خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نوشت: رهبر معظم انقلاب در بخشی از بیانات مهم خویش در دیدار اخیر دانشجویان اظهار کردند: من به همه آن هسته‌های فکری و عملیِ جهادی، فکری، فرهنگی در سرتاسر کشور مرتّباً می‌گویم: هرکدام کار کنید؛ مستقل و به‌قول میدان جنگ، آتش‌به‌اختیار. البتّه در جنگ، قرارگاه مرکزی وجود دارد که دستور می‌دهد، امّا اگر چنانچه رابطه قرارگاه ‌قطع شد یا قرارگاه عیبی پیدا کرد، اینجا فرمانده دستورِ آتش‌به‌اختیار می‌دهد. خب شما افسرهای جنگ نرمید -قرار شد شما افسران جوان جنگ نرم باشید- آنجایی که احساس می‌کنید دستگاه مرکزی اختلالی دارد و نمی‌تواند درست مدیریّت کند، آنجا آتش‌به‌اختیارید؛ یعنی باید خودتان تصمیم بگیرید، فکر کنید، پیدا کنید، حرکت کنید، اقدام کنید. عبارت «آتش به اختیار» که یکی از تعابیر مربوط به عرصه نظامی است که رهبر معظم انقلاب این عبارت را در این دیدار خطاب به افسران جنگ نرم به کار گرفتند. هرچند خطاب و مصداق تعبیر روشن بود، اما طی روزهای گذشته تعابیر مختلفی از موضوع «آتش به اختیار» مطرح شد که گاه دور از مضمون و محتوای بیانات رهبر معظم انقلاب است. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا به تعبیر «آتش به اختیار» و دلایل طرح این موضوع در چنین مقطعی اشاره کرد و گفت: تعبیر رهبر معظم انقلاب در رابطه با آتش به اختیار قطعاً نمی‌تواند بحث هرج و مرج را شامل شود؛ چرا که اولاً بحث‌شان بحث فرهنگی است و در بحث فرهنگی رویکرد، رویکرد ایجابی است و رویکرد ایجابی و کمک برای توسعه فرهنگ غیر از بحث دخالت عرصه دولت و حکومت و کارهای اجرایی است. وی افزود: همچنین سیره رهبر معظم انقلاب و تعابیری که ایشان طی سال‌های گذشته داشته‌اند مبتنی بر نظم و تمرکز و مباحث قانونی است و طبیعتاً نمی‌توان «آتش به اختیار» را خارج از این قواعد دانست. ایزدهی همچنین اظهار کرد: آنچه رهبر معظم انقلاب مطرح کردند ارتباطی به بحث مسائل نظامی و انتظامی که اصطلاح «آتش به اختیار» در آن جعل شده ندارد، به دلیل اینکه این سخنان خطاب به افرادی گفته شد که افسران جنگ نرم هستند و کارشان طرح ایده و فکر و حراست از علم و فرهنگ است. وی با بیان اینکه مقوله «آتش به اختیار» در دو مقطع زمانی مطرح می‌شود، گفت: زمانی که دولت و حاکمیت سیاسی مطلوبی وجود نداشته باشد این موضوع مطرح می‌شود؛ مانند دوران قبل از انقلاب که لازم بود هر کسی نسبت به توانی که دارد وظیفه‌اش را در توسعه فرهنگ و دین ایفا کند؛ وظیفه‌ای که به واسطه امر به معروف و نهی از منکر بر عهده افراد گذاشته شده و در روایات نیز بر آن تأکید شده از جمله اینکه «مَنْ اَصْبَحَ لا یَهْتَمُّ بِاُمورِ الْمُسْلِمینَ فَلَیْسَ مِنْهُمْ/ هر کس صبح کند و به امور مسلمانان همّت نورزد، از آنان نیست». مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: اما در زمانی که حاکمیت سیاسی شیعه وجود داشته باشد، مثل زمان حاضر، این بحث در صورتی مطرح می‌شود که نهادهای متولی امر فرهنگ یا متمرکز نباشند و نهادی وجود نداشته باشد یا اگر نهادهایی وجود دارند، کارایی خود را در نظم‌بخشی نسبت به امور از دست داده باشند و یا به دلیل ناتوانی یا به دلیل عدم وجود زمینه مناسب در کارشان اخلال ایجاد شده باشد. وی به بیان مثالی در رابطه با «آتش به اختیار» در عرصه نظامی پرداخت و گفت: در زمان دفاع از اساس کیان نظام اسلامی اگر دولت و حاکمیتی وجود نداشته باشد، وظیفه سربازان‌ این است که وارد شوند و از مرزها دفاع کنند اما اگر نظام سیاسی وجود داشته باشد، ذیل نظام سیاسی در قالب ارتش و سپاه و بسیج به وظایف خود عمل خواهد کرد؛ حال اگر در یک زمان خاصی جنگ به گونه‌ای رقم بخورد که ارتباطی بین مراکز وجود نداشته باشد یا به گونه مطلوبی نباشد، طبیعتاً از یک جهت وظیفه دفاع همچنان بر عهده افراد است و باید وظیفه دفاعی خود را انجام دهند؛ بنابراین اگر قوه نظام‌بخش و محوری وجود نداشته باشد در عین حال وظیفه دفاع وجود دارد و باید هر کسی تمام توان خود را برای دفاع از نظام به کار بگیرد. ایزدهی افزود: در عرصه فرهنگ و دفاع از فرهنگ و دین و پاسخ به شبهات و نظریه‌پردازی‌ و تولید علم و مواردی که در قبال فرهنگ مطرح است، دانشجویان، طلبه‌ها و اصحاب فرهنگ و خرد باید این مسئولیت را عهده‌دار بشوند و به این معنا نیست که اگر نظام فرهنگی متمرکزی نداشتیم و یا اخلالی در آن ایجاد شد، وظایفی که اصحاب فرهنگ دارند، از عهده‌شان ساقط می‌شود. وی تصریح کرد: بحث رهبر معظم انقلاب در این مقطع است که اگر چنین اتفاقی بیفتد وظیفه همچنان باقی است و افسران جنگ نرم باید بتوانند بر اساس برداشت خودشان و در چارچوب شرع و قانون بحث دفاع از فرهنگ و دین را عهده‌دار بشوند و این مسیر را پیش ببرند تا اینکه مجدداً نظم مطلوب ایجاد شود و این نظم مطلوب ذیل یک منطق و چارچوب دستوردهنده‌ای قرار بگیرند. مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی همچنین اظهار کرد: در بحث «آتش به اختیار» دو نکته باید مد نظر قرار دهیم یکی دلیل شرعی و عقلی است که حکم می‌کند وظیفه خودمان را در قبال دفاع از دین و اسلام ایفا کنیم و در هر زمان و به هر گونه‌ای شد از باب قاعده «عمل به قدر مقدور» در حد توان خودمان عمل کنیم و وظیفه دفاع و حراست از اساس کیان اسلام در حوزه جنگ نرم و سخت از عهده افراد برداشته نمی‌شود. وی افزود: در زمانی که حاکمیت سیاسی وجود نداشته باشد و به تعبیری فقه فردی نباشد، هر کسی در منطقه خودش بر اساس نظر مرجع و یا دیدگاه عالم زمان خودش به مقداری که می‌تواند عمل کند که این مسئله ممکن است در قالب هیئات و جلسات قرآن و علم‌آموزی باشد و یا ممکن است در قالب مبارزه با نظام سیاسی جائر صورت گیرد. ایزدهی در پایان تصریح کرد: اما پس از آنکه نظام سیاسی مطلوب اتفاق افتاد طبیعتاً هر کسی نمی‌تواند نسبت به نظام اسلامی اقدامات متمایزی انجام دهد چرا که نظم عمومی به هم می‌خورد لذا باید همه امکانات تحت یک اراده و برای تحقق یک امر صورت گیرد و اگر در مرکز فرماندهی جنگ نرم خلل ایجاد شود، در آن صورت مراکز متعددی باید همه نهادها و گروه‌ها در کنار هم این کار را انجام دهند و هر فردی بر اساس قاعده قدر مقدور، به هر میزان که می‌تواند به وظیفه خود عمل کند.