سمیه قشقایی
پس از کاهش درآمدهای نفتی در اثر بازگشت تحریم‌های نفتی، کشور با مشکل منابع درآمدی روبه رو شد، از این رو بودجه سال آینده قرار است بدون تکیه بر درآمدهای نفتی تدوین شود، برآورده شدن این آرزوی دیرینه کشور که تنها در برنامه‌های پنج ساله به آن اشاره می شد را می توان حاصل خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها دانست.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، درباره اینکه آیا دولت می تواند در مدت کوتاهی تا زمان تحویل بودجه به مجلس پیش بینی لازم را انجام دهد، بودجه را کمی کند و ساختار مالیاتی کشور را برای تامین درآمدهای بودجه آماده کند و اینکه آیا در زمانی که دولت با شدید‌ترین محدودیت‌های ارزی و ریالی روبروست می توان بودجه را بدون نفت بست خبرنگار روزنامه جهان اقتصاد با تعدادی از نمایندگان مجلس گفت و گویی انجام داده که ماحصل آن را در ذیل می خوانید:
***با ۲۵۰ هزار میلیارد تومان مالیات اضافه بودجه هم خواهیم داشت
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تنظیم بودجه بدون نفت سال ۹۹ به سبکی که امروز مالیات می گیریم امکان پذیر نیست، گفت: بر اساس گزارشات دولت رقم ۲۵۰ هزار میلیارد فرار مالیاتی که دیوان محاسبات اعلام کرده است اگر بگویم درآمد اضافه خواهیم داشت مزاح نیست.
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی گفت: همه کسانی که مالیات نمی دهند مقصر نیستند، نظام حاکمیتی هم مقصر نیست، ایراد از اینجاست که هیچ وقت مالیات را شفاف و هدفمند نکردیم و برای جامعه ای که مالیات پرداخت می کنیم روشن نیست که مالیات پرداختی کجا هزینه می شود.
وی با ذکر مثالی افزود: به وکیلی که مالیات می دهد باید بگویند که مالیاتش صرف موکلین بی گناهی می شود که تمکن مالی ندارند یا به پزشک بگویند مالیات پرداختی او صرف ساخت و تجهیز بیمارستان می شود و باید فضایی ایجاد کرد تا فرار مالیاتی اتفاق نیفتد.
رئیس فراکسیون مستقلین ولایی مجلس، گفت: به جای روشهای قهری و سرکوب گرایانه باید برای پرداخت کنندگان مالیات فضای شفاف و مناسب ایجاد کرد و برای آنها روشن شود که مالیات صرف چه کاری خواهد شد.
جعفرزاده ایمن آبادی معتقد است که با شفاف سازی خیلی از سیستم های بگیر و ببند و کنترلی حذف خواهد شد.
نماینده مردم رشت در مجلس با بیان اینکه در حال حاضر در بهترین حالت ۴۰ درصد مایلات وصل می شود و دولت اطلاعات لازم برای کمی کردن را ندارد، گفت: ترامپ نادانسته خدمت بزرگی به کشور کرد و آرزوی ۱۰۶ ساله کشور را برآورد کرد و باعث شد اصلاح ساختار اقتصادی خوبی انجام شود و اقتصاد کشور از خواب بیدار شود چرا که نفت ما را تنبل کرده بود.
این عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت : به نظرم کاهش ۶۲ هزار میلیارد تومانی از محل بهره وری و کاهش هزینه ها غلو شده است و عملیاتی شدن آن بعید است اما ۱۲ درصد از صندوق ذخیره ارزی که فریز شده بود دیده شده است که منعی هم ندارد و استقراض هم کم شده و مجلس در برابر استقراض مقاومت خواهد کرد.
***اداره هزینه و درآمد کشور هم عقل و هم اهل می خواهد
عضو هیات رئیسه کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نیز با تاکید بر اضطراری و انقباضی بودن بودجه ۹۹ ، گفت: برای اینکه به بودجه سال آینده رمق و رونق بدهیم باید از سیایت حداقل کردن هزینه ها استفاده کنیم اما این میل را در کلیت کشور نمی بینیم.
جهانبخش محبی نیا با تاکید بر ا ینکه بخش اعظمی از تحقق این رویکرد به رفتار نهادهایی بر می گردد که با یک تکان می توانند هزینه ها را پوشش دهند، افزود: منابع حاصل از کاهش هزینه ها باید به سمت حمایت از اقشار ضعیف سوق داده شود و ضمن اصلاح باید به این فکر کنیم که بخشی از مردم ما نیاز به حمایت دارند تا با جان خداحافظی نکنند.
نماینده مردم میاندوآب در مجلس گفت: تنظیم بودجه بدون نفت امری ضروری و سخت است اما قابل عمل و نیازمند همکاری و پیش قدم شدن کسانی است که ایران و انقلاب را دوست دارند.
به گفته وی حتی نهادهای نظامی و انتظامی در صورتی که به بنیه دفاعی کشور آسیب نخورد باید دراین کاهش هزینه ها سهیم شوند.
محبی نیا معتقد است که برنامه های دولت برای بودجه ۹۹ باید کمی باشد و روند بیومتریک داشته باشد و اگر فکر میکنیم بودجه چاق شده و تبدیل به هیولایی شده که قابل اداره شدن نیست ناگزیر به ارایه بودجه اصلاح شده به صورت کمی هستیم.
وی با بیان اینکه کم کردن ۳۰ درصد هزینه های دستگاههای دولتی و غیردولتی کار سختی نیست، گفت: منابع حاصل از صرفه جویی را می توان به سمت حمایت از اقشار ضعیف سوق داد تا آسیب های اجتماعی و پیامدهای سیاسی و اجتماعی مانعی برای اصلاح ساختار بودجه نباشد.
این عضو هیات رئیسه کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس فروش املاک و مستغلات مازاد را که معادل بدهی های دولت است را منبع مناسبی برای سرمایه گذاری و امداد اجتماعی دانست و گفت: اداره هزینه و درآمد کشور هم عقل و هم اهل می خواهد.
***با حلوا حلوا گفتن دهان شیرین نمی شود
یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در این باره به خبرنگار جهان اقتصاد، گفت: دولت تحلیل و گزارشات تخصصی خوبی داده است اما برنامه عملیاتی و اقدام روشنی که خروجی مورد نظر را داشته باشد ارایه نکرده است.
محمد رضا پورابراهیمی دولت در زمینه اصلاح و تحول مالیاتی برنامه عملیاتی که مشخص کند ظرف سه ماهه اول سال چه کاری انجام می دهد و از آن محل چقدر درآمد کسب می شود نداده است.
وی تاکید کرد: دولت باید برنامه کمی بدهد تا مبنای توافق باشد و ما هم بدانیم طبق برنامه دولت چقدر عقب است یا چقدر کار را پیش برده است و امکان نظارت داشته باشیم.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: کلی گویی در زمینه اصلاح ساختار بودجه مشکلی از کشور حل نمی کند و با حلوا حلوا گفتن دهان شیرین نمی شود.
پور ابراهیمی با تاکید بر اینکه دولت برای بودجه بدون نفت باید برنامه عملیاتی بدهد، گفت: تاکنون سرفصل یا عددی در مورد طرح تحول مالیاتی اعلام نشده است و مشخص نیست که پایه مالیاتی یا معافیتها چقدر است و چگونه اصلاح خواهد شد.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس در ادامه ضمن گلایه از بی برنامگی دولت در تنظیم بودجه ۹۹، اظهار داشت: اینکه صرفا سرفصل ها را مشخص کنیم دردی دوا نمی شود و نتیجه این خواهد بود که ۴۵۰ میلیون دلار از حساب ذخیره ارزی ۱۲ درصد از صندوق توسعه ملی برداشت و از بانک مرکزی استقراض کنیم.
به اعتقاد این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس امیدی به اصلاح ساختار بودجه نیست، گفت: اگر برنامه ها و بودجه ای که برای سال آینده به مجلس ارایه می شود کمی باشد و امکان نظارت مجلس بر آن وجود داشته باشد حتما بودجه قابل قبول است و از پیشنهاد بودجه بدون نفت استقبال خواهیم کرد.
***بودجه بدون نفت اولین اقدام واقع بینانه از سوی دولت
سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز در این باره گفت: علی رغم اینکه بودجه بدون نفت در برنامه پنج ساله پنجم و ششم دیده شده بود اما دولتها آن را اجرا نکردند و در حال حاضر هم اگر پیشنهادی شده است به دلیل کاهش درآمدهای نفتی است.
علی ابراهیمی افزود: اولین اقدام واقع بینانه از سوی دولت همین پیشنهاد بودجه بدون نفت است که تجربه شیرینی برای آیندگان خواهد بود که البته کارراحتی نیست.
نماینده مردم شازند در مجلس ضمن انتقاد از بالابودن هزینه های جاری و با بیان اینکه بودجه امسال نشان داد که نفت خیلی به کمک بودجه نمی آید، گفت: بازنگری در حوزه مالیاتی و اصلاحات می تواند درآمد خوبی را به بودجه تزریق کند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر اقشار ضعیف مالیات می دهند، گفت: اعمال برخی معافیت های مالیاتی مانند معافیتهایی که در مناطق آزاد تجاری یا برای صادرات است از ابتدا اشتباه بود چرا که آنها از منابع عمومی کشور استفاده می کنند.
سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس با تاکید بر اینکه مالیات باید باعث توزیع عادلانه ثروت شود، گفت: با راه اندازی سامانه شفافیت درآمد هزار و ۳۰۰ میلیاردی مالیاتی قابلیت دوبرابر شدن دارد.
***عدو سبب خیر خواهد شد
یک عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در گفت و گو با جهان اقتصاد با بیان اینکه شاید ۳۰ یا ۴۰ سال دیگر نفتی نداشته باشیم، گفت: شرایط تحریم موقعیت خوبی را برای آزمایش اقتصادی پدید آورده است و الان موقعیت مناسبی برای تبدیل نفت به مشتقات دیگر است که اگر این اتفاق بیافتد می توان کل هزینه های کشور را تامین کرد.
محمدرضا منصوری همچنین منابع حاصل از جلوگیری از فرار مالیاتی ، جلوگیری از فساد اقتصادی و افزایش بهره وری و کنترل هزینه ها را برای تامین منابع بودجه کافی دانست و از مصرف بالای انرژی در کشور انتقاد کرد و گفت: مصرف برق از ۶ هزار مگاوات در ادول انقلاب به ۸۰ هزار مگاوات رسیده است این درحالی است که جمعیت کشور از آن زمان تا کنون ۲ و نیم برابر شده است.
وی افزود: مصرف برق از اول انقلاب تا کنون ۱۶ برابر شده است و اگر تنها ۲۰ هزار مگاوات صرفه جویی شده و برق را صادر کنیم درآمد زیادی کسب خواهیم کرد.
این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اظهار تاسف نسبت به اینکه مردمی هستیم که در مصرف انرژی اسراف میکنیم و پرمصرف هستیم، گفت: شرایط و بستر اقتصالد مقاومتی فراهم است و اگر الگوی مردم اروپاست پس باید از مصرف انرژی هم از آنها الگو بگیرند.
منصوری با بیان اینکه با سخت شدن تحریم ها ایران مقاوم تر و اقتصادی تر خواهد شد، گفت: آینده خوبی برای اقتصاد کشور رقم خواهد خورد و عدو سبب خیر خواهد شد.
نماینده مردم ساوه و زرندیه در مجلس با بیان اینکه شرایط تحریم به نفع تولید کننده داخلی است، گفت: با تشدید تحریم ها جلوی قاچاق بسیاری از کالاها گرفته شده و تولید کنندگان داخلی به ویژه در حوزه لوازم خانگی با افزایش کیفیت تولیدات خود امکان صادرات هم پیدا کرده اند.
