شواری نگهبان قانون اساسی نتیجه تأیید و رد صلاحیت ثبتنام کنندگان برای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را اعلام کرد.
گذشته از حواشی عدم تأیید صلاحیت برخی افراد، موضعگیری چند تن از حامیان دولت دهم و یا بهتر است بگوییم مخالفان حجتالاسلام حسن روحانی، موضوع عجیب و شاید طنزگونه بود.
پس از تأیید صلاحیت رییسجمهور و رد صلاحیت رئیس دولت دهم، برخی از چهرههای نزدیک به جبهه پایداری به شورای نگهبان انتقاد کرده و تصمیم این نهاد در خصوص این دو نفر را خارج از عدالت و انصاف دانستهاند.
تداوم حمایت بیدریغ ایشان از محمود احمدینژاد امری بدیهی است، اما اینکه ایشان حسن روحانی را فاقد صلاحیت برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری میدانند، موضوعی جالب است، بالاخص که قریب به اکثریت افرادی که این ادعا را دارند، خود از چهرههای سیاسی بوده و برخی از آنها به واسطه حضور یک یا چند دورهای در مجلس شورای اسلامی با قانون آشنا هستند.
براساس قانون فردی میتواند ردای ریاست جمهوری ایران را بر تن کند که پس از تأیید شورای نگهبان با رأی مردم پیروز انتخابات شود و پس از آن براساس بند ۹ اصل ۱۱۰ قانون اساسی حکم تنفیذ را از ولایت فقیه دریافت کند و پس از آن طبق اصل ۱۲۱ قانون اساسی در مراسم تحلیف حکم ریاست جمهوری در مجلس شورای اسلامی سوکند یاد کند.
با این تفاسیر برای اینکه صلاحیت فردی که در جایگاه رئیس جمهوری اسلامی ایران مشغول به خدمت است رد شود، باید مجلس شورای اسلامی رأی به عدم کفایت سیاسی رئیس جمهور بدهد و یا قوه قضاییه در سطح دیوان عالی کشور حکم به تخلف قضایی وی بدهد و در نهایت مقام معظم رهبری رئیس جمهور را عزل نمایند.
بنابراین تا زمانی که یکی از دو قوه مقننه و قضاییه حکم به بیکفایتی رئیس قوه مجریه نداده و مقام معظم رهبری تنفیذ خود را برنداشته و رئیس جمهور را عزل نکردهاند، فردی که که در این مقام مشغول به خدمت است دارای صلاحیت نشستن بر کرسی ریاست جمهوری است.
حال این سؤال مطرح است چگونه میتوان رئیسجمهوری که در حال خدمت است و حتی بیش از دو ماه پس از برگزاری انتخابات، همچنان در این جایگاه قراردارد را برای حضور در انتخابات فاقد صلاحیت اعلامکرد.
در شرایطی که به طور معمول شورای نگهبان قانون اساسی صلاحیت نامزدهای ریاست جمهوری را حدود یک ماه پیش از انتخابات یعنی اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت بررسی میکند و پس از برگزاری انتخابات که معمولا در خرداد ماه است تا نیمه مرداد همچنان دولت قبلی به فعالیت خود ادامه میدهد، چگونه ممکن است شورای نگهبان میتواند رئیس جمهور که دومین مقام سیاسی بلندپایه کشوراست را فاقد صلاحیت برای حضور در انتخابات بداند.
این اتفاق تنها در شرایطی ممکن است که پیش از بررسی صلاحیت افراد مجلس یا قوه قضاییه حکم به عدم کفایت رئیس جمهور داده باشند و مقام معظم رهبری تنفیذ خود را از رئیس جمهور برداشته باشند. که در غیر اینصورت رد صلاحیت رئیس جمهور یعنی بیاعتنایی به افراد و نهادهایی که مطابق قانون اساسی رئیس جمهور با نظر و حکم ایشان مشروعیت یافته است.
اینکه برخی شورای نگهبان را به بیعدالتی متهم کرده از این شورا خواستهاند که صلاحیت رئیس جمهور را رد کنند، یا نشان از عمق کینه توزی آنان با دولت یازدهم است و یا اینکه نشانی از بیاطلاعی شدید ایشان از قانون و یا بیاعتنایی ایشان به رأی مردم، تأیید شورای نگهبان، تنفیذ مقام معظم رهبری و تحلیفی است که با حضور رییس دیوان عالی کشور، اعضای شورای نگهبان قانون اساسی و رئیس قوه قضائیه در مجلس شورای اسلامی برگزارشدهاست.
علی شفائی
ali.shafaee@jahaneghtesad.com