جهان اقتصاد همه پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را بررسی کرد
مهدی زاهدی - سرانجام پس از ماهها انتظار نتایج همه پرسی ماندن یا نماندن بریتانیا دراتحادیه اروپا منتشر شد و درعین ناباوری بسیاری از کارشناسان، مردم جزیره دریک رای شکننده تصمیم به خروج از اتحادیه اروپا گرفتند.
نتیجه این تصمیم درحالی صبح روزجمعه روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت که تا نیمه شب پنج شنبه، منابع رسمی و غیر رسمی، خبر از منفی بودن نتایج می دادند،اما با این حال روز جمعه که به زعم بسیاری از کارشناسان به «جمعه سیاه» معروف شد ،به طور رسمی اعلام شد ۱۷میلیون و ۴۱۰ هزار و ۷۴۲ نفر از واجدین شرایط رای دادن درجزیره، درکنار نام بریتانیا دراتحادیه اروپا، مهر خروج زدند.
نکته جالب توجهی که پس از انتشار آمارهای تفکیک شده کشورهای حوزه بریتانیا به چشم می خورد رای ۵۳ درصدی مردم کشور انگلیس به خروج از اتحادیه اروپا و درکنار آن رای ۶۲ درصدی اسکاتلندی ها به ماندن در این اتحادیه است؛ اتفاقی که سبب شد نخست وزیر بریتانیا ساعتی پس از اعلام رای، از دولت استعفا دهد و از آن سو مسئولان ارشد اسکاتلند از بازشدن دوباره پرونده استقلال کشورشان ازجزیره سخن بگویند.
ساعاتی پس از اعلام رای، اما به یکباره گویی بمبی در رسانه های جهان منفجر شد، کارشناسان اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... حتی ورزشی در بخشهای مختلف خبری و رسانه های گوناگون به تحلیل این واقعه پرداختند.
از سوی دیگر نیز درعالم غیر رسانه ای هم غوغایی به پاشد، دیوید کامرون، با سرعتی باورنکردنی استعفا داد، ارزش پوند با یک سقوط آزاد مواجه شد و بازارهای سهام به هم ریخت؛ نماگرهای بازار نشان می دهند: پوند انگلیس روز جمعه در بازار مبادلات ارزی، در برابر دلار آمریکا با ۱۰٫۵۲ درصد کاهش روبرو شد و آگاهان می گویند: این برای اولین بار از سال ۱۹۸۵میلادی است که نرخ برابری پوند در برابر دلار تا این حد سقوط می کند.
کارشناسان هشدار می دهند: این اتفاق پیامدهای منفی بسیاری برای مردم بریتانیا خواهد داشت.همین هشدارها سبب شد نشست اضطراری وزیران خارجه ۶ کشور موسس اتحادیه اروپا (فرانسه، آلمان، لوکزامبورگ، ایتالیا و بلژیک و هلند) به سرعت برگزار شود.
رسانه های بریتانیا حتی اعلام کردند که با خروج بریتانیا از اروپا، لیگ برتر انگلستان درخطر از دست دادن بیش از ۱۲۰ بازیکن اروپایی شاغل در این لیگ است.
زمزمه های استقلال طلبی به گوش می رسد
از سوی دیگر نیز علاوه بر زمزمه های استقلال طلبانه مسئولان ارشد اسکاتلند، مقامات ایرلند شمالی هم اعلام کردند که جدایی از بریتانیا و پیوستن به همنام جنوبی خود را در دستور کار دارند و مقامات اسپانیا هم خواستار تقسیم حاکمیت بر منطقه جبل الطارق میان اسپانیا و بریتانیا شد تا این منطقه همچنان بتواند با اتحادیه اروپا تعامل داشته باشد.
صدای آلمان نیز در تحلیلی که این همه پرسی را فاجعه نام نهاد گزارش داد: نتیجه این رفراندوم یک فاجعه بود، فاجعه‌ای برای همه. هواداران خروج از اتحادیه اروپا شاید در این لحظه احساس استقلال بیش‌تری بکنند، اما خیلی زود در خواهند یافت، که این استقلال چیزی بیش از یک توهم نیست. بریتانیا پس از این تصمیم فقیرتر خواهد شد. و نکته بسیار مهم اینکه: خطر فروپاشی پادشاهی بریتانیا را تهدید می‌کند.
دراین میان اما برخی از کارشناسان معتقدند: سیاستهای اتحادیه اروپا سبب کند شدن رشد اقتصادی در جزیره و کاهش ابتکار عمل دولت مرکزی شده است و نتیجه این همه پرسی در نهایت به سود بریتانیا خواهد بود.
درهمین رابطه، خبرنگارجهان اقتصاد، با دو کارشناس اقتصادی به گفتگو نشست و نظرات آنها را درباره این اتفاق جویا شد.
اقتصاد جهان منتظر تاثیرات منفی باشد
سعید افشار دراین گفتگو نتیجه رای مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶ را اتفاقی دانست که نه تنها موجب تضعیف اقتصاد آن کشور خواهد گردید، بلکه اقتصاد اروپا و کل جهان را تحت تاثیرات منفی خود قرار خواهد داد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه این نتیجه رای گیری در شرایطی به دست آمد که حتی رهبران دو حزب رقیب، حزب حاکم محافظه کار به رهبری نخست وزیر دیوید کامرون و حزب کارگر به رهبری کوربین، هر دو موضع یکسانی داشته و مخالف خروج از اتحادیه اروپایی بودند اضافه کرد: از سوی دیگر تقریبا تمامی رهبران کشورهای بزرگ جهان، از پرزیدنت اوباما گرفته تا صدراعظم آلمان، خانم مرکل و آقای اولاند رئیس جمهور فرانسه و .... به مردم بریتانیا هشدار می دادند که خروج از اتحادیه موجب آسیب جدی به اقتصاد آن کشور و اروپا و جهان خواهد شد.
گروه هایی از مردم بریتانیا که در دهه های هفتم عمر خود به سر می برند همواره خود را حافظ تاج و تخت ملکه دانسته و مفتخر به داشتن تاریخی شکوهمند می دانند، اضافه کنیم حضور مهاجران نوکیسه از کشورهای عربی و منطقه خاورمیانه گرفته تا آفریقا و اخیرا چین و ... که به سرمایه گذاری در بخش ملک و مسکن و بنگاه داری روی آورده اند. بدیهی است که بدلیل محدودیت زمین در جزیره، بورس بازی در حوزه مسکن و ملک می تواند بهترین گزینه برای وارد کنندگان پول به بریتانیا باشد، همچنین محل درآمد مالیاتی خوبی برای دولت بریتانیا...
وی درباره ریشه های این حرکت مردم بریتانیا به خبرنگار ما گفت: از زمانیکه پایه های اولیه تشکیل اتحادیه اروپایی نزدیک نیم قرن پیش توسط روسای دولت های وقت فرانسه و آلمان غربی (ژیسکار دستن ـ هلموت اشمیت) بنیان گذاشته شد، تا کنون بیش از بیست کشور به تدریج به عضویت اتحادیه درآمده و بریتانیا هم سهم عمده ای در ارتقاء آن داشت و تنها مانند کشور سوئیس واحد پولی یورو را نپذیرفته بود. پس از فروپاشی بلوک کمونیستی در اروپا و پیوستن کشورهای فقیر شرق اروپا به اتحادیه، مسئله مهاجرت مردم که آزادانه صورت میگرفت به معضلی برای مالیات دهندگان کشورهایی مانند بریتانیا تبدیل شد. البته کشورهای دیگری مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا تحت تاثیر این مسئله بودند ولی وجود قوانین حمایتی مناسب انگلیس، آن کشور را به بهشت فقیران اروپای شرقی تبدیل کرده بود که در این راستا کسانی مانند شهردار سابق لندن به پیروی از همتایان فرانسوی راست گرای خود شعار بریتانیای مستقل و محفوظ در برابر مهاجرت بیگانگان سر داده اند.
از کهنسالان حافظ تاج و تخت تا مهاجران نوکیسه
وی با بیان اینکه اگر بخواهیم این مسئله را ریشه یابی کنیم، باید درنگی درجامعه چندلایه و چندگونه ای بریتانیا داشته باشیم افزود: گروه هایی از مردم بریتانیا که در دهه های هفتم عمر خود به سر می برند همواره خود را حافظ تاج و تخت ملکه دانسته و مفتخر به داشتن تاریخی شکوهمند می دانند، اضافه کنیم حضور مهاجران نوکیسه از کشورهای عربی و منطقه خاورمیانه گرفته تا آفریقا و اخیرا چین و ... که به سرمایه گذاری در بخش ملک و مسکن و بنگاه داری روی آورده اند. بدیهی است که بدلیل محدودیت زمین در جزیره، بورس بازی در حوزه مسکن و ملک می تواند بهترین گزینه برای وارد کنندگان پول به بریتانیا باشد، همچنین محل درآمد مالیاتی خوبی برای دولت بریتانیا...
او با طرح این سئوالات که آیا جامعه بریتانیا مطمئن هست که با حصار کشیدن به دور خود می تواند قدرتمند تر و محفوظ تر شود؟ و آیا سرمایه گذاران بین المللی خواهند توانست به راحتی در بریتانیا کار کنند؟ آیا نیروی کار جوان بریتانیا با توجه به لزوم اخذ ویزای کار از کشورهای اروپایی، مشکلی به مشکلاتشان اضافه نخواهد شد؟ آیا از دست دادن بازار ۳۰۰ میلیونی مصرف اروپا به مشکل رکود و بیکاری در بریتانیا دامن نخواهد زد؟ پیشنهاد کرد: سیاستمداران حرفه ای، دانش آموختگان علم سیاست و روابط بین الملل، جامعه شناسان، تاریخ دانان و همه ... مجدد این مسئله را بررسی کنند که آیا صرف رای اکثریت مردم، به نام دموکراسی، می توان چشم بر افتادن کشور به کوره راه نامعلوم بجای راه روشن بست؟
وی با مطرح کردن این موضوع که پس از خروج بریتانیا ممکن است کشورهای دیگری هم از آنها دنباله روی کنند: تصریح کرد: آیا این آغازی برای دوران جدید در روابط بین المللی است که پازل آن با انتخابات ماری لوپن در فرانسه و ترامپ در آمریکا تکمیل خواهد شد؟
بزرگنمایی اروپایی ها
افشار در بخش دیگری از این گفتگو البته مواضع تند اروپایی ها پس از اعلام نتیجه را با چاشنی بزرگنمایی توام دانست و گفت: اتفاقا برخلاف تحلیل آلمان ها این موضوع در کوتاه مدت برای انگلیس فاجعه نخواهد بود چراکه همین امروز و پس از سقوط سهام بازارهای جهانی، شرکتهای انگلیسی میلیارد ها دلار سود خواهند کرد.
وی افزود: از سوی دیگر پس از خروج از اتحادیه اروپا صدور کالا می تواند برای بریتانیا ارزانتر تمام شود، اگرچه درمقابل واردات، برایش گران تمام خواهد شد.
آرای مردم بریتانیا نشانه نیاز به تغییر است
از سوی دیگر ابوذر منصوری، کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار ما از زاویه دیگری به این اتفاق پرداخت.
وی گفت: دیدگاه های من موافق این تغییر است چون از همه پرسی این تصمیم بیرون آمده است و سعی ام این است که بر مبنای نظریه های تغییر به این اتفاق مثبت نگاه کنم.
مردم بریتانیا جرات این تغییر را دارند اما در سرزمین من اصول بوروکراسی اداری به گونه ای است که نمی توانیم قوانین و روش های اداری و بازرگانی خود را حتی پس از چند دهه به روز نماییم؛ کافیست نگاهی به کتاب قوانین صنفی خود بیندازیم بسیاری از این ماده و تبصره ها احتیاج به روزآمدی دارند اما دریغ از جرات بازنگری و تغییر درآن موضوع مدنظر؛ دراین همه پرسی اکثریتی این جرات را داشته اند که روش تعامل خود را با مردم سایر کشورهای هم قاره تعییر دهند.
منصوری در تشریح دیدگاه خود اضافه کرد: تغییر در تعریف عبارتست از حرکت از یک وضعیت به وضعیت دیگر، در فرهنگ لغت و بستر، تغییر چنین تعریف شده است:«حاصل یک اصلاح و تبدیل با یک وضعیت متفاوت»،اتفاق مثبت از این لحاظ که مردم بریتانیا جرات این تغییر را دارند اما در سرزمین من اصول بوروکراسی اداری به گونه ای است که نمی توانیم قوانین و روش های اداری و بازرگانی خود را حتی پس از چند دهه به روز نماییم.
این کارشناس افزود: کافیست نگاهی به کتاب قوانین صنفی خود بیندازیم بسیاری از این ماده و تبصره ها احتیاج به روزآمدی دارند اما دریغ از جرات بازنگری و تغییر درآن موضوع مدنظر؛ دراین همه پرسی اکثریتی این جرات را داشته اند که روش تعامل خود را با مردم سایر کشورهای هم قاره تعییر دهند.
منصوری استعفای کامرون را اینگونه تحلیل کرد: از دیگر نکات مثبت این همه پرسی آن است که نخست وزیر بریتانیا احترام به رای مردم را، حتی بالاتر از خواسته شخصی خود می داند و خود را دربرابر این خواسته قرار نمی دهد و به آسانی از برنامه جانشینی خود از سوی فردی موافق این تفکر در ساعات ابتدایی اعلام این همه پرسی یاد می کند.
وی ادامه داد: آیا در مجامع اقتصادی و اجتماعی ما به این سطح از آگاهی رسیده ایم که به این اتفاق به غیر از تغییر عنوان های دیگری ندهیم؟ آیا اعضای سهام دار یک هلدینگ اقتصادی دربازار بورس ما می توانند با نظر جمعی در تصمیم گیری اساسی نقش داشته باشند و از سوی صاحبان منصب متهم به اخلال نشوند؟
