میلیارد دلار تبادلات بازرگانی با ایران دارد که این رقم در اقتصاد امارات و کشورهای خلیج فارس عدد قابل توجهی است و اماراتی‌ها نیز به این نکته واقف هستند که اگر بخواهند در روابط تجاری و بازرگانی با ایران تغییراتی ایجاد کنند پیدا کردن مشتری برای حدود ۳۰ میلیارد دلار زیربنای اقتصادی کار سختی است.‏ دانشمند در عین حال تاکید کرد: امارات سعی کرده در روابط ایران و عربستان بینابین قرار گیرد و با تقلیل روابط دیپلماتیک خود در عین حال روابط بازرگانی خود را با ما حفظ کند.‏ رییس اتاق بازرگانی ایران و امارات افزود: امارات می‌داند که اگر ایران از فضای بازرگانی آنجا خارج شود، بازگشت دوباره ایران به آن کشور کار آسانی نیست و زیان عمده را خودشان متحمل می‌شوند.‏ وی با بیان اینکه ایران با عربستان روابط اقتصادی و بازرگانی چندانی ندارند، گفت: عمده مساله بین ایران و عربستان بحث حجاج بود که طبیعی است در این زمینه عربستان ضرر می‌کند و از طرفی ما برای انتقال بخشی از حجاج در بعضی مواقع هواپیماهای عربی را اجاره می‌کردیم که همه این موارد در نهایت به ضرر عربستان است.‏ دانشمند گفت: کشور عربستان دارای صنایع پتروشیمی، کود شیمیایی و یا نفت است که کشورمان نیز دارای همین ظرفیت‌هاست و به نوعی رقیب ما در این زمینه محسوب می‌شد؛ بنابراین قطع رابطه ایران با عربستان چیزی نیست که کشورمان از آن متضرر شود.‏ وی در مورد قطع روابط بحرین با ایران گفت: چند سالی است با بحرین ارتباط بازرگانی نداریم، البته سال‌ها پیش از بحرین، گندله و شمش آلومینیوم خریداری می‌کردیم که دیگر این کار صورت نمی‌گیرد و خودمان تولیدکننده هستیم.‏ دانشمند با اشاره به قطع رابطه سودان با ایران عنوان کرد: قطع رابطه سودان با ایران به ضرر خود آنهاست، چون از طریق ایران، کمک‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی در سودان انجام می‌شد و آنها کمک‌گیرنده از ایران بودند.‏ علی شفائی ali.shafaee@jahaneghtesad.com