قاسم محبعلی-کارشناس مسائل بین الملل
امروز فرآیند تشکیل قدرت در هر نقطهای از جهان تغییرکرده است. چند دهه گذشته قدرت به معنی داشتن سلاحهای پیشرفته و قدرت چانه زنی بود. اما امروز این مولفهها تغییرکرده است. تعاریف این مفهوم کاملا تغییر کرده است. قدرت امروزه تنها زور نیست، قدرت توان کشورها در مواجهه با پیچیدگیهای مختلف است. مولفههای گوناگونی در این میان وجود دارد. همه کشورها به دنبال منافع ملی خود هستند. برای نمونه مولفه قدرت در چین اقتصاد است. منافع اقتصادی چین در آن است که با آمریکا که بزرگترین قدرت اقتصادی جهان است؛ رابطه اقتصادی گسترده برقرار کند. چنین و آمریکا حدود میلیارد دلار تعاملات اقتصادی دارند. بشترین صادرات چین به آمریکاست. چین برای آمریکا هیچ جایگزینی ندارد. زیرا به لحاظ جمعیتی و همچنین نفع اقتصادی هیچ کشوری نمیتواند جایگزین چین شود. درست است که چین تولید کننده بسیاری از امور تلکنولوژیک است اما اگر واقعیت را در نظر بگیریم نرم افزاهای هر شیعی که در چین تولید میشود در آمریکا طرح ریزی میگردد. اقتصاد جهان در همتنیده شده است در نتیجه چین و آمریکا نیز تلاش دارند هر روز به معاملات دو جانبه بین خود بی افزایند. چین علاقه مند است در لبه تکنولوژی باقی بماند در نتیجه علاقه مند به رابطه با آمریکاییها هستند. در نتیجه در مقابله هرگونه فشار آمریکا که البته نا حق است نباید بر روی قول سایر قدرتها و حتی موقعیت سیاسی این کشورها حساب باز کرد. در بازی جهانی و قدرت آفرینی بینالمللی اروپاییها در دایره ویژه ای بازی میکنند. چینیها و روسیه نیز همین طور اما مساله ایران و آمریکا و سیاستهای جدید دولت آمریکا در مورد ایران، یک موضوع بینالمللی نیست. این مساله دو جانبه و قابل بررسی در زمین ایران و آمریکاست. از این رو سایرکشورها از جمله اروپاییها در این مساله در حاشیه قرار دارند. اما به این موضوع باید توجه داشت سطح مناسبات روسیه، چین و اروپا با آمریکا با سطح مناسبات ایران با این کشورها قابل مقایسه نیست که اروپا در مساله اخیر در کنار ایران قرار بگیرند. از این رو باید واقع نگر بود. آنها البته از این وضعیت احساساس نگرانی میکند و ایران نیز باید سعی کند که از چالش ایجاد شده حداکثر بهره برداری را انجام دهد اما واقعیت این است که مساله هستهای در نهایت باید بین ایران و آمریکا حل شود و ایران در این میان میتواند از نقش سایر کشورها برای چانه زنی و بالا بردن دستاودرهای خود در برابر آمریکا استفاده کنند.