خبرگزاری ایکنا نوشت: رهبر معظم انقلاب در خطبه‌های عید سعید فطر، بخشی از سخنان خود را به مسائل اقتصادی اختصاص داده و بر لزوم تلاش مسئولان برای حل مشکلات اقتصادی تأکید کردند. ایشان در بخشی از سخنان خود با اشاره به وجود نقدینگی بالا در کشور گفتند: صاحبان این نقدینگی، آن را به سمت تولید هدایت کنند تا چرخ های زندگی مردم به حرکت در بیاید. رهبر معظم انقلاب همچنین دست‌اندرکاران تجارت و بازرگانی خارجی را نیز به پرهیز از واردات کالاهای غیرضرور و کالاهایی که مشابه داخلی دارند، توصیه مؤکد کردند و گفتند: یکی از عادت‌هایی که میان برخی از مردم رواج دارد و باید کنار گذاشته شود، سفرهای تفریحی و غیرضروری به خارج از کشور است. کامران ندری، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، در گفت‌وگو با ایکنا، به بررسی دلایل افزایش نقدینگی در اقتصاد کشور پرداخت و گفت: نقدینگی در اقتصاد ما فراز و نشیب‌های بسیاری داشته است. در دولت‌های نهم و دهم، رشد نقدینگی سلطه مالی دولت بر بانک مرکزی، پروژه مسکن مهر و تأمین بخشی از یارانه‌های نقدی از محل پایه پولی، عواملی بود که باعث رشد بالای نقدینگی در آن دولت‌ها شده بود. وی افزود: البته تسهیلات تکلیفی دولت به بانک‌ها که از طریق بودجه هم تجهیز می‌شد، سبب شده بود که بانک‌ها تسهیلاتی پرداخت کنند که از اول مشخص بود این تسهیلات بازنمی‌گردد و باید خسارت بانک‌ها از محل منابع بانک مرکزی جبران شود و این منجر به کسری نقدینگی در بانک‌ها شده و بهانه‌ای شد تا بانک‌ها از منابع بانک مرکزی استفاده کنند. ندری عنوان کرد: در دولت آقای روحانی، مهم‌ترین عامل رشد نقدینگی، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی است و بانک‌ها به دلیل حجم بالای مطالبات غیرجاری خود و حجم زیادی دارای‌های منجمد شده در ترازنامه آنها، در این دوره هم با کسری نقدینگی مواجه بودند و متأسفانه فشاری هم بر بانک‌ها وارد نشد تا این دارایی‌های منجمد و فریز شده را تبدیل به نقدینگی کرده و کمتر از منابع بانک مرکزی استفاده کنند. عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) یادآور شد: از آنجائی‌که دسترسی به منابع بانک مرکزی برای بانک‌ها تقریبا سهل و آسان بود و اضافه برداشت‌های بانک‌ها در این دوره تبدیل به خطوط اعتباری شد؛ بنابراین بانک‌ها به جای اینکه در اصلاح ترازنامه خودشان بکوشند، چون استفاده آنها از منابع بانک مرکزی آسان‌تر بود، بنابراین ترازنامه خود را اصلاح نکرده و به منابع بانک مرکزی روی آوردند. وی افزود: همچنین بانک‌ها برای جذب سپرده‌ها، نرخ‌های سود بالاتر را به سپرده‌گذاران وعده دادند، در حالی‌که این نرخ‌های سود از محل سودهای واقعی به سپرده‌گذاران پرداخت نمی‌شد و اکنون مشاهده می‌کنیم که پرداخت سودها به سپرده‌ها، چیزی غیر از خلق پول و رشد نقدینگی با کیفیت پائین نیست. این کارشناس مسائل اقتصادی تأکید کرد: پیش‌بینی می‌شد که یا باید بانک مرکزی به بانک‌ها سخت‌گیری کند که شیوه‌های کاری خود را اصلاح کنند یا اینکه تن به تورم بالایی بدهیم که مشکلات بانک‌ها از طریق این تورم و با هزینه‌ای که سپرده‌گذاران و همه مردم پرداخت می‌کنند، حل شود. بنابراین به نظر می‌رسد اصلاحات اساسی و ساختاری در نظام بانکی اتفاق نیفتاده است و همانگونه که پیش‎بینی می‌شد، در حال حرکت به سمت شرایط تورمی هستیم. عضو هیئت‎علمی دانشگاه امام صادق(ع) افزود: اگر بانک‌ها از این شرایط تورمی استفاده کرده و دارایی‌های خود را نقد کنند، به نفع بانک‌ها خواهد بود و می‎تواند برخی از مشکلات آنها را برطرف کند و اگر از این فرصت برای نقد کردن دارایی‌های خود استفاده نکنند، کما فی‌السابق، این معضل رشد نقدینگی استمرار خواهد داشت و کشور را به سمت وضعیت تورمی و نامطلوبی سوق می‎دهد که این تورم می‌تواند بسیار مشکل‌آفرین باشد. وی یادآور شد: این تورم شاید در کوتاه‌مدت، مشکل آنهایی که دچار کسری نقدینگی بوده‌اند را حل کند اما قطعا در بلندمدت به اقتصاد ضربه خواهد زد و کسانی‌که حقوق و دریافتی آنها متناسب با تورم افزایش پیدا نمی‌کند، آسیب جدی خواهند دید و اقتصاد را به سمت یک وضعیت حاد رکود تورمی سوق می‎دهد. ندری درباره امکان‎ هدایت این نقدینگی‌ها به سمت تولید در شرایط کنونی افزود: این نقدینگی اساسا نقدینگی باکیفیتی نیست و بیشتر از ظرفیت توان تولید در اقتصاد ما ایجاد شده است و بیشتر از این اینکه مستقیم به سمت تولید برود، به سمت دارایی‌های بادوام و بازارهای موازی سپرده حرکت می‌کند و به احتمال زیاد این نقدینگی به ترتیب به سمت بازار ارز، سپس سکه و طلا، مسکن، خودرو و بورس خواهد رفت و چندان نمی‎تواند باعث رشد و شکوفایی اقتصادی شود. عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) در پایان گفت: بنده بعید می‌دانم که نقدینگی بتواند کمک زیادی به تولید کند. ممکن است در اثر افزایش حجم مبادلات، برخی از فعالیت‎ها رشد محسوسی را داشته باشد اما همانگونه که عرض کردم، حجم نقدینگی به مراتب بیشتر از پتانسیل تولیدی است که مورد نیاز مردم است بنابراین بنده بعید می‌دانم بتواند کمک زیادی به تولید کند.