جهان اقتصاد گزارش می دهد؛
تهران در محاصره نیمه‌کاره‌ها
گروه زیربنایی رضا پورحسین
جهان اقتصاد: تهران در سال‌های اخیرمملو از وجود پروژه‌های نیمه‌تمام ساختمانی، عمرانی و شهری شده و این نیمه کاره ها، به یکی از معضلات جدی این کلان‌شهر تبدیل شده اند. این پروژه‌ها که گاه سال‌ها بدون پیشرفت چشمگیر رها شده‌اند، نه تنها چهره شهر را مخدوش کرده‌اند، بلکه به مشکلات متعددی از جمله آلودگی بصری، افزایش ترافیک، آلودگی هوا و حتی فرسودگی زیرساخت‌ها دامن زده‌اند. این وضعیت، کیفیت زندگی شهروندان را تحت تأثیر قرار داده و تصویری نامنظم و آشوبناک از پایتخت به نمایش گذاشته است.
پوریا ملبوبی، کارشناس حوزه شهری و مرمت در این رابطه به جهان اقتصاد، می گوید: آلودگی بصری یکی از بارزترین پیامدهای پروژه‌های نیمه‌تمام در تهران است. سازه‌های بتنی عظیم، داربست‌های زنگ‌زده، تابلوهای فرسوده و حصارهای فلزی که سال‌هاست در جای خود ثابت مانده‌اند، منظره‌ای نازیبا به شهر بخشیده‌اند. این پروژه‌ها که اغلب در نقاط پرتردد و مرکزی شهر مانند خیابان‌های ولیعصر، انقلاب یا میدان‌های اصلی قرار دارند، چشم‌انداز شهری را مختل کرده و حس آشفتگی را به شهروندان منتقل می‌کنند. به جای آنکه تهران به عنوان پایتختی مدرن و زیبا شناخته شود، گاه به شهری شبیه می‌ماند که در میان انبوهی از اسکلت‌های فلزی و بتنی گرفتار شده است. این آلودگی بصری نه تنها بر روحیه شهروندان تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه گردشگران و بازدیدکنندگان خارجی را نیز با تصویری نامطلوب از شهر مواجه می‌کند.
وی افزود: علاوه بر آلودگی بصری، پروژه‌های نیمه‌تمام به افزایش ترافیک در تهران دامن زده‌اند. بسیاری از این پروژه‌ها، مانند پل‌های نیمه‌تمام، تونل‌ها یا ایستگاه‌های مترو، در معابر اصلی شهر قرار دارند و به دلیل عدم تکمیل، باعث انسداد مسیرها یا کاهش ظرفیت خیابان‌ها شده‌اند. برای مثال، حصارکشی‌های طولانی‌مدت در اطراف پروژه‌های عمرانی، بخشی از خیابان‌ها را غیرقابل استفاده کرده و جریان ترافیک را مختل می‌کند. رانندگان ناچارند مسیرهای جایگزین را انتخاب کنند که اغلب خود این مسیرها نیز به دلیل تراکم بالای وسایل نقلیه، دچار ازدحام می‌شوند. این وضعیت نه تنها زمان و انرژی شهروندان را هدر می‌دهد، بلکه مصرف سوخت را افزایش داده و به طور غیرمستقیم به آلودگی بیشتر هوا منجر می‌شود.
این کارشناس تصریح کرد: آلودگی هوا، یکی دیگر از پیامدهای منفی این پروژه‌هاست. فعالیت‌های ساختمانی، حتی اگر به صورت نیمه‌تمام باشند، غبار و ذرات معلق را در هوا پراکنده می‌کنند. خاک و مصالح ساختمانی که در محل پروژه‌ها انباشته شده و به دلیل عدم پیشرفت کار، بدون پوشش مناسب رها شده‌اند، با وزش باد به راحتی در سطح شهر پخش می‌شوند. این ذرات معلق، به‌ویژه در فصول خشک، کیفیت هوای تهران را که پیش‌تر نیز به دلیل ترافیک و فعالیت‌های صنعتی تحت فشار است، بدتر می‌کنند. علاوه بر این، ماشین‌آلات سنگین و کامیون‌هایی که برای حمل مصالح در اطراف این پروژه‌ها تردد می‌کنند، گازهای آلاینده‌ای تولید می‌کنند که به تشدید آلودگی هوا کمک می‌کند.
یکی از جنبه‌های نگران‌کننده‌تر این معضل، فرسودگی پروژه‌های نیمه‌تمام است. بسیاری از این سازه‌ها سال‌هاست که بدون پیشرفت چشمگیر در همان حالت اولیه باقی مانده‌اند. اسکلت‌های فلزی زنگ‌زده، بتن‌های ترک‌خورده و مصالحی که در معرض باد و باران فرسوده شده‌اند، نه تنها ارزش سرمایه‌گذاری اولیه را از بین می‌برند، بلکه به دلیل عدم ایمنی، خطری برای عابران و ساکنان اطراف ایجاد می‌کنند. برخی از این پروژه‌ها، مانند مجتمع‌های تجاری یا پل‌های عابر پیاده که قرار بود به بهبود زندگی شهری کمک کنند، به دلیل تأخیرهای طولانی‌مدت، دیگر پاسخگوی نیازهای روز شهر نیستند و حتی در صورت تکمیل، ممکن است کارایی لازم را نداشته باشند.
دلایل این وضعیت پیچیده و چندوجهی است. مشکلات مالی، سوءمدیریت، تغییرات مکرر در سیاست‌گذاری‌های شهری و ناهماهنگی بین نهادهای مسئول، از جمله عواملی هستند که به توقف پروژه‌ها منجر شده‌اند. در برخی موارد، پروژه‌هایی که با عجله و بدون برنامه‌ریزی دقیق آغاز شده‌اند، به دلیل کمبود بودجه یا تغییر اولویت‌ها نیمه‌تمام رها شده‌اند. این در حالی است که منابع مالی هنگفتی صرف این پروژه‌ها شده و توقف آن‌ها به معنای هدررفت سرمایه‌های ملی است.
برای رفع این معضل، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر، نظارت مستمر و هماهنگی بین نهادهای مختلف وجود دارد. اولویت‌بندی پروژه‌ها، تأمین بودجه پایدار و استفاده از مدیریت حرفه‌ای می‌تواند به تکمیل سریع‌تر این طرح‌ها کمک کند. همچنین، بازنگری در پروژه‌های قدیمی و تصمیم‌گیری درباره ادامه یا توقف آن‌ها می‌تواند از فرسودگی بیشتر جلوگیری کند. تهران، به عنوان مرکز ایران، شایسته چهره‌ای زیباتر و منظم‌تر است.
خوشبخت, [9/7/2025 8:43 AM]
تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام نه تنها به بهبود ظاهر شهر کمک می‌کند، بلکه کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا داده و گامی در جهت توسعه پایدار خواهد بود.
