با تورق تاریخ تشکلگرایی دیگر کشورها و مقایسه آن با آنچه در خصوص نهاد بازار در کشورمان به ثبت رسیده، مشخص میشود که در کمتر کشوری چون ایران تشکلهای صنفی دارای قدمتی چند قرنی هستند. تا پیش از تولد نهاد دولت به شکل امروزی بازار محور و مرکز جوامع شهری و روستایی بود و بازاریان نه تنها متولیان امور اقتصادی و تامین کننده مایحتاج مردم بودند که به واسطه اعتماد مردم و اعتباری که نزد حاکمان داشتند، بسیاری از امورات در نهاد بازار رتق و فتق میشد.
بازارهای ایران در صدههای پیش از ایجاد شهرهای امروزی توسط ریش سفیدان و بزرگان بازار رهبری میشد و به واقع ایشان محور ایجاد اولین تشکلهای صنفی بودند.
با رشد و بزرگ شدن بازار و تعدد صنوف، تعداد تشکلهای صنفی نیز افزایش یافت و بازاریان برای حفظ انسجام، توان و اثرگذاری بازار، از میان بزرگانی که هدایت صنوف مختلف برعهده داشتند، براساس تجربه و قدرت، افرادی را به عنوان هیات امنا بازار انتخاب میکردند.
انتخاب هیات امناء برای بازار نشان دهنده اعتقاد این قشر به مدیریت نهاد بازار به صورت شیخالشیوخی بود، باوری که همچنان در جامعه صنفی وجود دارد.
در گذر زمان، همزمان با رشد جوامع شهری و صنعتی شدن اقتصاد، تشکلهای صنفی نیز توسعه یافتند و امروز میتوانیم ادعا کنیم اتاقهای بازرگانی و اتحادیههای صنفی میراثدار همان نهادهایی هستند که توسط ریش سفیدان و بزرگان بازار ایجاد شدند.
در مقایسه ساختار کهن و امروزی تشکلهای صنفی، به واقع ایجاد اتاقهای اصناف در راس هرم اتحادیههای صنفی همان باور الزام حضور هیات امناء یا رهبری نهادی صنفی به صورت شیخالشیوخی است.
آنچه مسلم است با گذر زمان و توسعه بازار، تشکلهای نیز باید در مسیر توسعه حرکت کنند و این مستلزم تدوین قوانین پیشرفته است اما این به آن معنی نیست که به خود اجازه دهیم برای رسیدن به توسعه، به ریشه و زیربنای نهاد صنفی کشور آسیب بزنیم، اتفاقی که امروز با کنار گذاشتن افراد باتجربه و بزرگان اصناف در حال رقم خوردن است.
متاسفانه چنین رفتارهای در بخشهای دیگر اتفاق افتاده و نتیجه این اشتباه را شاهد بودهایم، چراکه در هر جامعه از کوچکترین آنها یعنی خانواده تا بزرگترینها مانند کشور، همواره بزرگان و ریش سفیدها نقش محوری و هدایت کننده دارند، اما با وجود این اصل و باور عمومی به آن، چه اتفاقی افتاده که برخی تلاش میکنند، شیخالشیوخی در اصناف نابود شود، اگرچه تا کنون هرآنچه انجام شده موفق نبوده و همچنان بدنه صنفی کشور به حفظ ریشههای خود اعتقاد دارد، اما اشتباهی است که اگر عملیاتی شود، زودتر از آنکه انتظار میرود، تبعات منفی آن دامنگیر مجموعه اقتصاد کشور میشود و اینگناهی نابخشودنی است.
ابراهیم درستی _ نائب رئیس اتاق اصناف تهران و نماینده وزیر صمت در هیات رئیسه اتاق اصناف ایران
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه