پیام تندروهای مجلس با طرح سوال از رییس جمهور و تغییر کابینه چیست؟ فشار به دولت، به جای همگرایی

در پی افشای تدریجی تخلفات گسترده که حاصل عدم نظارت صحیح نمایندگان و دستگاه های اجرایی است اکنون برخی نمایندگان مجلس در اقدامی فرافکنانه با جمع آوری امضا بحث سوال از رییس جمهور، تغییر کابینه دولت و استیضاح وزرا را دوباره مطرح کرده اند. فرافکنی تندروهای مجلس برای سرپوش گذاشتن بر کم کاری ها به جایی رسیده است که هر روز با ارایه مطلبی تازه گاه قوی ترین بازوی دولت یعنی سیاست خارجی و برجام را زیر سوال می برند و گاه کابینه دولت را هدف قرار می دهند و خواهان برکناری برخی از وزرا هستند. با نگاهی ساده به رفتار و عملکرد این افراد در مجلس که نزدیک به جبهه پایداری هستند در می یابیم که آنها با بروز چنین رفتارهای پوپولیستی تنها به دنبال فرافکنی در جهت تشویش اذهان عمومی هستند. رفتارهای پوپولیستی و شوی تبلیغاتی اما صادق زیبا کلام فعال سیاسی و استاد دانشگاه تهران در گفتگو با "جهان اقتصاد" رفتار نمایندگان در مورد طرح سوال از رییس جمهور، تغییرات حداکثری در کابینه دوازدهم و استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی را محصول یک حرکت پوپولیستی می داند که در اثر تکرار نخ نما شده است. وی معتقد است بروز این هیجانات بیشتر شبیه یک شوی تبلیغاتی است و به نوعی فرافکنی آشکار است تا حدی که به افکار عمومی نشان دهند که ببینید ما عمیقا تلاش می کنیم و درصدد تغییر شرایط هستیم . این در حالی است که خودشان نیز به درستی می دانند بحران اقتصادی عمیق تر از آن است که با رفتارهای پوپولیستی بتوان آن را به ثبات رساند. وی با اشاره به این نکته که تنها کار مجلس دهم با عمر بیش از دوسال این است که همیشه انگشت اتهام را به سمت قوه مجریه بگیرد، یادآور شد: در حالیکه همه ما می دانیم که بودجه کل کشور را مجلس تعیین می کند، میزان دستمزدها و همچنین بودجه برای سرمایه گذاری ها و طرح های عمرانی توسط نمایندگان تخصیص پیدا می کند و در این بین در بهترین حالت دولت تنها مجری مصوبات و سیاست های کلی اقتصادی مجلس است. به عقیده این فعال سیاسی در این شرایط که با بحران های متعدد مواجه شده ایم بهتر است که مجلس به جای فرافکنی؛ از خودش شروع کند و تنها این سوال را از خود بپرسد که چه طرح، لایحه یا مصوبه اقتصادی را در صحن علنی مجلس مصوب و ابلاغ کرده که دولت در مقابل از آن استنکاف کرده و آن را انجام نداده است؟ مجلس به جای اتهام زنی به دولت در رفتارهای پوپولیستی خود بازنگری کند و به این سوال جواب دهد که چه بخشی از درآمد کشور در سال ۹۶، به خزانه دولت واریز شده و چه مقدار به صندوق ها، نهادها و مراکز قدرت اختصاص پیدا کرده است؟ مسلما مجلس این کار را انجام نخواهد داد زیرا هزینه دارد و ممکن است یافته های آنها منتشر شود که در این صورت برای دور بعدی انتخابات قطعا با رد صلاحیت از سوی شورای نگهبان روبرو خواهند شد. اما اگر به دولت حمله کنند هیچ اشکالی برای آنها پیش نمی آید و صلاحیت شان به خطر نمی افتد. زیبا کلام هدف برخی از نمایندگان را نیز در امضای چنین طومارهایی مطالبات شخصی عنوان کرد و تصریح داشت: تعدادی از نمایندگان متعلق به فراکسیون جبهه پایداری و یا از اصولگرایان تندرو هستند که ممکن است توقعاتی از کابینه برای حوزه انتخابیه خود داشته باشند که این توقعات برآورده نشده و حالا به این طریق قصد انتقام گیری دارند. بنابراین واقع مطلب این است که این رفتارهای پوپولیستی صرفا سیاسی است و اگر این نمایندگان واقعا به فکر وضعیت اقتصادی کشور بودند در جایگاه خود به وظایف از پیش تعیین شده خود می پرداختند که در آن صورت قطعا شرایط بهتری را شاهد بودیم. سوال ۸۰ نماینده از رئیس جمهور در پنج محور اعلام وصول شد در جلسه علنی روز گذشته علی لاریجانی رئیس مجلس، اعلام وصول سوال ۸۰ نماینده از رییس جمهور را قرائت کرد. لاریجانی گفت: قبلا ۹۲ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تقاضای سوال از رییس جمهور را به هیات رییسه ارائه کردند که به کمیسیون اقتصادی ارجاع شد. کمیسیون اقتصادی با حضور نمایندگان رییس جمهور این موضوع را بررسی کرد که در نهایت ۸۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای این سوال باقی مانده است، یعنی بیش از یک چهارم از نمایندگان تقاضای سوال از رییس جمهور را دارند. لاریجانی با اشاره به گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، گفت: این پنج محور شامل عدم موفقیت دولت در کنترل قاچاق کالا و ارز، استمرار تحریمهای بانکی، عدم اقدام شایسته دولت درباره کاهش نرخ بیکاری، رکود اقتصادی شدید چند ساله و افزایش شتابان نرخ ارز خارجی و کاهش شدید ارزش پول ملی است. رییس جمهور موظف است طبق ماده ۲۱۳ آییننامه حداکثر تا مدت یک ماه برای پاسخ به سوالات در مجلس شورای اسلامی حضور پیدا کند. البته در این زمینه یک عضو هیات رییسه مجلس نیز یادآور شده است که اگر نمایندگان از پاسخهای رییسجمهور قانع نشوند سوال جهت رسیدگی به قوه قضاییه ارسال میشود. احمد امیرآبادی فراهانی در این زمینه یادآورشد که سوال بلافاصله توسط رییس مجلس به رییسجمهور ارسال میشود. گزارش آن باید ظرف ۴۸ ساعت چاپ شده و در اختیار نمایندگان قرار گیرد.

شیوه کنونی سوال از رییس جمهوری خلاف قانون اساسی است معاون پارلمانی رییس جمهوری در مخالفت نسبت به اقدام نمایندگان اعلام کرد که اینکه نماینده سوال کننده از رییس جمهوری انصراف دهد و مجددا سوال خود را مطرح کند در هیچ جای قانون پیش بینی نشده و چنین کاری در این مرحله، خلاف قانون اساسی است. حسینعلی امیری در پایان جلسه هیات دولت در پاسخ به اینکه تعدادی از نمایندگان برای سوال از رییس جمهوری امضا جمع آوری کردند، افزود: بر اساس آیین نامه داخلی مجلس انصراف از انصراف سوال پیش بینی نشده است. معاون پارلمانی رئیس جمهوری در مورد اعلام وصول سوال از رئیس جمهوری در مجلس شورای اسلامی گفت: سوال از رئیبس جمهوری ابتدا در سال گذشته مطرح شد ؛ نمایندگان رئیس جمهوری تعیین شدند و در جلسه کمیسیون مربوطه پاسخ دادند و در فاصله کوتاهی سوال دوم مطرح شد مجددا نمایندگان رئیس جمهور در جلسه کمیسیون حضور یافته و پاسخ دادند، تعدادی از نماینده ها قانع شدند و سوال اول و دوم از حد نصاب قانونی افتاد. امیری یادآورشده که سوال سوم در فاصله کوتاه تری از رئیس جمهور مطرح شد مجددا نمایندگان رئیس جمهور در کمیسیون حضور پیدا کردند، تعدادی از نمایندگان محترم قانع شدند و سوال سوم نیز از حد نصاب خارج شد. سوال چهارم را نمایندگان مجلس مطرح کردند و نمایندگان رئیس جمهور در جلسه کمیسیون اقتصادی حضور پیدا کردند و توضیح دادند که با این توضیحات ارائه شده سوال چهارم نیز از حد نصاب قانونی افتاد. آنچه که اتفاق افتاده است کاملا خلاف اصول مسلم حقوقی است؛ خلاف قانونی اساسی و قانون آیین نامه داخلی مجلس است. مجلس بر اساس قانون و آیین نامه داخلی مجلس اداره می شود و آیین دارد؛ به همان شکلی که ما در حقوق خصوصی می گوییم «اصل بر اهلیت است» در حقوق عمومی تاکید شده است «اصل بر عدم صلاحیت است»؛ در هیچ جای قانون و آیین نامه داخلی مجلس، انصراف از انصراف پیش بینی نشده است. متاسفانه این عمل کاملا خلاف قانون اتفاق افتاده است ما از کلیه ظرفیت های قانونی خود باید استفاده کنیم . کشور باید بر اساس قانون و قانون اساسی اداره شود. طرح عدم کفایت رئیس جمهوری مطرح نیست بهرام پارسایی سخنگوی فراکسیون امید مجلس نیز در گفت وگو با خبرنگار پارلمانی ایرنا اعلام کرد که طرح عدم کفایت رئیس جمهوری به هیچ وجه ازسوی فراکسیون امید مجلس مطرح نیست و نسبت دادن آن به فراکسیون امید را تکذیب می کنم. یکی از نمایندگان مصاحبه ای مبنی بر این موضوع کرده که سه فراکسیون مستقلان، ولایی و امید درحال رایزنی درمورد طرح عدم کفایت رئیس جمهوری هستند. درست است که ما مشکلاتی در کشور داریم و مردم نیز انتظاری دارند اما راه حل عدم کفایت و یا طرح سئوال از رئیس جمهوری نیست. طرح استیضاح وزیر کار اعلام وصول شد بازار استیضاح باز هم داغ شده و برای چندمین بار استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد. ۱۹۳نماینده خواستار تغییرات حداکثری در کابینه دولت شدند داستان مطالبه نمایندگان مجلس در مورد تغییر حداکثری کابینه دولت از آن دست موضوعاتی است که نمایندگان تندرو از آن به عنوان به پاشنه آشیل رییس جمهور استفاده می کنند و این روزها با دمیدن به بازار شایعات هر لحظه تنور تغییرات و را از نظر افکار عمومی داغ تر می کنند. این نمایندگان در نامه ای به رییس جمهور عنوان کرده اند، ضمن تشکر از تغییر رئیس کل بانک مرکزی، این اقدام به عنوان نقطه شروع اصلاحات خوب است اما محدود کردن تغییرات به یک مورد پاک کردن صورت مساله است. بر این اساس همچنان که در گذشته یادآور شدیم شرایط کنونی اقتضای تغییرات حداکثری را دارد و خیر و صلاح کشور در تغییرات حداکثری کابینه است.