اهمیت توسعه صنعتی کشور با پیگیری سیاست تولید بار اول اقلام راهبردی صنایع

به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد تحریم های جدید علیه کشور ما صنعت نفت و گاز را به شدت هدف گرفت. تحریم فروش تجهیزات و اقلام راهبردی صنایع مختلف از بخش‌های نفت و گاز گرفته تا زنجیره ارزش فولاد یکی از راهبردهای مهم غرب بر علیه کشورمان طی سال های اخیر بوده است. سیاست مورد بحث به دنبال ضربه زدن به صنعت ایران و فشار آوردن به تهران برای قبول مذاکرات است. این اقدام در نهایت هزینه تولید در کشور را به میزان زیادی افزایش داد. با اعمال تحریم‌های جدید، اقلام راهبردی فرآیند تولید صنایع نفت و گاز نظیر کمپرسورها، پمپ‌ها، شیرهای کنترلی، راکتورها و کاتالیست‌ها به ایران فروخته نمی‌شود. در هر جا بدون نظارت اوفک و خزانه‌داری آمریکا، جریان خرید این اقلام ردیابی شود، کل زنجیره تامین این اقلام راهبردی تحریم و جریمه‌های سنگین اعمال می شود.

اعمال فشارهای همه جانبه به کشورمان از طریق تحریم ها چاره ای برای ما باقی نگذاشته است جز اینکه به توان داخلی خود متکی شویم و اقلام راهبردی صنایع را خودمان تولید کنیم. در این ارتباط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری که وظیفه ی کمک به توسعه ی کشور را دارد، سیاست تولیدات بار اول را به اجرا گذاشت. مجلس نیز طی مصوبه هایی از این سیاست حمایت کرد و بستر را برای پشتیبانی از مدیران شجاعی که به سمت تولیدات بار اول می روند، فراهم کرد. به تازگی قرارداد جدیدی بین معاونت علمی و وزارت نفت برقرار شده است. بر اساس این تفاهم‌نامه، بررسی اولویت‌های فناورانه وزارت نفت، شناسایی و معرفی شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان و تشکیل کنسرسیوم دانش‌بنیان و فناور جهت بومی‌سازی و توسعه دانش فنی اولویت‌های اعلامی از تعهدات معاونت علمی به وزارت نفت است. وزارت نفت نیز در مقابل همکاری و تسهیل‌گری تأمین منابع مالی، تشکیل کنسرسیوم بین‌المللی و انتقال فناوری‌های مرتبط و همچنین تسهیل در صدور مجوزهای قانونی را برای شرکت‌های دانش‌بنیان فناور متعهد شد. بومی‎‌سازی و تولید بار اول تجهیزات و فناوری‌هایی نظیر دکل‎ حفاری آب‎‌های کم‌عمق، فناوری مایع‌سازی گاز طبیعی مقیاس کوچک و متوسط (Mini- LNG)، ساخت Coil Tubing، لوله‌های مغزی سیار (CRA)، تجهیزات حفاری جهت‌‎دار، ساخت پمپ Cryogenic و تجهیز ZLD مواردی هستند که نیازمند ورود شرکت‌های فناور است که با توجه به تجربه موفق فاز اول اجرایی سیاست تولید بار اول در صنعت نفت کشور، به خوبی توانسته است اثرگذاری خود را بر تداوم این سیاست مهم صنعتی کشور نشان دهد. در نتیجه تلاش های معاونت علمی و صنعت نفت کشور برای پیگیری و به سرانجام رسیدن سیاست تولید بار اول اقلام راهبردی این صنعت حالا شاهد صدور کاتالیست به کشورهای دیگر، تولید تاپ درایوهای پیشرفته، تجهیز پالایشگاه های فراسرزمینی توسط کشورمان و تولید کک اسفنجی با ارزش حرارتی بالاتر از نفت کوره و مازوت و موارد اینچنینی در کشور هستیم که در فاز اول اجرای این سیاست مهم صنعتی به ثمر نشسته است.

در خصوص این موضوع با سیدحمید حسینی به عنوان یک اقتصاددان و فعال در حوزه نفت و گاز کشور نیز به گفتگو نشستیم که حاصلش را در ادامه می خوانید. توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان جهت تولید بار اول تجهیزاتی صنعت پالایشگاهی بسترساز سهامداری ایران در پالایشگاه‌های فراسرزمینی سید حمید حسینی اقتصاددان در گفتگو با خبرنگار ما تصریح کرد: ما همواره در زمینه تولید تجهیزات پالایشگاهی فعال بوده ایم. ما در شرایط تحریمی مجبور شدیم به تولید آن ها بپردازیم. حالا توانمندی خوبی در زمینه ی تجهیزات صنعت نفت داریم و با کمک شرکت‌‍ های دانش بنیان توانستیم از آن ها در پالایشگاه های فراسرزمینی بهره ببریم. قطعاً سیاست تولید بار اول معاونت علمی می تواند به ما در دانش بنیان کردن صنعت نفت وگاز کشورمان کمک کند. توسعه از مراحل ابتدایی شروع می شود و قرار نیست کشورها از ابتدا قله های نهایی را فتح کنند. پیشرفت از همین قدم های اولیه شروع می شود و توسعه می یابد.

حسینی با اشاره به این موضوع که صنایع بزرگ کشور از جمله صنعت نفت و گاز نیاز به فناوری های روز دنیا دارد، تصریح کرد: اگر نتوانیم در داخل کشور به این دانش دست پیدا کنیم، کشورهای دیگر با تحریم می توانند به ما ضربه بزنند و قطعاً دچار مشکلات عدیده ای خواهیم شد. بنابراین، دانش بنیان کردن صنعت نفت و گاز کشور و دستیابی به دانش فنی مورد نیاز برای تولید اقلام و تجهیزات راهبردی این صنایع یک ضرورت است. به طور مثال، ما در زمینه ی طراحی شرکت های پتروشیمی به دانش فنی کمپانی های بزرگ خارجی وابسته بودیم و به همین دلیل نتوانستیم آن طور که می خواستیم این صنعت را گسترش دهیم. به همین دلیل مجبور شدیم طرح های قدیمی را در این صنعت دوباره تکرار کنیم که مشکلاتی را برایمان به وجود آورد. اگر بتوانیم دانش فنی این صنایع را بومی سازی کنیم، قطعاً به توسعه و پیشرفت کشور کمک خواهد کرد.

وی در ادامه گفت: ما نیازهای فراوانی در صنایع مختلف به لحاظ دانش بنیانی داریم و در حال حاضر شرکت ها بیشتر به مهندسی معکوس می پردازند و اقلامی را که در داخل کشور نیاز داریم در شرایط تحریمی تولید می کنند. در زمینه های مختلف شرکت ها به سمت تولید تجهیزاتی رفته اند که الان نیاز داریم و به واسطه ی تحریم ها نمی توانیم به آن ها دسترسی داشته باشیم. در مرحله ی بعدی خوب است به تولید اقلامی بپردازیم که ایده ی خلاقانه ای داشته باشد و توسط خودمان تولید شود. شرکت های دانش بنیان در شرایط فعلی توانسته اند مشکلات کشور را تا حد زیادی رفع کنند. مثلاً ما قبلاً کاتالیست وارد می کردیم، اما الان برای مصرف داخلی نیازی به واردات نداریم و حتی به دیگر کشورها نیز کاتالیست صادر می کنیم. ما همواره در زمینه تولید تجهیزات پالایشگاهی فعال بوده ایم. ما در شرایط تحریمی مجبور شدیم به تولید آن ها بپردازیم. حالا توانمندی خوبی در زمینه ی تجهیزات صنعت نفت داریم و با کمک شرکت‌‍ های دانش بنیان توانستیم از آن ها در پالایشگاه های فراسرزمینی بهره ببریم. ما جزو محدود کشورهای نفتی هستیم که به لحاظ نیروی انسانی در شرایط خوبی قرار داریم و نیازی به مهندسان خارجی نداریم. با توجه به این توانمندی ها توانسته ایم در کشورهای دوست مانند سوریه، ونزوئلا و.... به تکمیل ظرفیت پالایشگاهی آن ها بپردازیم و فرصتی برای فروش نفت خود به وجود بیاوریم.

وی خاطرنشان کرد: ما اقلام راهبردی بسیار زیادی در حوزه ی نفت و گاز نیاز داریم. هر چقدر بتوانیم در داخل کشور به تولید آن ها بپردازیم قدمی رو به جلو برداشته ایم. دستاوردهایی مانند تولید کک اسفنجی با ارزش حرارتی بالاتر از نفت کوره و مازوت و دستیابی به فناوری تولید تاپ درایوهایی که امکان حفاری در اعماق بیش از 4 هزار متر را به ما می دهد، قطعاً سیاست تولید بار اول معاونت علمی می تواند به ما در دانش بنیان کردن صنعت نفت وگاز کشورمان کمک کند. توسعه از مراحل ابتدایی شروع می شود و قرار نیست کشورها از ابتدا قله های نهایی را فتح کنند. پیشرفت از همین قدم های اولیه شروع می شود و توسعه می یابد.