حناچی در همایش نگاهی بر توسعه شهری از ایده تا عمل مطرح کرد:
گروه امورزیربنایی-دبیر شورایعالی شهرسازی و معماری ایران با مروری بر روند شکلگیری طرحهای توسعه شهری، خاموش بودن سیستم مانیتورینگ و عدم پایش اجرای طرح را از مشکلات اجرای طرحهای توسعهشهری عنوان کرد و گفت: شهر تهران از جمله شهرهایی است که سرمایهگذاری بسیار خوبی برای زیرساختهای اطلاعاتی آن انجام گرفته است. اما اگر این اطلاعات در دسترس نباشد، امکان تصمیمسازی و تصمیمگیری در سطوح کلان و در سطوح محلی وجود ندارد.
به گزارش جهان اقتصاد، پیروز حناچی در همایش نگاهی بر توسعه شهری از ایده تا عمل با تاکید بر تجربه تهران، یکی از محورهای مهم در حوزه مدیریت شهری را برنامه ریزی برای شهرها و کلانشهرها خواند و گفت: نخستین طرح جامع شهر تهران مربوط به اواخر دهه ۴۰ شمسی است که خروجیهای آن منجر به شبکه دسترسی تهران، ۲۲ منطقه تهران و حریم شهر، توجه به چهار منطقه مرتفع سبز تهران در چیتگر، پردیسان، عباس آباد و لویزان به عنوان ۴ پهنه سبزی که نقش ریههای شهر تهران را داشتند و نیز یک محور عمود برهم متشکل از ساختار منطقه تاریخی تهران تا شمال و محور شرقی غربی تهران شد. این شمایی از محورهایی است که در طرح جامع شهر تهران به آن توجه شده بود.
حناچی در مورد طرح جامع شهر تهران در سال ۴۷ یادآور شد: در حال حاضر، حریم شهر تهران به نسبت حریمی که در طرح جامع شهر تهران در سال ۴۷ تعریف شده بود، تغییرات زیادی کرده است که ما بعدها مجبور شدیم تحت عنوان حریم پایتخت، ضوابطی دیگر را برای آن تعریف کنیم.
دبیر شورایعالی شهرسازی و معماری ایران ادامه داد: در دهه ۷۰ طرح ساماندهی شهر تهران با هدف ساماندهی مجدد طرح جامع شهر تهران مطرح شد، اما به دلیل آنکه اختلافنظرهای فراوانی در عمل و نظر برای تهیه طرح وجود داشت، طرح ساماندهی شهر تهران در شرایط خاصی تهیه شد و به تصویب شورایعالی شهرسازی و معماری ایران رسید که عملا به اجرای کامل نرسید و هنوز هم طرح تفصیلی حریم تهران مبنای عمل است.
حناچی تاکید کرد: ماهیت طرح جامع شهر تهران مصوب سال ۸۵ کاملا متفاوت از جنس طرحهایی بود که قبلا تهیه شده بودند. اصطلاحا طرح با نگاه کاربردی تهیه شده بود. بدینمعنا، تهران، چشماندازی داشت و برای دسترسی به چشمانداز و اهدافی که در چشمانداز تدوین شده بود برنامههای موردی و موضوعی زیادی تدوین شده بود که هنوز هم جزو برنامههای شهر است.
حناچی تصریح کرد: اساسا داشتن نگاه کاربردی مخصوصا در کلانشهری مثل تهران و مخصوصا در ایران به مانیتورینگی نیاز دارد که دائما پایش انجام دهد تا همواره در مسیر هدف چشمانداز حرکت شود. زیرا سیستم مانیتورینگ، هشدار میدهد و مشخص میکند که با چه موانعی رو بهرو هستیم. طبیعتا طرح تفصیلی در این زمینه بر اساس طرح راهبردی تهیه شده شکل پیدا کرد. هرچند که طرح تفصیلی با معیار قبلی به شکل متصور قاعدتا قابلقبول نبود.
وی با طرح این پرسش که آیا طرحهای تفصیلی تهیه و اجرا شده ما را به اهداف چشمانداز طرح جامع نزدیک کرد یا آنکه از آن دور شدیم؟ در مقام پاسخگویی به آن، گفت: شاید اصلیترین چالشی که ما در اجرای طرح جامع تهران داشتیم به این نکته برمیگشت. ما در شهرسازی مانیفستی داریم که طرحهای بالادست همواره چهارچوب اسناد و طرحهای پاییندست را تعیین میکنند. یعنی هیچ طرح پایین دستی، هیچ برنامه موضعی و موضوعی همچون طرح تفصیلی از حدود طرحهای جامع نمیتواند فراتر برود. طبیعتا طرح جامع نیز از حدود طرحهای بالادستی خود که شامل مطالعات مجموعه شهری تهران است نیز فراتر نخواهد رفت.
موانع ایجاد شده در اجرای کامل طرح جامع شهر تهران
حناچی ادامه داد: اینکه آیا در طرح تفصیلی شهر تهران حدود اسناد بالادست به طور کامل رعایت شده است؟ باید بگویم که متاسفانه این اتفاق رخ نداده است و این اصلیترین چالشی است که ما با آن روبهرو هستیم. به چند دلیل این اتفاق افتاده است. اول آنکه پایش جدید انجام نشده، و فقدان مانیتورینگ (نظارت) هوشمند به رغم آنکه همه زمینههای آن نیز موجود بوده، وجود داشت.
وی گفت: شهر تهران از جمله شهرهایی است که سرمایهگذاری بسیار خوبی بر روی زیرساختهای اطلاعاتی آن انجام گرفته است. اما اگر این اطلاعات در دسترس نباشد، امکان تصمیمسازی و تصمیمگیری در سطوح کلان و در سطوح محلی نخواهد داشت.
وی ادامه داد: کمیسیونهای ماده ۵ که وظیفه انعطافپذیری طرحها، به هنگام کردن آنها و رفع موانع اجرایی را برعهده دارند، در دورههایی از مسیر و ریل اصلی خارج شدند و فقط در موضوع بلندمرتبهسازی فعالیت کردند.
حناچی تصریح کرد تعداد زیادی ساختمانهای بلند به معنای ۱۲ طبقه به بالا بر اساس طرح جامع فعلی در معابر ۶ تا ۲۰ متر واقع شدهاند که این فینفسه خودش تهدید است. وقتی پراکنش را بر نقشه پیاده میکنیم میبینیم که عمده آنها در سه منطقه شمالی تهران متمرکز هستند. تقریبا در زیر خیابان انقلاب ما هیچ ساختمان بلندی نداریم.
وی گفت: متاسفانه ۱۰۱ ساختمان بلند در معرض خطر مستقیم گسلهای شناخته شده تهران هستند که هیچکدام از آنها با اهداف اصلی طرح جامع شهر تهران منطبق نیستند و مسیر از جایی منحرف شده و اشتباه رفته است.
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: سیستم مانیتورینگ و هوشمند که لازمه نگاه راهبردی است میتوانست این علائم را بدهد، میتوانست اعلام خطر کند که مسیری که دارد طی میشود اشتباه است. به هر صورت، مانند بسیاری از موارد دیگر در دورهای در کشور مانیتورینگ کشور خاموش شد و با این وضعیت، نظام شهرسازی در جاهایی منحرف شد.