محمد مهدی میثمی- در شرایطی که اعضای اوپک و برخی از کشورهای غیرعضو این سازمان خود را برای نشست غیررسمی ماه سپتامبر الجزایر آماده می‌کنند تا درباره اقدام عملی برای تثبیت تولید نفت تصمیم‌گیری کنند و زمینه را برای افزایش قیمت‌ها آماده سازند ایران همچنان برای دستیابی به سطح تولید نفت پیش از دوران تحریم‌ها اصرار دارد. به گزارش ترند در سال ٢٠٠٨ ایران روزانه بیش از ٣,٩ میلیون بشکه نفت‌خام تولید می‌کرد؛ آماری که پس از تحریم‌ها کاهش یافت و اکنون به حدود ٣.٧ میلیون بشکه در روز رسیده است. ایران در سال جاری قصد دارد ٩٠ هزار بشکه از میادین غرب کارون به تولید نفت خود اضافه کند و تا سال ٢٠١٨ میزان تولید نفت این میادین را از ۴۵٠ هزار بشکه به ٧٠٠ هزار بشکه برساند. ایران همچنین قصد دارد تولید میعانات گازی خود را از روزانه ۴۵٠ هزار بشکه به یک میلیون بشکه افزایش بدهد. ایران درحال توسعه‌ی میادین دیگری مانند چنگوله و سلمان نیز هست. در چنین شرایطی محمد بارکیندو دبیرکل اوپک نیز فردا به تهران سفر می‌کند تا برای پیوستن ایران به طرح فریز نفتی مذاکراتی انجام دهد. دکتر فریدون برکشلی مدیر گروه تحقیقات انرژی وین در اتریش و مدیرکل اسبق امور اوپک و امور خارجه وزارت نفت ایران به ترند گفت سطح تثبیت تولید نفت در مورد افزایش ظرفیت اعضای اوپک اعمال نمی‌شود. وی افزود: سرمایه‌گذاری به منظور سرعت بخشیدن به ظرفیت تولید ایران یا دیگر اعضای اوپک با فریز یا مدیریت تولید ارتباطی ندارد. کشورها الزاما از تمام ظرفیت خود استفاده نمی‌کنند. نظام سهمیه‌بندی تولید اوپک در اوایل دهه ١٩٨٠ به همین منظور ایجاد شد. اقدامات شرکت ملی نفت ایران برای افزایش ظرفیت تولید خود با همراهی این کشور با طرح فریز نفتی یا هرگونه سیاستی به منظور محدود کردن تولید اوپک مغایرتی ندارد. با وجود این وی معتقد است سیاست اوپک مبنی بر معرفی یک برنامه محدودکننده با جلوگیری از سرمایه‌گذاری برای افزایش ظرفیت تولید که تقاضایی در بازار ندارد، بطور کلی مثبت است . به گفته دکتر برکشلی دلیل اشاره به این موضوع، متوجه ساختن افراد به این واقعیت است که سرمایه‌گذاری ایران در میادین مختلف، از جمله میادین مشترک با کشورهای همسایه‌اش مانند عراق، هیچ ارتباطی با سیاست‌های این کشور در حمایت از طرح فریز ندارد. قیمت سبد نفتی اوپک از بالای ١٠۵ دلار در نیمه اول سال ٢٠١۴ به ۴۵ دلار در حال حاضر رسیده است. علت این امر ادامه‌ی حضور مازاد عرضه نفت در بازار و افزایش عرضه و تقاضا به تناسب یکدیگر است. برکشلی یادآور شد: در مورد ساختار میادین نفتی ایران ضروری است اشاره کنم که اکثر میادین نفتی بزرگ ایران در نیمه دوم زندگی خود هستند و دچار کاهش تولید شده‌اند. بیشتر میادین نفتی بزرگ و قدیمی ایران هر ساله ٢۵٠ تا ٣٠٠ هزار بشکه از تولید نفت روزانه خود را از دست می‌دهند. این میادین به میزان فراوانی تزریق گاز و بخار دارند. همچنین برای جلوگیری از تخریب چاه‍‌ها و نوسازی ساختارشان، استفاده از فناوری‌های پیشرفته ضروری است. سرمایه گذاری، اکتشاف و توسعه میادین جدید برای صنعت نفت ایران ضروری است. برکشلی افزود: باید اعتراف کرد که دوران میادین بزرگ و پربازده نه تنها در ایران، بلکه در سراسر جهان به پایان رسیده است و سرمایه گذاری در میدان‌های کوچک ضروری است. همچنین ایران باید برای توسعه‌ی صنعت گاز خود تلاش زیادی بکند زیرا از این به بعد موفقیت ایران در صنعت نفت به توسعه و استفاده از بخش گاز این کشور وابستگی فراوانی دارد. وی با بیان این‌که طرح فریز نفتی بدعت جدیدی در اوپک است گفت: اوپک تاکنون چنین برنامه‌ای نداشته است. مدیریت اوپک بر بازار جهانی نفت از طریق نظام سهمیه‌بندی بوده است. آخرین باری که سهمیه‌های تولید اوپک تعیین شد مربوط به تابستان سال ٢٠١٣ است. پس از اجرایی شدن تحریم‌های بین‌المللی، برخی از کشورها برای گرفتن بخشی از سهم نفت ایران با یکدیگر رقابت کردند. البته بخش بزرگتر سهم ایران به عربستان سعودی رسید که از ظرفیت تولید مازاد قابل توجه لذت می‌برد. به عقیده وی این امر دلیل موضع رسمی و منطقی کنونی ایران مبنی بر بازیابی سهمیه‌ی رسمی و قانونی سال ۲۰۱۳ برای همه‌ی اعضای اوپک با مجموع سقف تولید روزانه ۳۰٫۴۵ میلیون بشکه است. اگر این سقف تولید و بازگشت به سهمیه‌ی رسمی و قانونی مورد توافق قرار می‌گرفت، اعضای اوپک می‌توانستند با در نظر گرفتن شرایط کنونی بازار جهان و قیمت‌ها، برای افزایش سهمیه‌ها مذاکره کنند. تولید نفت اوپک در ماه ژوئیه، ٣٣ میلیون و ۴۴٠ هزار بشکه در روز بود. برکشلی همچنین معتقد است که فریز نفتی بدعت اشتباهی برای اوپک است. وی گفت: اوپک سازمانی با مسئولیت جمعی برای مدیریت بازار و سازگاری عرضه، تقاضا و بهای نفت است. بدعت فریز نفت با از کنترل درآوردن بهای نفت و مازاد عرضه، اوپک را از ساختار سازمانی خود خارج می‌کند. در عین حال ایران آماده‌ی ورود به مرحله‌ی گذار است که به موجب آن امیدوار است دیگر اعضای اوپک به نیازشان برای بازیابی سهم از دست رفته ایران اعتراف کنند.
