دانشگاه مشهد میزبان دومین رویداد ملی گوهرشناسی و کانی‌های صنعتی

کیوان خانزاده مدیر اجرایی همایش، فیروزه نیشابور را یکی از نقاط قوت ایران در گوهرسنگ‌ها برای معرفی به بازارهای جهانی عنوان کرد و گفت: با مدیریت دکتر حامد فضلیانی، کارهای بزرگی در رشد و معرفی فیروزه نیشابور صورت گرفته است که در ادامه به تشریح فعالیت‌های این مدیر موفق از زبان خودشان می پردازیم:

دکتر فضلیانی در مورد چگونگی بهره برداری از معادن فیروزه ایران گفت: در 150 سال اخیر، بهره‌برداری از معدن فیروزه بین بخش خصوصی و دولتی، جابجا شده و در اواخر دوران پیش از انقلاب این معدن بیش از 200 نفر پرسنل شاغل داشته و بعد از انقلاب با جابجایی‌ها بین شرکت‌های متعدد، استخراج، کاهش قابل توجهی داشته است. در سال 1380 که بهره برداری توسط اداره کل معادن انجام می‌شده با 18 نفر پرسنل، مقدار کمی استخراج صورت گرفته و به همین علت، دولت به فکر واگذاری معدن به بخش خصوصی افتاد و معدن به شرکت تعاونی توسعه معدن فیروزه نیشابور متشکل از 342 نفر از اهالی پرتلاش روستای معدن اولیا و سفلی واگذار گردید و موجب شکوفایی این ذخیره ملی گردید. در طی این 23 سال به لطف خداوند و تلاش سهامداران و پرسنل معدن و همچنین استفاده از نیروهای متخصص بومی، تولید معدن افزایش چشمگیری یافته است. تولید معدن تا سال 1390 حدود 15 تن سنگ خام فیروزه (در سال) بود که در این سال به 40 تن و در سال 1398 به 60 تن افزایش یافت. همچنیین در حال حاضر معدن فیروزه نیشابور دارای 210 نفر پرسنل شاغل تمام وقت بوده و بالغ بر بیست هزار نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد نموده است.

صنعت فیروزه در شهر نیشابور قدمتی به بلندای تاریخ دارد. به عنوان مثال در منطقه تاریخی تپه برج نیشابور نگین فیروزه ای متعلق به هزاره پنجم قبل از میلاد به صورت تراش‌خورده و سوراخ‌کاری‌ شده بر کمربند یک بانوی ایرانی پیدا شده که قدمت معدن فیروزه نیشابور و هنر فیروزه تراشی را به حدود 7000 سال پیش می رساند.

فیروزه در فرهنگ دینی و اجتماعی ما نیز بسیار ارزشمند است. پیشینیان ما فیروزه را مایه پیروزی دانسته و در جنگ ها برای غلبه بر دشمنان فیروزه به همراه می برده اند و یا دسته خنجر و شمشیر خود را فیروزه نشان می کرده اند. متاسفانه در گذشته به خاطر صادرات فیروزه نیشابور از طریق ترکیه به کشورهای اروپایی، نام این سنگ در لاتین Turquoise ثبت شده است که باید با تبلیغات تجاری و فرهنگی این تصور اشتباه را با واقعیت همراه نماییم.

در حال حاضر در آمریکا، مصر، چین و برخی از کشورها معادن معدود فیروزه وجود دارد، ولی هیچ یک به ارزشمندی فیروزه نیشابور نیست. در چین، فیروزه‌های معدنی و سنتتیکی تولید می‌شود که کیفیت مناسبی ندارند ولی قدرت بازاریابی چین باعث شده جایگاه مناسبی را در بازار جهانی داشته باشد.

استفاده از فیروزه در بین بیشتر ایرانیان معمول است و درصورتیکه زنجیره ارزش این محصول گرانبها کامل شده و امکان صادرات اصولی آن فراهم شود، می توانیم به بهره مندی از بازار 1200 میلیون دلاری گوهرسنگ های غیر الماس در سطح جهان امیدوار باشیم.

درباره چشم انداز فیروزه و گوهرسنگ‌ها میتوان گفت که این صنعت در سطح جهانی، رو به رشد است و می‌بایست ما با بازارهای جهانی همراه باشیم و نسبت به برندسازی و مزیت‌های رقابتی بالایی که فیروزه و دیگر گوهرسنگ‌ها دارند، تلاش کنیم و فیروزه نیشابور و تفاوت کیفی فاحش آن را با دیگر فیروزه‌های موجود، بیان نماییم.

فضلیانی در پایان تاکید کرد: باید تمامی گوهرسنگ‌های ما دارای شناسنامه باشند و می‌بایست برای رقابت، سرمایه گذاری کنیم و اگر از این کار غافل شویم، کشورهای شرق آسیا و همسایگان ما می‌توانند جایگاه ما را بگیرند و سهم واقعی که در این صنعت داریم را ازدست بدهیم.

خانزاده با تشکر از زحمات دوستان متعهد و دانشمندی چون دکتر فضلیانی که دغدغه حفظ جایگاه ارزشمند هنرمندان درجه یک ایرانی را دارند؛ از تمامی هنرمندان، اساتید دانشگاهی و مدیران دولتی برای ایجاد کارگروههای تخصصی در این همایش در بخش‌های آموزش و پژوهش، بازاریابی و فروش و برندسازی برای اجرای طرح ملی اشتغال در بخش گوهرسنگ‌ها دعوت کرده و ابراز امیدواری کرد که با حمایت دولت از بخش خصوصی، این برنامه ملی، محقق شود.

خانزاده افزود: برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام می‌توانید به وب‌سایت رسمی همایش به نشانی gemtechiran.um.ac.ir مراجعه کنید. ظرفیت ثبت‌نام محدود بوده و علاقه‌مندان باید تا ۳۰ آذرماه ۱۴۰۳ اقدام به ثبت‌نام کنند. مدیر اجرایی همایش با تاکید بر اینکه این رویداد، فرصت فوق‌العاده‌ای برای یادگیری، شبکه‌سازی، و توسعه حرفه‌ای در حوزه گوهرشناسی و کانی‌های صنعتی است؛ حضور در این رویداد را دریچه‌ای به سوی دانش و فرصت‌های جدید در این صنعت عنوان کرد.