هدف ایجاد مناطق آزاد افزایش صادرات وانتقال فناوری است
یک کار شناس اقتصادی می گوید، مناطق آزاد تجاری کشور با هدف رونق اقتصادی، افزایش صادرات و انتقال فناوری ایجاد شده اند. حمید حاج اسماعیلی در گفت و گو با ایرنا، با اشاره به این که با ایجاد مناطق آزاد تجاری در کشور هیچکدام از اهداف یاد شده محقق نشده است، درباره اجرای قانون کار در این مناطق گفت: نباید مقررات کار برای کارگران در این مناطق احساس ناامنی ایجاد کند. به گفته وی، بستر توسعه باید در مناطق آزاد ایجاد شود اما این توسعه نباید به قیمت نادیده گرفتن حقوق کارگران باشد. فعال حوزه کار با تاکید بر این که باید هماهنگی در قانون کار کشور و مناطق آزاد ایجاد شود، یکی از مشکلات حوزه کار را تعدد قوانین عنوان کرد. حاج اسماعیلی به تغییر قانون کار در خصوص خروج کارگاه های پنج تا ۱۰نفر از شمول قانون کار اشاره کرد و گفت: چنین تصمیمی به نفع نیروی کار نبود و در صورتی که حقوق کارگران در مناطق آزاد خدشه دار شود به نفع جامعه کار نیست. وی می گوید، هرگونه قیدی که نیروی کار را از شمول قانون کار خارج کند به نفع نیروی کار نیست و هزینه های منفی در بر دارد. حاج اسماعیلی تاکید کرد، تغییر قانون کار نباید تهدید برای از دست دادن شغل و یا دستمزد کمتر برای کارگر باشد. به گفته این کارشناس حوزه کار، در مناطق آزاد می توانند کارگر را با قید زمان و همچنین دستمزد مشخص بکار گیرند و هر زمان که پروژه به اتمام برسد، بالطبع کار هم پایان خواهد یافت و کارگر می تواند در پروژه دیگری مشغول به کار شود. حاج اسماعیلی شاخص وضعیت معیشت را خط فقر عنوان کرد و گفت: نباید دستمزدها کمتر از خط فقر باشد و باید کرامت کارگر با دستمزد متناسب حفظ شود. اکبر ترکان دبیر شورایعالی مناطق آزاد کشور به تازگی گفت، رویکرد مناطق آزاد براساس بند ۱۱ اقتصاد مقاومتی و تاکیدات مقام معظم رهبری، صادرات محور است. پس از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) انتظار می رود سرمایه گذاری در کشور به ویژه مناطق آزاد تجاری افزایش یابد و این امر به جذب نیروی کار در این مناطق و کاهش بیکاری در کشور کمک خواهد کرد. هزینه تولیددر مناطق آزادتجاری کمترازسایر مناطق است همچنین یک کارشناس حوزه کار گفت: هزینه تولید در مناطق آزاد کشور کمتر از سایر مناطق است زیرا هزینه های گوناگون تولید در این مناطق با کل کشور متفاوت است. علیرضا حیدری قوانین گمرکی، معافیت های گوناگون، ارایه تسهیلات بانکی با شرایط سهل تر را از جمله ویژگی های سرمایه گذاری در مناطق آزاد عنوان کرد. وی با بیان این که در تمام کشورهای جهان از چنین رویه ای برای مناطق آزاد استفاده می کنند، به کشور چین اشاره کرد وگفت: در کشوری نظیر چین مناطق آزاد به معنای واقعی آزاد است. مقررات مناطق آزاد در چین بدرستی اجرا می شود و این مناطق موجب افزایش ثروت در آن کشور شده اند. حیدری معتقد است، با توجه به اینکه ایران هم دارای چندین منطقه آزاد تجاری است، نتوانسته است از این مناطق به دلیل اجرای برخی از محدودیت ها بهره برداری درست بکند. فعال حوزه کار با اشاره به منتقدان قانون کار مناطق آزاد گفت: پیش از آنکه به موضوع قانون کار توجه شود باید این موضوع مورد بررسی قرار گیرد که چرا این مناطق نتوانسته اند توسعه لازم را بیابند. حیدری با اشاره به مطالعاتی که بتازگی در خصوص هزینه تولید از سوی کارشناسان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شده است،بیان داشت: تنها هفت درصد از هزینه تولید مربوط به نیروی کار است ، بنابراین وقتی چنین درصد پایینی مربوط به هزینه نیروی انسانی است اجرای قانون کار به لحاظ در نظر گرفتن حقوق کارگر مشکلی در مناطق آزاد ایجاد نخواهد کرد. این کارشناس حوزه کار تاکید کرد، نیروی کار در مناطق آزاد برای تولید هزینه ساز نیست و این در حالی است که کارفرمایان در این مناطق از معافیت های زیادی برخوردار هستند که می تواند هزینه تولید را هم کاهش دهد. حیدری با اشاره به دغدغه هایی که درباره اجرای مقررات قانون کار مناطق آزاد از سوی برخی از اعضای جامعه کار مطرح می شود، گفت: به نظر من باید مهمترین دغدغه توسعه نیافتگی مناطق آزاد باشد. اینکه چرا مناطق آزاد در ایران نتوانسته اند به توانمندی بیشتری برسند؟و چرا سرمایه در مناطق آزاد کارایی لازم را ندارد؟ وی گفت: قانون کار در کشور هم بدرستی رعایت نمی شود و چه بسیارند از نیروی کار کشور که کمتر از حداقل دستمزد دریافت می کنند. هم اکنون دغدغه اصلی نباید لحاظ شدن حقوق کار در مناطق آزاد باشد، زیرا این مناطق هنوز به طور کامل توسعه نیافته اند. حیدری می گوید، مقررات کار برای مناطق آزاد قابل مذاکره است. حذف مقررات در مناطق آزاد برای ایجاد سرمایه گذاری اگر اتفاق بیافتد نباید حقوق کارگران نادیده گرفته شود. به گفته این فعال حوزه کار، مهمترین مشکل مناطق آزاد توسعه نیافتگی است و باید به این پرسش پاسخ داده شود که چرا نتوانسته ایم این مناطق را آن گونه که شایسته است ارتقا دهیم؟ به گزارش ایرنا، قانون کاری که در مناطق آزاد تجاری اجرای می شود با قانون کار کشور متفاوت است و برخی از نمایندگان کارگری به دنبال تحولاتی که با رونق اقتصادی در کشور به ویژه مناطق آزاد ایجاد می شود ، نگران تضییع حقوق کارگران هستند.